Hande Karacasu’nun yapımcılığını üstlendiği “Ayık Yaşamlar” belgeseli, Türkiye’nin uyuşturucu dosyasını masaya yatırıyor. Birçok doktor, bağımlılık danışmanı ve gazetecinin katkılarıyla hazırlanan 10 bölümlük belgeselin ilk bölümü yayınlandı.
Belgesel, uyuşturucu bağımlılığının Türkiye’de yaygın hale gelmesiyle sosyal çürümenin bir ayağı olarak tüm toplumu nasıl terörize ettiğini, bağımlılığın Türkiye’de nasıl milli güvenlik sorununa dönüştüğünü ele alıyor. Uyuşturucunun ülkeye giriş sürecini, neden yaygınlaştığını, uyuşturucu bağımlılığının nedenlerini, bağımlılık tedavisinin çeşitli ve alternatif yöntemlerini sosyal ve psikolojik boyutlarıyla ele alan belgesel toplumun farklı kesimlerinden gerçek yaşam öykülerine yer veriyor.
Belgesel ayrıca, bağımlılığın iş gücü kaybından aile içi şiddete, eğitimdeki başarısızlıktan artan suç oranlarına kadar uzanan sonuçlar detaylı bir şekilde analiz ediyor. “Ayık Yaşamlar”, uyuşturucuyla mücadelede çözüm odaklı bir perspektif sunarak, aktif politikalar ile ve toplumsal dayanışmanın önemine de dikkati çekiyor.
İlk bölümde paylaşılan veriler ise şöyle:
-Uyuşturucu sosyal medyada çok kolay erişilebilir bir madde haline geldi. Uyku keki diye satılan sevimli gösterilen çikolata külahları şeklinde sakız şeklinde uyuşturucular mevcut.
-Sosyal medyada ikonlar şifre olarak kullanılıyor ve satış aleni şekilde gruplarda gerçekleştiriliyor.
-Bağımlıların üçte biri 13, dörtte üçü 18 yaşında. Birçoğu ilk kez madde kullanımını 18 ve öncesi yaşlarda gerçekleştirmiş.
-2023 yılında yaklaşık 350 bin kişi ayakta tedavi olmak üzere toplamda 365 bin kişi uyuşturucu tedavisi gördü. Alternatif tedavi alanlar ise bu rakama dahil değil.
-Avrupa Uyuşturucu ve Bağımlılık Merkezi’nin 2023 yılı raporuna göre, 41 farklı uyuşturucu çeşidi mevcut. Bunların 6’sından 3’ü ise en çok Türkiye'de yakalanıyor. Metamfetaminin yüzde 81’i, kenevirin yarısı eroinin yüzde 31.8’i Türkiye'de ele geçirildi.
-Geçen yıl 300 madde bağıntılı ölüm gerçekleşti. Bunların yüzde yüzde 40’ı metamfetamin yüzünden yüzde yüzde 14’ü eroin yüzünden hayatını kaybetti.
-Türkiye, İran'dan Avrupa ülkelerine uzanan Balkan rotası üzerinde bulunuyor. Ancak sadece transit değil hedef ülke olarak tanımlanıyor. Suç grupları, eroin ve morfinin yakalanması sebebiyle sentetik tarzı uyuşturucular fentanil gibi maddelere yöneliyor. Balkan rotasında Afganistan, İran ve ülkemize kadar olan güzergah sağlıkla metamfetamin kaçakçılığına rastlanıyor.
-Bir başka tehlikeli sentetik uyuşturucu ise captagon orijinal ilaca benzer amfetamin içeren haplar üretimi. Yakın ve Ortadoğu coğrafyasında Suriye, Lübnan ve bu ülkelere kıyasla daha az olsa da üründe gerçekleşiyor.
-Türkiye'de ekonomik sebepler, ailesel sebepler, sosyal çevre hatta bazen eşlik eden başka hastalıklar, duygu, durum bozuklukları da uyuşturucu madde kullanımına başlamada etken rol oynayabiliyor.
KİMLER KONUK OLACAK, HANGİ KONULAR İŞLENECEK
“Hande Karacasu” YouTube kanalında yayınlanacak 10 bölümlük belgesel serisi, Türkiye’nin güncel uyuşturucu sorununu tüm detaylarıyla ortaya seriyor. Sanatçı Umut Akyürek ve Oktay Ertuğrul kızları Melek Bal’ın dördüncü tedavi sürecinde alternatif tedavi yöntemlerinin faydalarını anlattı, Oktay Ertuğrul Türkiye’de uyuşturucu bağımlılığında korkutan verileri açıkladı.
Sporcu-anlatıcı Bilgehan Demir dünyaca ünlü sporcuların sporla birlikte bağımlılıktan kurtulma hikayelerini anlattı. AMATEM Direktörü Prof. Dr. Nesrin Dilbaz bağımlılık terapisindeki son teknolojik gelişmeler ve yöntemleriyle ilgili bilgi verdi.
Klinik Psikolog Esra Çavuşoğlu, eski bir bağımlı ve yeni bir bağımlılık uzmanı olarak hayata geçirdiği alternatif tedavi merkezini anlattı. Gazeteci Batuhan Çolak, uluslararası uyuşturucu kaçakçılığı ve ticaretinde Türkiye’nin konumunu ve kaçakçılık ile mücadelenin önündeki engelleri ortaya koydu.
Sosyolog Zeliha Bürtek, sosyal çürümenin bir ayağı olan uyuştucu bağımlığının sosyolojik çıktılarını ve hükümet politikalarının olumsuz sonuçlarını açıkladı.
AMATEM Kurucusu Prof. Dr. Mansur Beyazyürek, uyuşturucu bağımlılığı tedavisinde Türkiye’deki politika eksikliklerini ve tedavi uygulanması gereken komisyon çalışmaları ve yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Prof. Dr. Onur Noyan, bağımlılık tedavisine dünyadaki son teknolojik gelişmeleri ve yeni ilaç tedavilerini anlattı. Eski Mali Şube Müdürü Furkan Sezer ise uyuşturucu kaçakçılığının Ortadoğu’dan Türkiye’ye göçüne ve yabancılara kolaylıkla vatandaşlık verilmesiyle olan bağlantısına değindi.