Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'nın doğusundaki ayrılıkçıların kontrolündeki iki bölgeyi ayrı birer devlet olarak tanımasının ardından İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Moskova'ya yönelik bir dizi yaptırım kararı aldıklarını duyurdu. Buna göre beş Rus bankası yaptırım listesine alındı. İngiltere Başbakanı, yaptırım uygulanacak bankaların da Rossiayaz Bank, Isbank, General Bank, Promsvyazbank ve Black Sea Bank olduğunu kaydetti.
İngiltere'den sonra ABD'li yetkililer Rusya'ya yönelik yeni yaptırımların bankacılık işlemlerini kapsayacağını belirtti.
Reuters'ta yer alan habere göre, Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesi durumunda uygulanacak olan yaptırımlar, başlıca Rus bankaları ile ABD bankaları arasında uluslararası ödemelerin gerçekleştirilmesine olanak sağlayan "muhabir banka" ilişkilerini keserek Rusya'nın ekonomisine zarar vermeyi hedefliyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, dünyada tansiyonun yükselmesiyle Afrika ziyaretini erken bitirerek Ankara'ya döndü. Erdoğan'ın NATO zirvesine katılmak için dönüş yaptığı açıklandı. NATO İngiltere ve ABD'nin Rus bankarına yönelik yaptırım kararını genişletir mi? Rus bankalarına yaptırım kararı alınması durumunda Türk bankalarının konumu ne olur? Bankalar arası yaptırım kararı Türk ihracatçılarını nasıl etkiler?
Tüm bu soruları halktv.com.tr'ye yorumlayan finans uzmanı Murat Özsoy "Türk ihracatçı firmaları gelişmeler karşısında endişeli ama biz bankalar arası böyle bir yaptırım öngörmüyoruz" dedi. Özsoy bugün NATO toplantısında finansı çökertecek böyle bir teklif gelmesi durumunda Erdoğan'ın doğacak sonuçlar hakkında NATO ülkelerini uyaracağını umduklarını ifade etti.
"Rusya'ya yapılacak yaptırımlar hakkında mantıksal bir kurgu yapacak olursak bankalar arası yaptırımın birdenbire gelmesi söz konusu olmayacaktır. Bankalar arasında yapılan swap anlaşmalarının kesilmesi öyle kolay bir şey değildir" diyen Özsoy "Ama en kötü senaryoda böyle bir şey olursa Türkiye'de finansal sistemde Rusya ile yapılan ticarette önemli sıkıntılar yaşanır" dedi.
Bankalara uygulanacak yaptırımlar iki tarafa da zarar verir
"İşin bankalar arası yaptırım noktasına gelmemesindeki en önemli argüman böyle bir yaptırımın iki tarafa da zarar verecek olmasıdır." diyen Özsoy sözlerini şöyle sürdürdü:
"Türkiye'de pek çok ihracatçı Rusya'daki çok büyük şirketler ile çalışıyor. Bankaları kapsayan yaptırımların gelmesi bütün ticaretin bir anda donması, karşılıklı ödemelerin yapılamaması ve tüm ticari anlaşmaların bir süreliğine askıya alınması anlamına gelir. Şuan için baktığımızda bu tür yaptırımların aktifleşmesini pek olası görmüyoruz. Bu yaptırımlardan Ruslar etkileneceği kadar yaptırımı uygulayan ülkelerde etkilenir. Bankalara yaptırım uygulanması her iki tarafa da zarar verir"
NATO masasında hangi yaptırımlar olacak?
Cumhurbaşkanı Erdoğan Gine ziyaretini iptal ederek Türkiye'ye dönme kararı aldı. Erdoğan 23 Ocak Çarşamba günü çevrim içi gerçekleştirilecek NATO Liderler Zirvesi'ne katılacak. NATO üyesi ülkelerden bu türlü taleplerin gelebileceğini belirten Özsoy "Masada daha çok siyasi, jeopolitik yaptırımlar, liderler arasında görüşmeler, büyükelçiler ve konsolosluk ilişkileri arasındaki ambargolar olur. Bankalar arasındaki işlemler şu anda konuşulmaz" dedi.
'Ortalıkta çok ciddi bir belirsizlik var'
"Bankacılık dışında ticari anlamda hangi yaptırımlar masada olur onu bilemiyoruz. Ortalıkta çok ciddi bir belirsizliğin var olduğunu ifade eden Özsoy "Rusya'dan çok ciddi buğday alıyoruz. Doğalgaz tarafı çok kritik. Tekstil sektörü de Rusya ile çok yakın ticari ilişkiler içerisinde. Rusya doğalgazda vanaları kaparsa bizim olduğu gibi İran'a dönmemiz lazım. O da çok zor bir karar" dedi.
'Türkiye'nin nasıl bir duruş sergileyeceğini hep beraber göreceğiz'
Ticari yaptırım kararı alınırsa İran örneğinde olduğu gibi onayların gündeme geleceğini belirten Özsoy olası senaryoyu şöyle çizdi:
NATO masasında yaptırımlar konuşulurken Cumhurbaşkanlığı seviyesinde karşı argümanların gelmesini ümit ediyorum. NATO masasında Türkiye'nin nasıl bir duruş sergileyeceğini hep beraber göreceğiz. Ama tekrar ediyorum bankalar arası swap anlaşmalarında tıkanma yaşanmaz.
'Ticaret onaylarla devam eder'
Örneğin İran’a uygulanan yaptırımlarda İran ile parasal ve ticaret alışverişlerinde İran ile yapılan faaliyetlerin kısıtlamalar kapsamında olmadığını göstermeniz gerekir. Rusya ile olası birtakım yaptırımlarda en kötü böyle bir düzenleme olabilir. Diyelim ki Rusya'dan askeri malzeme alışverişine izin verilmez ama demir çelik ürünü alırken yaptırım gelmez. Çeşitli onaylarla ticari işlemlerinizi yapmaya devam edebilirsiniz.
Asıl mesele ABD tarafından Rus bankalarına bir yaptırım uygulanıp uygulanmayacağıdır. ABD 'Rus bankaları ile tüm ilişkilerimi askıya aldım' derse işte orada büyük sıkıntı yaşanır. Ama bizim Türkiye olarak Rus bankaları ile yaptığımız hiç bir işlemde sıkıntı yok. NATO zirvesinde böyle bir şey talep edilirse zaten buna izin verilmez.
'Türk ihracatçı firmalarında tedirginlik var'
Türkiye ile Rusya arasında doğalgaz, plastik sanayi, boru endüstrisinde, tarımda çok ciddi ticari ilişkiler var. Danışmanlık hizmeti verdiğimiz ihracat firmaları var. Biz de Rusya tarafında neler olduğunu yakından takip ediyoruz. Rusya tarafında akreditif açılışlarında bir parça gecikme var. Normal şartlarda daha hızlı giden işler daha yavaş gidiyor. Ama kesinlikle 'biz ticaretimizi durdurduk' diye bir şey yansımadı. Ama şu an piyasada 'yoğurdu üfleyerek yeme' durumu söz konusu. Türk ihracatçı firmalar gelişmeleri takip eder pozisyonunda.