Ramazan ayının en önemli ibadetlerden biri de oruç tutmak. İslam inancına göre Ramazan ayında tutulan oruç, Allah rızası tutulur ve bedeni, ruhu her türlü gıdadan, günahtan, kötü davranışlardan uzak tutmak gerekir. Oruç hem ağızla hem yürekle tutulur.
Bedeni ve ruhu oruç tutmaya hazırlamak için uyulması gereken bazı davranışlar vardır. Ramazan ayında tutulacak oruç kadar ona hazırlık evresi ve edilecek niyetler de önemlidir. Her ibadette olduğu gibi oruca niyet ederken de dikkat edilmesi gerekenler bulunur. Ramazan ayında oruç tutmak istiyorsanız ve oruca niyet etmeyi unutuyorsanız sahur vaktini belli ritüellerle değerlendirmelisiniz.
Oruca nasıl niyet edilir?
İslam inancına mensup toplumlarda ibadet etmenin ilk adımı niyet etmektir. Niyet etmek, kişinin yapacağı ibadetin bilincinde olduğuna ve kalben o ibadeti gerçekleştirmeye hazır olduğuna işaret eder. Sahura kalkmak oruç için edilecek niyetin bir göstergesi olsa da, tam bir niyet için sözlü olarak da ifade edilmelidir.
Ramazan'da tutulacak oruca Türkçe niyet için "Niyet ettim Allah rızası için bugünkü Ramazan orucunu tutmaya." denilebilir. Ramazan ayında farz olan oruç dışında başka bir oruca niyet edilemeyeceği için her gün için ayrı ayrı niyet edilmelidir.
Recep ve Şaban ayları ile birlikte üç aylarda tutulabilen nafile oruç niyetinde ise "Niyet ettim Allah rızası için nafile orucumu tutmaya.” diyebilirsiniz.
En uygun zaman sahur...
Oruca niyet etmek için en uygun an sahur vaktidir. Sahur saatleri içinde yeme içme eylemi bitince niyet edilirse, oruca iyi bir başlangıç olur.
Ne zamana kadar niyet edilir?
Oruç niyeti için en doğru zaman sahur içerisinde ve vaktini geçirmeden yapılan niyettir. Sahura kalkmak istediyseniz ancak uyanamadıysanız, sabah uyandığınızda bunun bilincinde olacağınız için niyet etmiş sayılırsınız.
Ramazan orucu için niyet, oruca aykırı bir davranışta bulunmadıysanız öğle namazına bir saat kalana kadar mümkündür.
Niyet etmeden oruç tutulur mu?
Diyanet İşleri Başkanlığı'nın orucun niyet etmeden tutulup tutulamayacağına ilişkin cevabı, "Niyet etmek orucun şartlarındandır. Niyetsiz oruç sahih değildir. Kalben niyet etmek yeterli ise de niyeti dil ile ifade etmek menduptur. Oruç için sahura kalkılması da niyet sayılır." şeklindedir.
Sahur vakti bitene kadar yeme içme de sona ermelidir. Bu zamana kadar niyetinizi dile getirip ağız temizliğini yapmalı ve orucun başlamasını beklemelisiniz. Sahur duası yapıldıktan sonra niyet edilmesi daha uygundur.
Niyetten vazgeçilir mi?
Ramazan ayında eğer herhangi bir sağlık problemi ortaya çıkmadıysa, mecburi sebepler de olmadıysa önceden edilen niyetten vazgeçmek ya da niyeti bozmak doğru değildir. Zorunlu bir neden olmaksızın niyet edilen oruçtan vazgeçilirse bu orucun kaza edilmesi ve kefaretle telafi edilmesi gerekir.
Oruca niyet etmeyi unutunca oruç kabul olur mu?
Ramazan ayı için farz kılınan oruca edilecek niyetin öğle namazına kadar süresi vardır. Ancak doğru ve tam bir niyet etmek istiyorsanız mutlaka sahur vaktini baz almalısınız. Sahura kalkmanıza rağmen oruç için niyet etmeyi unuttuysanız ve öğle namazına kadar olan sürede besin tüketmediyseniz o gün için oruca niyet etmiş sayılırsınız ve o orucun kazasını tutmanız gerekmez.
Diyanet bu konuda, "Ramazan orucu, belli günlerde tutulmak üzere adanan oruçlar ile nafile oruçlar için niyet etme vakti, güneşin batması ile ertesi gün tepe noktasına gelmesi öncesine kadarki süredir. Ancak imsaktan sonra yapılacak niyetin geçerli olması için bu vakitten itibaren bir şey yenilip içilmemiş, oruca aykırı bir iş yapılmamış olması gerekir. Aksi takdirde gündüz niyet caiz olmaz." demektedir.
Dalgınlıkla sahur anında niyet etmek unutulabilir. Bunu dile getirip telafi etmeniz mümkün. Niyet etmeden oruç tutulur ama niyet etmek daha makbuldür.
Oruca niyet etme duası nasıldır?
İftar vaktinde edilen dualar gibi sahur vakti edilecek dualar da maneviyat ve mükafat yönünden hayırlı olduğu yönünde değerlendirilir.
Sahur vaktinde oruç için niyet ettikten sonra, "Ey bu gecenin ve biraz sonra olacak sahurun Rabb'i olan Allah'ımız! Bizi iftarlara ulaştırırken günahlarımızdan arınmış olarak orucumuzu açmayı nasip eyle." şeklinde dua edilebilir. Dua bilmiyorsanız ama oruca niyet etmek istiyorsanız içinizden geçen dilekleri söyleyebilirsiniz. Dinde samimiyetin çok önemli olduğunu unutmamalısınız.