Bir Çay Tabağı
Türkiye’nin iki dev markasının yıllar süren tasarım davası Anayasa Mahkemesi’nin kararıyla sona gelindi. AYM kararı, 15 Nisan 2025 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak kesinleşti.
Paşabahçe kazandı Portland ne yaptıysa olmadı
Türkiye’nin simgelerinden biri haline gelen çay tabakları, iki büyük marka arasında yaşanan ve tam 10 yıl süren hukuk mücadelesinin konusu olmuştu. Anayasa Mahkemesi (AYM), Türk kahvehane kültürünün ikonik çay tabağı tasarımı için verilen kararı açıkladı.
111
211
10 yıllık tasarım davası
Porland ve Paşabahçe’nin ilginç tasarım davası 10 yıldır sürüyor. AYM’nin kararından sonra -sosyal medyada “Ortadoğu’da çay tabakları yeniden dağıtılıyor” diye yorumlanan bu dava Türkiye’nin kültürüyle özdeşleşmiş çay tabaklarının ikonik tasarımından dolayı açıldı.
311
Yaklaşık 10 yıl önce Porland, bir ürününün tasarımını tescillemek için Türk Patent ve Marka Kurumu'na başvurdu.
411
Marka ve Patent uzmanlarının büyük bir dikkatle takip ettiği Türk Patent ve Marka Kurumu tasarım bülteninde yayımlanan tescil başvurusu Paşabahçe’nin gözünden kaçmadı.
511
Paşabahçe’nin marka uzmanları “Bu model bizim tescilli çay tabağımıza çok benziyor” diyerek tescil başvurusuna itiraz etti.
611
Türk Patent ve Marka Kurumu’na yapılan tasarım koruması başvurularında aranan en temel kriter üretilen bir ürünün benzersiz görsel nitelikleridir. Tasarım patenti yani farklı bir şekle, yapılandırmaya veya yüzey dekorasyonuna sahip ürünler için verilebilir. Başka bir deyişle, tasarım patenti, aynı zamanda pratik bir işlevi de olan bir ürünün süsleme yönü için koruma sağlar.
711
Paşabahçe itiraz etti
Paşabahçe, Porland’ın tasarımının ayırt edici özelliği olmaması ve benzerlik gerekçesiyle itiraz etti.
811
Paşabahçe, TPMK Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu’na (YİDK) itiraz ederek, Porland’ın tasarımının “ayırt edici özelliği bulunmadığını” ve kendi tescilli ürünüyle karıştırılabileceğini savundu.
911
Porland, tescille ilgili red kararını 2018’de Yargıtay’a (istinaf) taşıdı, ancak buradan da olumsuz yanıt aldı. Şirket, 2020’de Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulunarak, “mülkiyet hakkının ihlal edildiğini” öne sürdü.
1011
AYM, 15 Nisan 2025’te Resmi Gazete‘de yayımlanan kararında, Porland’ın başvurusunu “esas yönünden incelenmeksizin kabul edilemez” buldu.
1111
Mahkeme, Paşabahçe’nin tescilli tasarımının korunması gerektiğini vurgulayarak, Porland’ın itirazını hukuki dayanaktan yoksun buldu.