Erzincan'ın İliç ilçesinde Anagold'un işlettiği altın madeninde siyanür taşıyan borunun patlamasıyla siyanür sızıntısı meydana geldi. 21 Haziran'da meydana gelen siyanür sızıntısı için temizlik çalışmalarına başlandı. Temizlik çalışmalarında yer alan bir işçinin 25 Haziran'da çektiğini söylediği görüntülere Halktv.com.tr muhabiri Ferit Demir ulaştı.
Videoda işçinin sızıntının üzerinden 4 gün geçmesine rağmen halen yoğun bir siyanür temizliği içinde olduğu görülürken, işçi çalıştıkları alanın ne kadar tehlikeli olduğuna dair kendilerine de hiçbir bilgi verilmediğini belirtiyor. Üstelik burada içinde bulunduğu aracın camını açtığında yoğun şekilde baş ağrısı yaşadığını da aktarıyor.
'Maalesef siyanür topraklarımızda'
Altın madeni çalışanı olan ve iş makinesi operatörü olarak görev yapan işçi videoda “Şu an doğaya serilen siyanür iş makinaları ile toplanıyor. Bize de bu siyanürü yüklemek için görev verdiler. Şu an önümdeki malzeme siyanür. Siyanür karışımı toprak. Erzincan İliç Anagold Altın Madeni şu an toplanmış siyanürlü toprağı yükleyeceğim, arkadaşlar öncülük yapacak. Ne yazık ki maalesef siyanür topraklarımızda" dedi.
'Hiçbir önlem alınmıyor'
Ayrıca işçi, "Bu siyanürü daha sonra toprak ile karıştırıp yoğunlaştırdılar. Hiçbir açıklama yapmıyorlar. Hangi alanda çalıştığımızı tehlikeli alanda çalıştığımızı da söylemiyorlar. Şu an gösterdiğim alan köpüklü menfezin içerisi siyanür. Kimse açıklama yapmıyor. Türkiye’de yasak olan bir madde toprağa veriliyor. Hiçbir önlem alınmıyor. Biz çalışanlara da iznimizi sormadan rızamızı sormadan bizi siyanürün içerisinde çalıştırıyorlar. Şu anda baş ağrısından kafamızı kaldıramıyoruz. Şahsen baş ağrısında kafamı kaldıramıyorum. Her taraf siyanür, her tarafın içi siyanür" ifadelerini kullandı.
Suç duyurusu
Bu görüntülerin ortaya çıkmasından sonra yıllardır İliç'teki altın madeninin kapatılması için mücadele veren çevre aktivisti Sedat Cezayirlioğlu, bir işçinin kendisine ulaştırdığı bu görüntülerle birlikte Avukatı İsmail Hakkı Asal aracılığıyla İliç Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulundu.
Sedat Cezayirlioğlu görüntülerin bizzat altın madeni içinde rızası dışında siyanür temizliğine gönderilen işçiler tarafından çekildiğini ve oradaki bütün işçilerin sağlık tehlikesi içinde olduklarını belirtti. Başsavcılığa verdikleri suç duyurusunda ise işçilerin altın madeni içinde bir dere yatağında 25 Haziran gecesi yapılan siyanür temizliğinin görüntülerini de ekleyerek altın madeninin süresiz kapatılmasını talep etti.
Savcılar da şikayet edildi
Ayrıca suç duyurusunda daha önce yapılan suç duyurularında İliç Adliyesi'nde görevli iki savcının görevlerini yapmadığı belirtildi ve görevlerini yapmayan savcıların HSK’ya şikayet edildiği aktarılarak şu bilgilere yer verildi:
“Suç mahalli İliç’te olmakla birlikte Anagold maden şirketine karşı yapılan şikayetlerde kamu görevlerini yerine getirmeyen ve Cumhuriyetin Savcısı değil maden şirketinin elemanı gibi hareket eden İliç savcıları A.A.Ö, H.D. ve A.K. tarafımızca HSK’ya şikayet edilmiş olduğundan, İliç’teki bu savcıların şikayet dosyamızda görev yapabilmeleri hukuken mümkün değildir. Bu nedenle şikayet dilekçemiz sonrasında soruşturmanın ve kovuşturmanın Erzincan Cumhuriyet Başsavcılığı'nca yürütülmesini talep ediyoruz. Erzincan İliç’te Türk halkını zehirleyerek altın madeni üreten sömürgeci Kanada ve ABD‘ye ait Anagold maden şirketinin siyanür boruları 21.06.2022 gecesi patlamış ve sabaha kadar tonlarca siyanür havaya -suya -toprağa ve de Fırat nehrine karışmıştır.”
'Siyanürü mevzuata aykırı toplatmış'
Suç duyurusu dilekçesinde yer verilen bir başka bilgi ise altın madeni içinde çekilen 3 görüntüde siyanür sızıntısının üzerinde 4 gün geçmesine rağmen menfezlerin içinin siyanür dolu olduğu.
Suç duyurusunda “Elimize son geçen 3 videoda görüldüğü üzere madenin içindeki siyanür borusu patlağından 4 gün sonra menfezlerin siyanürle dolduğu -taştığı görülmektedir. Görüntülerdeki menfezler siyanür taşımak veya muhafaza etmek için yapılmamıştır. Aksine yapılış amacı yağmur suyunun maden sahasında bir taşkına yol açmaması ve siyanürlü alanlara yağmur suyunun karışmaması için, yağmur suyunun toplanarak Fırat nehrinin Karasu koluna ve Karasu Barajı'na akıtmaktır. Ancak kamera kaydında açıkça görüldüğü üzere yağmur suyunu Fırat’a taşımak için yapılmış menfez siyanür taşkınıyla dolmuştur. Bu durumda menfezleri dolduracak kadar fazla akmış olan siyanürün bu menfezler vasıtasıyla olay yerinden 200 metre uzaktaki Fırat Nehir ve barajına karıştığı aşikardır. Şüpheli şirket görüntülerde aktarıldığı üzere 25.06.2022 Cumartesi saat 23.40’ta menfezlerde biriken siyanürü toprakla karıştırıp yoğunlaştırmış, siyanürü mevzuata aykırı şekilde greyderlerle toplatmış, iş kanununa ve sosyal güvenlik mevzuatına aykırı fiillere işçileri zorlayarak çalıştırmış, işçileri iş güvenliğine aykırı bir şekilde gerekli koruyucu ekipman olmaksızın çalıştırarak can güvenliklerini tehlikeye sokmuş ve siyanürlü toprağı nerede olduğu bilinmeyecek şekilde toplayarak ortadan kaybetmiştir. Nitekim görüntüdeki işçi camı bile açamadığını, baş ağrısından yıkılmak üzere olduğunu ifade etmektedir. Bu siyanürlü atık toprağın nerede olduğu belli değildir" ifadelerine yer verildi.
'Süresiz kapatılsın' talebi
Suç duyurusu dilekçesinin sonunda ise Anagold Altın Madeni'nin süresiz kapatılması talep edilerek "TCK md.181 "Çevrenin kasten kirletilmesi", ve TCK 281 md. “Suç delillerini yok etme, gizleme veya değiştirme" suçlarından şüpheli Anagold madencilik şirketi yetkilileri hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılarak haklarında kamu davası açılması, TCK. Md. 78, md. 309, md. 302 ve res’en sevk maddeleri doğrultusunda suç mahalli Anagold maden sahasının süresiz olarak kapatılması yönünde güvenlik tedbiri uygulanmasını saygıyla talep ederiz” denildi.
Anagold Madencilik tarafından ilgili haber hakkında yayınlanan düzeltme metni şöyle:
“Bir televizyon kanalında yer alan Çöpler Maden sahamızda çekildiği belirtilen görüntülerde tamamen asılsız ve yanlış iddialar nedeniyle kamuoyunu doğru bilgilendirmek isteriz.
Bir çalışanın ‘25 Haziran Cumartesi’ günü çektiğini belirttiği görüntülerde ‘siyanürlü alanı temizletiyorlar’ gibi asılsız ve yanlış iddialar yer almaktadır. Maden sahamızda 21 Haziran 2022 tarihinde talihsiz çevre kazası meydana geldi. Aynı tarihte kaza alanı uzman ekiplerce, tamamen bilimsel yöntemlerle temizlendi. Kazanın oluştuğu bölge sıyrılarak yığın liçine taşındı. Kaza alanı, tamamen kuru zemine ulaşıldıktan sonra hipoklorit ile temizlendi. Çok kısa sürede kaza alanı ve etrafı döküntüden temizlenerek, arındırıldı.
25 Haziran tarihindeki görüntülerin çekildiği yer, kamuya ve halka açık alan değildir. Görüntüler, kamuya ve halka tamamen kapalı, sadece fabrika (proses) alanı olarak adlandırdığımız yerde çekilmiştir. Fabrika alanında, 21 Haziran tarihinde oluşan talihsiz kaza sonrası iyileştirme çalışmaları sürerken, rutin işlemlerden biri olan pompa değişimi sırasında minimum sızıntı oluşmuştur. Tekrarlamak isteriz ki olağan olan bu sızıntının oluştuğu alan fabrika (proses) alanıdır. Normal faaliyetlerimiz sırasında tüm ayrıştırma işlemi de bu alanda yapılmaktadır. Yani burası işleme alanıdır. Görüntüler, iş makinaları eşliğinde her olağan işlem sonrası yapılan, yine olağan bir temizleme işlemidir. Bu temizleme işlemi uzman yetkililerin gözetiminde altı dakika sürmüştür ve kullanılan malzeme de standart temizleme işlemlerinde kullandığımız hipoklorittir.
Bu yanıltıcı ve kasıtlı bilgi kirliliğinin kamuoyu algısı üzerinde oynanan bir oyun olduğunu biliyoruz.
Şirketimizin hukuki hakları saklıdır, halkımızın bilgisine sunarız.”