Yükseköğretim Kurumları Sınavı’nın (YKS) önceki gün açıklanmasının ardından Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tercih kılavuzunu da yayımladı. İkinci öğretimin kapatılması ve bazı bölümlerde kontenjanların azaltılması nedeniyle önceki yıllara göre kontenjanlarda ciddi farklılıklar oluştu. Bazı bölümlerde 6 binden fazla kontenjan azaldı. Ancak YÖK’ün “İstihdamla bağı azalan programların kontenjanlarını kademeli olarak azaltıyoruz” ifadesine rağmen istihdam oranı düşük bazı bölümlerde ve açıköğretimde kontenjanlar artırıldı. Üniversitelerde bu yıl toplam 1 milyon 58 bin 345 kontenjan sayısı mevcut.
Rehberlik Uzmanı Salim Ünsal’ın derlediği verilere göre kontenjanları en çok azalan ilk üç bölüm Türk Dili ve Edebiyatı, Tarih ve İlahiyat oldu. Türk Dili ve Edebiyatının kontenjanı 10 bin 215’ten 3 bin 651’e, Tarihin kontenjanı 9 bin 849’dan 3 bin 385’e ve İlahiyatın kontenjanı 12 bin 871’den 8 bin 303’e düştü. Bu bölümler dışında kontenjanı en çok azalan bölümler şöyle: Beslenme ve Diyetetik, İslami İlimler, Sosyoloji, Elektrik-Elektronik Mühendisliği, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık, Sanat Tarihi, İngilizce Öğretmenliği, Hukuk, Mimarlık, Psikoloji, Coğrafya, Okul Öncesi Öğretmenliği, İnşaat Mühendisliği, Eczacılık, Özel Eğitim Öğretmenliği, Radyo, Televizyon ve Sinema, Matematik, Şehir ve Bölge Planlama, Halkla İlişkiler ve Tanıtım, Makine Mühendisliği, Gazetecilik.
MEZUNLARA RAĞMEN EN FAZLA ARTIŞ İŞLETMEDE
Kontenjanı en çok artan bölümler ise İşletme, Yazılım Mühendisliği ve Ebelik oldu. Ebelikte atanmama, işletmede ise mezunların iş bulamama sorunu varken kontenjanlarının artırılması dikkat çekti. İşletmenin kontenjanı 12 bin 490’dan 13 bin 673’e, Yazılım Mühendisliğinin 4 bin 467’den 5 bin 24’e, Ebeliğin kontenjanı ise 4 bin 270’ten 4 bin 787’ye yükseldi. Bu bölümler dışında Hemşirelik, Harita Mühendisliği, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler gibi istihdam sorunu yaşayan bazı bölümlerde de kontenjanlar arttı. Bu bölümler dışında kontenjanı en çok azalan bölümler şöyle: Fizyoterapi ve Rehabilitasyon, Yönetim Bilişim Sistemleri, Yeni Medya ve İletişim, Uluslararası Ticaret ve İşletmecilik, Turizm İşletmeciliği, Finans ve Bankacılık, Endüstriyel Tasarım, Veteriner, Dijital Oyun Tasarımı, Diş Hekimliği, Pilotaj, Lojistik Yönetimi, Yapay Zekâ ve Veri Mühendisliği, Tıp, Veri Bilimi ve Analitiği, Ekonomi ve Finans, Görsel İletişim Tasarımı, Bilişim Sistemleri ve Teknolojileri.
Diğer yandan “Programlar dönüştürülürken devlet ve vakıf üniversitelerindeki toplam kontenjan korundu” açıklamasına rağmen kontenjanlarda azalma gerçekleşti. Toplam kontenjan 67 bin 709 azaldı. Kontenjanlardaki değişim geçen yıla göre şöyle oldu:
• Genel kontenjan: Geçen yıl 1 milyon 15 bin 840, bu yıl 960 bin 249
• Okul birinciliği kontenjanı: Geçen yıl 24 bin 912, bu yıl 23 bin 181
• Şehit gazi yakını kontenjanı: Geçen yıl 3 bin 774, bu yıl 3 bin 876
• 34 yaş üstü kadın kontenjanı: Geçen yıl 20 bin 991, bu yıl 14 bin 451
• Depremzede kontenjanı: Geçen yıl 23 bin 677, bu yıl 19 bin 728
AÇIKÖĞRETİMDE BEKLENMEDİK ARTIŞ
Kontenjanlardaki en dikkat çekici değişiklik ise açıköğretim bölümlerinde oldu. YÖK’ün açıklamasının tersine açıklanan rakamlara göre açıköğretim kontenjanları 20 bin arttı. Açıköğretimdeki toplam kontenjanlar 165 bin 783'ten 185 bin 218'e yükseldi.
Lisans bölümlerinde açıköğretimde en dikkat çekici kontenjan artışları şöyle oldu:
• Görsel İletişim Tasarımı: 1300
• Grafik Sanatlar: 1600
• Halkla İlişkiler ve Reklamcılık: 1000
• İktisat: 280
• İşletme: 350
• Rekrasyon: 950
• Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi: 430
• Tekstil ve Moda Tasarımı: 500
• Uluslararası Girişimcilik: 500
Önlisans bölümlerindeki kontenjan artışları ise şöyle gerçekleşti:
• Aşçılık: 300
• Bankacılık ve Sigortacılık: 700
• Bilgi Yönetimi: 1350
• Bilgisayar Programcılığı: 5100
• Büro Yönetimi ve Yönetici Asistanlığı: 500
• Dış Ticaret: 1200
• E-Ticaret ve Pazarlama: 1500
• Ev İdaresi: 500
• Grafik Tasarım: 1200
• Halkla İlişkiler ve Tanıtım: 650
• İşletme Yönetimi: 700
• Marka İletişimi: 2.750
• Radyo ve Televizyon Programcılığı: 400
• Sağlık Kurumları İşletmeciliği: 1000
• Sivil Hava Ulaştırma İşletmeciliği: 1000
• Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik: 1300
• Web Tasarımı ve Kodlama: 5.000
• Yeni Medya ve Gazetecilik: 2500
AÇIKÖRETİMDE KONTEJANLARI ARTTIRILDI
Öte yandan kılavuzda dikkat çeken diğer bir detay ise bazı bölümlerde örgün programlarda kontenjanların azaltılıp açıköğretimde artırılması oldu. Lisansta, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Elektronik Ticaret ve Yönetimi, Halkla İlişkiler ve Reklamcılık, Halkla İlişkiler ve Tanıtım, Kamu Yönetimi, Maliye, Rekreasyon, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetim, Uluslararası İlişkiler bölümlerinde bu durum yaşandı.
Önlisansta ise Aşçılık, Bankacılık ve Sigortacılık, Bilgisayar Programcılığı, Büro Yönetimi ve Yönetici Asistanlığı, Çağrı Merkezi Hizmetleri, Çocuk Gelişimi, Dış Ticaret, Emlak Yönetimi, Grafik Tasarımı, Halkla İlişkiler ve Tanıtım, İnsan Kaynakları Yönetimi, İşletme Yönetimi, Lojistik, Medya ve İletişim, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları, Radyo ve Televizyon Programcılığı, Sağlık Kurumları İşletmeciliği, Sivil Hava Ulaştırma İşletmeciliği, Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik, Yaşlı Bakımı bölümlerinin örgünde kontenjanı azaltılırken açıköğretimde artırıldı.Açıköğretime ilişkin diğer bir dikkat çeken detay ise İlahiyat ve İslami İlimler bölümlerinde oldu. Coğrafya, Sağlık Yönetimi, Sosyal Hizmet, Tarih, Türk Dili ve Edebiyatı gibi örgünde kontenjanı azaltılan bölümler olmasına rağmen İlahiyat ve İslami İlimlerin kontenjanında değişiklik olmadı. Geçen yıl olduğu gibi açıköğretimde İlahiyat 15 bin 300, İslami İlimler 2 bin 500 kontenjan açıkladı.