ABD’de Joe Biden’ın başkanlığa gelmesinin ardından dış politikasında yeni ayarlamalara giden Ankara ile Moskova arasında ikinci parti S-400 füzelerinin alımı konusunda örtülü bir gerilim yaşanıyor. Moskova’nın “Anlaşma yakın” açıklamasına karşın Türkiye ile Rusya arasında ikinci parti S-400 satış anlaşması konusunda yakın dönemde bir gelişme yaşanmadığı öğrenildi. Müzakerelerde yeni bir gelişme olmamasına karşın Rusya’nın, sıklaşan “Türkiye’ye ikinci sistem S-400 satışı yakın” açıklamaları Ankara’da dikkatle takip ediliyor.
Kırım zamanlaması
Rus askeri ihracat şirketi Rosoboronexport’un genel direktörü Aleksandr Miheyev 23 Ağustos’ta Türkiye’ye yeni bir parti S-400 sevkiyatını içeren anlaşmanın yakında imzalanacağını dile getirmiş, “Görüşmelerin son aşamasında olduğumuzu söyleyebilirim. Yakında partnerlerimiz ile bunu resmileştirip anlaşmayı imzalayacağız” ifadelerini kullanmıştı.
Rusya’nın Türkiye’ye ikinci parti S-400 satışı açıklamasının, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un “Batı’nın Ukrayna hükümetinin neo-Nazi, ırkçı duygularını beslemeye devam edeceği bir cadı ayini” olarak nitelendirdiği ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun da konuşmacıları arasında yer aldığı Kırım Platformu toplantısının yapıldığı gün gelmesi dikkat çekti.
Cumhuriyet’in edindiği bilgiye göre Türkiye ile Rusya arasında ikinci parti S-400 alımı müzakereleri devam ediyor, ancak henüz görüşmelerde son aşamaya gelindiği yönünde açıklama yapılabilecek bir gelişme yaşanmadı.
Rusya’dan S-400 alımının ardından program ortağı olduğu F-35 programından çıkartılan ve ABD’nin yaptırımlarına maruz kalan, Biden yönetiminin yeni yaptırım tehditleriyle karşı karşıya olan Ankara’nın ikinci parti S-400 alımı için aceleci davranmadığı biliniyor. Türkiye, Rusya ile 2017 sonunda imzaladığı anlaşma uyarınca ilk sistem S-400 hava savunma sistemini 2019 Temmuz ayında teslim almaya başlamıştı. Teslim alınan iki sistem ve 4 bataryadan oluşan S-400’lerin atış testlerinin Sinop’ta yapılmasının ardından bu füzelerin Ankara Mürted Hava Üssü’nde tutulduğu biliniyor.
İlk parti S-400 alımını “hazır alım” olarak yapan Ankara, ikinci parti S-400 alımı için teknoloji transferi ve ortak üretim gibi konuları masada tuttuyor. Konuyla ilgili bilgi sahibi kaynaklar, sorunlu alanlara karşın Türkiye’nin Rusya ilişkilere özel önem verdiğini, ABD’nin baskısına karşın Türkiye’nin Rusya’dan ikinci parti S-400 alımı görüşmelerini sonlandırmadığını, ancak Rusya’nın açıklamalarının aksine ikinci parti S-400 alımı konusunda yakın gelecekte bir gelişme beklenmediğini kaydetti.
Ankara’da, Rusya’nın zaman zaman, özellikle görüşmelerde yeni bir gelişme olmamasına karşın Türkiye’ye ikinci parti S-400 satışı konusunda açıklamalar yaparak bu konuyu gündemde tutmaya çalıştığı ve bu yolla Türkiye’yi çeşitli açılardan baskı altında tutmaya çalıştığı değerlendirmeleri yapılıyor.
Rusya'da Kırım tepkisi
Cumhuriyet'ten Hüseyin Hayatsever'in haberine göre, Türkiye’nin Kırım Platformu toplantısına katılımına Rusya’dan çıkışlar sürüyor. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Rusya’nın Kırım’la ilgili tutumunu Türkiye ve diğer ülkelere anlatmaya hazır olduğunu söyledi. Rus-Türk ilişkilerinin partnerlik ilişkileri olduğunu ve ticari-ekonomik ve yatırım işbirliğine dayalı gerçekçi ve sağlam bir temel üzerinde inşa edildiğini kaydeden Peskov, “Ancak bu, ilişkilerde önemli görüş ayrılıkları bulunmadığı anlamına gelmiyor. Türk meslektaşımızın bu tutumunu kabul etmiyoruz ve bunun tamamen yanlış olduğunu düşünüyoruz” dedi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Kiev’de gerçekleştirilen Kırım Platformu zirvesi öncesinde Türkiye’nin Ukrayna’nın sınır bütünlüğünü desteklediğini ifade ederek, “Kırım’ın illegal şekilde işgalini hiç tanımadık ve tanımayacağımızı da sürekli vurguluyoruz” demişti.