Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Batman'da doktor çiftin çocukları Toprak Kılınç'ın (8) ölümüyle tekrar gündeme gelen çocuklarda Covid-19 sonrası gelişen multisistem inflamatuar sendromunun (MIS-C) görülme sıklığının salgın hızıyla paralellik gösterdiğini söyledi.
'Organ yetmezliği gelişiyor'
Batman'da görevli doktor çift Gülsüm Kahveci Kılınç ve Şenol Kılınç'ın çocukları Toprak Kılınç, Covid-19 sonrası gelişen MIS-C sendromu nedeniyle tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti. Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, hayatını kaybeden Toprak'ın bilinen bir hastalığı olmayan bir çocuk olduğunu söyledi. MIS-C'nin çocukluk yaş grubunda görüldüğünü ifade eden Ceyhan, "Bunun karşılığı yetişkinde genellikle 1'inci haftadan sonra ortaya çıkan aşırı bağışıklık cevabıdır. Bu çocuklarda genellikle hemen 2'nci haftada değil, 3'üncü haftayla 5'inci hafta arasında ortaya çıkıyor, daha ağır bir tabloya neden oluyor. Bağışıklık sistemi aşırı cevap verdiği için birçok organ yetmezliği gelişiyor" dedi.
'Hacettepe'de 80 hastamız oldu'
Ceyhan, toplumda Covid-19 vaka sayısı ne kadar yüksekse MIS-C vaka sayısının da o derece fazla görüldüğünü söyleyerek, "Örneğin, vakalar azaldıktan sonra gelmemeye başladı; ama vakalar 30 bin, 60 binler civarındayken çok sık geliyordu. Bizim Hacettepe Hastanesi özelinde MIS-C kaynaklı şimdiye kadar 80 çocuk hastamız oldu. 1'ini kaybettik. Bunun çok büyük kısmını bu son mart, nisan, mayıs aylarında gördük. Çünkü toplumda Covid-19 vaka sayısı ne kadar fazlaysa, o kadar çok görülüyor. Bu dönemde de toplumda Covid-19 aktivasyonu çok yüksekti. O nedenle görüldü. Şimdi şu anda görmüyoruz. Hiç dilemeyiz; ama eğer vaka sayıları yeniden artış göstermeye başlarsa yeniden MIS-C'ye yakalanan çocuk hastaları göreceğiz demektir" diye konuştu.
'En etkili yolu aşılama'
Ceyhan, çocukları MIS-C'den korumanın yolunun Covid-19'dan korumak olduğunu söyleyerek, şöyle konuştu:
"Bütün yapmanız gereken çocukları da yetişkinlerde olduğu gibi Covid-19'dan korumak. Bunun en etkili yolu, aşılamadır. Onun dışında maske, mesafe, hijyen kurallarına uymaktır. Eğer bu şekilde çocuğa koronavirüs bulaşmasını engelleyebilirseniz, MIS-C de görülmeyecektir. Ayrıca bu hastalığa yakalanması için altta yatan başka bir hastalığın olması şart değil. Öyle bir hastalığı olan çocukta can kaybı, yoğun bakım ihtiyacı daha yüksek oluyor. Ama "çocuklarda daha çok geçiriliyor" denilen şey hastalığın akut dönemi yani ilk iki haftasıdır. Ondan sonra 3'üncü haftadan itibaren gelişen MIS-C gibi komplikasyonlar zaten çocuklarda görülüyor, yetişkinlerde görülmüyor. Covid-19'a bağlı okulda bulaşmış vakalar da görülüyor, Covid-19'a bağlı yoğun bakımda yatan çocuklar da oluyor. Yetişkin kadar olmasa da Covid-19'a bağlı ölümler de oluyor. Yani Covid-19'u çocuklara hiç zarar vermeyen bir hastalık gibi düşünmek yanlıştır."
'Çocuklarda aşı için yerinden çalışma yapılmalı'
Ceyhan, Son 2-3 gündür Sinovac'ın Çin'de çocuklarda acil kullanım için ruhsat aldığı haberleri olduğunu belirterek, "Bu son derece yanlış bir şey olur. Çin çünkü böyle şeyler yapıyor. Sinovac aşısıyla ilgili hiçbir bilimsel veri, çalışma yok. İlk 23 Mart'ta Çinliler çalışma yaptıklarını açıklamışlardı; ama o tarihten bugüne tıbbi literatürde hiçbir çalışma yok. Ama Çin bazen bizim tıbbi etiğin ya da bilimsel düşüncemize uymayan uygulamalar yapıyor. Aynı şeyi biz hastalık tanısı, tedavisi için de gördük. Yani hiçbir bilimsel veri olmadan "bu etkilidir" deyip, devlet adamlarına ya da firma yöneticilerine açıklamalar yaptırıp, biz dâhil birçok ülkeye çalışmayan tanı kitleri sattılar. Böyle bir konu varsa bunun bilimsel verisine bakmak lazım. Yeteri kadar kişi üzerinde yapılmış ve yayımlanmış bir çalışma varsa, oturup değerlendirmek lazım. Özellikle çocuklara yapılan uygulamalarda çok titiz davranırız. Mesela yetişkinlerle yapılan çalışmalarla hiçbir çocuğa bir ilaç tedavisi ya da aşı uygulanamaz. Çocuklarda daha Faz-1'den başlayarak yani en başından yeniden çalışmalar yapılır, değerlendirilir ve onun sonuçlarına göre karar verilir. Şu anda hiçbir veri ortada yok. Bu iş bir ticari savaşa dönmüş durumda" ifadelerini kullandı.
DHA