İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV), bu yıl beşincisini vereceği Talât Sait Halman Çeviri Ödülü sahipleri belirlendi.
Nitelikli edebiyat çevirilerini desteklemek amacıyla, beş yıl önce aramızdan ayrılan Talât Sait Halman anısına başlatılan Talât Sait Halman Çeviri Ödülü 2019 yılı değerlendirmeleri sonucunda, 20 bin TL tutarındaki para ödülünün, Mathias Enard’ın Fransızca aslından çevirdiği eseri Pusula ile Ebru Erbaş ve Leonid Nikolayevic Andreyev’in Rusça aslından çevirdiği eseri Kızıl Kahkaha ile Kamil Kayhan Yükseler arasında paylaşılmasına karar verildi.
Talât Sait Halman Çeviri Ödülü Seçici Kurulu; Ebru Erbaş’a verilen ödülün gerekçesini şu ifadelerle paylaştı:
“Her şeyden önce oylumlu bir çalışmayla Pusula romanının kültürel zenginliğini son derece titiz bir biçimde ve eksiksiz olarak çevirisine aktarmayı başarmış, Doğu kültüründen dönüştürülerek Fransızcaya aktarılan tüm kavram ve özel isimlerin Türkçelerini doğru bir şekilde yansıtmıştır; yazarın romanına aldığı çok sayıdaki alıntının yer aldığı orijinal eserler eğer daha önce Türkçeye çevrilmişse ilgili pasajları oradan bulup aktararak bu eserleri çeviren diğer meslektaşlarının emeğine saygılı davranmıştır; gerekli yerlerde metne yedirdiği ya da dipnotlara yansıttığı açıklamalarla okurun metnin tüm katmanlarına erişebilmesini mümkün kılmıştır; sözcük ve dil düzlemi seçimlerinde yazarın tercihlerine uyacak karşılıkları ve Türkçe eşdeğerlerini kullanmaya özen göstermiştir.
Ancak bununla da kalmamış, Enard’ın yoğun ve karmaşık üslubunu, upuzun cümlelerini Türkçeye gayet başarılı bir şekilde uyarlamış, iki dil arasındaki yapısal farklarından kaynaklanan tuzaklara düşmeden metnin tüm zorlukları aşmasını bilmiş, eşdeğer akıcılıkta bir metin üretmeyi başarmıştır.”
Kurul, Kamil Kayhan Yükseler’e verilen ödülün gerekçesini ise şöyle paylaştı:
“Seçici Kurul’a yardımcı olmak üzere eserin çevirisini Rusça orijinal metinle kıyaslayarak teknik inceleme raporlarını kaleme alan değerli uzmanlar Seyhan Uçar ve Günay Çetao’nun da teyit ettikleri üzere, ödül alan diğer çevirmenimiz Kamil Kayhan Yükseler de üslup ustalığına dayalı çarpıcı bir metin olan Kızıl Kahkaha’yı Türkçeye yazarınkine eşdeğer bir anlatımla, dil düzeyiyle, genel düşüncenin akışını ve yazarın üslubunu bütününde koruyarak aktarmayı başarmıştır.
Gerek metinde anlatılan döneme dair bilgisine dayanarak gerekse de kelime ve ifade seçimleriyle, Rusça romandaki kaotik ruhsal atmosferi korumasını bilmiş, o korkuyu, çılgınlığı, bunaltıyı tümüyle duyumsamamızı sağlayarak okurun gerçek bir edebi haz almasına olanak tanıyan zenginlikte bir eser üretmiştir.
Seçici Kurul, ödüle hak kazanan her iki değerli çevirmenin, çevirisi çok farklı türde teknikler kullanmayı ve farklı beceriler sergilemeyi gerektiren bu metinleri Türkçeye aktarırken aynı düzeyde başarılı olduklarını saptadı. Aralarında seçim yapıp birini geride bırakmak, bir çeviriyi diğerine değil, bir çeviri hüner türünü diğerine tercih etmek anlamına geleceği için, Seçici Kurul her iki çeviriyi birlikte ödüllendirmeye karar vermiştir."
Başkanlığını yazar Doğan Hızlan’ın yaptığı Talât Sait Halman Çeviri Ödülü Seçici Kurulu; yazar, çevirmen ve eleştirmen Sevin Okyay; yazar ve çevirmen Ayşe Sarısayın; yazar ve çevirmen Yiğit Bener ile yazar ve çevirmen Kaya Genç’ten oluşuyor.
2015’te başlatılan Talât Sait Halman Çeviri Ödülü’nün ilki, 2015’te Georges Perec’in La Boutique Obscure: 124 Rêves adlı eserinin Karanlık Dükkân: 124 Rüya adlı çevirisiyle Siren İdemen’e; ikincisi Anna Seghers’in Transit adlı eserinin aynı adlı çevirisiyle Ahmet Arpad’a; üçüncüsü James Joyce’un Finnegans Wake adlı eserinin Finnegan Uyanması adlı çevirisiyle Fuat Sevimay’a; dördüncüsü ise Alberto Manguel’in Dönüş adlı novellasını İngilizce aslından Türkçeye çeviren Ülker İnce’ye sunulmuştu.