EŞİK, Kahramanamaraş merkezli yaşanan depremlerin ardından "Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Bakış Açısından Geleceğe Notlar" adlı raporunu yayınladı. TTB ile hazırlanan rapora göre; 6 Şubat depremlerinden etkilenen illerde toplam 175 bin 278 gebe bulunuyor.
TTB Merkez Konseyi üyesi Dr. Adalet Çıbık, konuya ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı:
“Şu anda bölgedeki kayıtlarla ilgili sıkıntı var. Özellikle dört il Hatay, Kahramanmaraş, Malatya ve Adıyaman’da çok fazla kamu kurumu yıkıldı. Aile sağlığı merkezleri ve hastaneler de bunun içinde. O yüzden gebe kadınların kaydı tutulamıyor. Bölgeden de müthiş bir göç var. Hepimizin bildiği gibi Türkiye’nin değişik illerine göçler oldu. Kalıcı ve geçici yerleşimler oldu. Bu yüzen sayıları net olarak maalesef biz de bilmiyoruz."
Depremin olduğu bölgede gebelerin erken doğum riski olduğunu ifade eden Çıbık, "Şartlardan dolayı ve gerekli şartların sağlanmamasından dolayı arabada ve sağlıksız ortamlarda doğumlar gerçekleşti. Barınma, beslenme sorunları çözülemedi" dedi.
Aşılama hizmetlerinde sorun var
Aşılama hizmetlerindeki aksamaya dikkat çeken Çıbık, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Gebelerde yaptığımız aşılama hizmetlerinde, tetanoz aşılamasında depremden önce de zaten sorun vardı. Bölgede de sorun yaşandı. Depremin ilk zamanlarında daha çok yaşandı. Biz bunları ilettik. Yapılması gerekenleri de raporlarımızda ilettik. Bunlarla ilgili de çabalar, çalışmalar devam ediyor. Önemli bir sorun.
Bulaşıcı hastalık noktasında bit ve uyuz ile ilgili barınma ve temiz su sorunu etkili. Bunların sağlanamadığını başından beri söylüyoruz. Tabii ki bundan kadınlar da etkileniyor. Bakım hizmetleri genelde kadınların üstünde kaldığı için kadınların sorunlarla yüzleşmesi daha fazla oluyor. Temiz çamaşıra ve suya ulaşmadaki sorun nedeniyle; vajinit, idrar yolları enfeksiyonları gibi sıkıntılar fazla olabiliyor. Vajinal kaşıntılar oldu. Bunlarla ilgili sahadaki tespitlerimiz yaptık. "
'Sağlık riskiyle karşı karşıyalar'
Eşitlik için Kadın Platformu’ndan (EŞİK) Özgül Kaptan ise EŞİK tarafından yayınlanan 6 Şubat 2023 raporunda yer alan “Gebelik takibi yapıl(a)mıyor” başlığı kapsamında şunları söyledi:
“Eşitlik için Kadın Platformu (EŞİK) olarak biz daha çok depremin sonuçlarını izlemeye çalıştık. Kadınlar açısından sürecin nasıl yaşandığını, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin genel olarak nasıl sonuçlandığını ve kadınların depremi nasıl yaşadığını örneklemeye çalıştık. Bunun için sahadan direkt gözlemler ileten arkadaşlarımız, bileşenlerimiz var ama bütün kaynakları incelemeye, görmeye çalıştık. Olabildiği kadar tabii çok boyutlu bir mesele. Kadın sağlığı, üreme sağlığı ilk başta etkilenen konulardan biri.
Depremden önce hamile olan kadınların düşük yaptığı, pek çok kadının erken regl olduğu ve hijyen şartları zorlaştığında başka sağlık riskleriyle karşı karşıya olduklarını göstermeye çalıştık raporumuzda. Bölgede çalışan ve afet koşullarında, olağanüstü koşullarda, sağlık konusunu yakından izleyen çok deneyimli bir örgüt olarak Türk Tabipleri Birliği (TTB) Kadın Hekimlik Kolu. Onların deneyimlerinden faydalandık. Göstermeye çalıştık. Burada esas mesele; kadınların genel olarak koşullarının zorlaşması, bakım yükünün ağırlaşması, çocuklarının yaşı da durumu değiştirmiyor.
Tabii ki bebek bakımında durum değişiyor ama çocuğu olan kadınlar yardım noktalarına çocuklarını bırakıp gidemiyor ve yardımlara erişemiyorlar. Bu faktörleri önceden bilip buna göre mobilize etmek gerekiyor. Bu depremde hiçbir şey yönetilmediği için bunu da bir gereksiz detay gibi algılayacak olanların varlığını biliyoruz. O yüzden de belgelendirmek istedik.”