Ankara-Washington hattında son zamanlarda yoğun bir diplomasi trafiği yaşanıyor. Yunan Kathimerini Gazetesi, Türkiye'ye ilişkin dikkat çeken bir iddia ortaya atarak Türkiye’nin S-400 hava savunma sistemlerini devre dışı bırakması durumunda, ABD’nin Türkiye’yi F-35 savaş uçakları programına geri alabileceğini iddia etti.
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, New York’taki BM Genel Kurulu'ndaki konuşması ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın gerçekleştirdiği açıklamalar, Türkiye’nin CAATSA yaptırımlarının kaldırılması ve F-35 programına geri dönme çabalarını yeniden gündeme taşıdı. Hakan Fidan, Anadolu Ajansı’na verdiği demeçte, S-400 hava savunma sistemleri için ”yaratıcı bir formül” arandığını ifade etti.
Kathimerini Gazetesi’nin haberine göre, ABD’li yetkililer, S-400’lerin ya ABD’ye teslim edilmesini ya da İncirlik Üssü’nün ABD kontrolündeki bölümüne aktarılmasını önerdi fakat Türkiye'nin bu teklife olumlu yaklaşmadığı ve taraflar arasında görüşmelerin devam ettiği ileri sürüldü. ABD’nin, Türkiye’nin F-35 programına geri dönüşünü S-400 meselesinin çözülmesiyle ilişkilendirdiği kaydedildi.
YUNANİSTAN TEPKİ GÖSTERDİ!
Yaşanan bu gelişmeler, Yunanistan'da büyük bir endişeyle karşılandı. Kathimerini Gazetesi, Türkiye’nin F-35 programına geri dönebileceğine ilişkin iddiaları gündeme taşırken Miçotakis hükümeti bu olasılığın bölgedeki güç dengelerini sarsabileceği nedeniyle kaygılı.
Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, 5 Eylül’de ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile gerçekleştirdiği görüşmede, Türkiye’nin silahlanma yarışında öne geçebileceği endişesini dile getirdi.
Ayrıca, gelişmelerin ardından ABD’deki Yunan lobisi de harekete geçti. Helen Amerikan Liderlik Konseyi, ABD Kongresi’ne bir mektup yazdı ve Türkiye’nin Amerikan yapımı silahları, ABD müttefiklerine karşı kullanma potansiyelinden rahatsızlık duyduğunu ifade etti. Yunan lobisi, Türkiye’nin bölgedeki agresif tutumunu ve “Mavi Vatan” doktrinini eleştirdi ve Türkiye’ye F-35 satılmamasına dair çağrıda bulundu.
NE OLMUŞTU?
Türkiye, 2002 yılında F-35 programına katılmıştı ve 2018 yılında ilk savaş uçağını 2018 yılında teslim almıştı. Fakat 2019 yılında Rusya’dan alınan S-400 füze savunma sistemi sebebiyle ABD, Türkiye’yi F-35 programından çıkarmış ve CAATSA yaptırımlarını (ABD'nin, Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşılık Verme Yasası) uygulamaya başlamıştı.
Kathimerini’nin iddiasına göre, Türkiye’nin S-400’leri devre dışı bırakması durumunda söz konusu yaptırımların kaldırılması ve F-35 programına geri dönüş mümkün olabilir.