Son zamanlarda dünyada ve ülkemizde uyuz vakalarında büyük artış görüldüğünü belirten Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. Burhan Engin, hastalığın nedenlerini, belirtilerini ve tedavi yollarını anlattı.
Sözcü'ye konuşan Engin şunları söyledi:
Nasıl bir hastalıktır?
Uyuz, ‘Sarcoptes scabei von hominis' adlı akarın neden olduğu kaşıntılı bir deri hastalığıdır. Yaşamını insan vücudunda sürdürebilen bir parazit türüdür. İnsan derisinin üst katmanına yerleşen dişi akarlar deride milimetrik tüneller kazarak ilerler ve tünelde yumurtalarını bırakır.
Bulaşma yolları nelerdir?
Uyuz insandan insana en çok kalabalık yaşam alanlarında bulaşmaktadır. Ortak kullanım alanlarının yoğun olduğu sonbahar-kış dönemlerinde daha sık bulaş olur. İnsandan insana 10-15 dakika kadar direkt deri teması ile bulaşma gerçekleşebilir. İnsan vücudu dışında 1-2 gün canlı kalabilmesi nedeniyle ortak kullanılan havlu, eşya, yatak, çarşaf, koltuk gibi yollarla bulaş olabilir. Ayrıca cinsel temasla da bulaşabilir.
Hangi belirtilere yol açar?
Uyuz bulaştıktan sonra belirtiler 3-6 hafta içinde başlar. Hastalarda ana şikayet gece ve sıcak duş sonrası artış gösteren yoğun kaşıntıdır. Deride kaşıntıya bağlı kızarıklık, kabuklu veya kabuksuz yaralar, içi su dolu kabarcıklar görülebilir.
Kimlerde görülür?
Uyuz toplumda her yaş, her cinsiyet ve ırktan insanda görülür. Kişisel hijyenden bağımsız olarak her bireyde görülebilir. Kaşıntı hastalarda sıklıkla ek bilekleri, dirsekler, el parmak aralarında, koltuk altlarında, göğüslerde, göbek çevresinde ve genital bölgede görülür. Kadınlarda göğüs uçları, erkeklerde ise genital bölgede kaşıntıya sebep olma eğilimindedir. Çocuklarda ise daha çok baş bölgesi, kulak arkası, yüz, avuç içleri ve ayak tabanlarında görülür.
Tedavisi zor mudur?
Permetrin içerikli krem ve losyonlar ilk seçeneklerdir. Ancak doğru uygulama yapılmamasından ötürü tedaviye direnç söz konusu olabilir. Diğer etkili tedavi seçeneği eczanelerde özel olarak hazırlattığımız kükürtlü karışımlardır. Krem ve losyonlar duş sonrası boyundan aşağı tüm vücuda uygulanır. Tedaviye yanıtsız hastalarımızda ivermektin içeren sistemik tedavi verilmektedir. Semptomlar 4-6 hafta daha devam edebilir. Tedavide en önemli nokta hekimin belirttiği süre ve şekilde yakın temasta bulunulan tüm bireylerle eş zamanlı tedavidir. Tedavilerin yanı sıra bulunulan ortamdaki eşyalar dezenfekte edilmeli ve tüm aile bireylerinin kıyafetleri en az 60 derecede yıkanıp ütülenmelidir. Yıkanamayacak eşyalar ise en az 1 hafta süre ile büyük bir çöp torbasında ağzı kapalı olarak bekletilmelidir.