CHP Parti Meclisi Üyesi ve Ankara Milletvekili Tekin Bingöl, 24 Kasım Öğretmenler Günü dolayısıyla AKP iktidarında öğretmenlerin yaşadığı zorluklar ve hak ihlallerine dikkat çeken bir rapor hazırladı. Atanmama, örgütsüzlük, artan öğretmen intiharları, ihraçlar ve mezun sayılarında yaşanan artışa yer verilen raporda önemli veriler paylaşıldı.
Türkiye’de 1 milyon öğretmen ve 700 bine yakın eğitim fakültesinden mezun olmayı bekleyen öğrenci olduğu söylenen çalışmada, öğretmenlik mesleğinde yaşanan dönüşüme dikkat çekildi.
CHP’li Bingöl, “Öğretmenler birçok sorunla karşı karşıyadırlar: Atanamama, çalışma koşullarının güvencesizliği, örgütsüzlük, intiharlar, ihraçlar… Bu sorunların en ağırlarından birisi de mezun olunduğu ve öğretmen olma yeterliliği gösterildiği halde öğretmenlik yapılamamasıdır. Atanmayı bekleyen binlerce öğretmen adayı geçinmek için başka işlerde çalışmaktadırlar. Atanamayan öğretmen adayları inşaat işçisi, güvenlik görevlisi, garsonluk gibi işlere yönelmektedirler. Eğitim sisteminin sorunlarının çözülemediği, binlerce çocuğun eğitim hakkına ulaşamadığı günümüzde eğitim emekçilerinde geçici ve güvencesiz işlerle geçinmeye çalışmaktadırlar” dedi.
Eğitim fakültelerinin niteliği her geçen gün düşüyor
Raporda şu çarpıcı verilere yer verildi:
- AKP döneminde 27 eğitim fakültesi açıldı ve bu sayıyla beraber Türkiye’deki toplam eğitim fakültesi sayısı 93’e yükseldi. Öte yandan eğitim fakültelerinde bir profesöre 219 öğrenci, bir doktor öğretim üyesine 75 öğrenci, bir öğretim görevlisine ise 255 öğrenci düşüyor. Eğitim fakültelerinde okuyan 264 bin 296 öğrenciye karşın yalnızca bin 206 profesör görev yapıyor. Eğitim fakültelerinde bin 224 doçent, 3 bin 541 doktor, bin 38 de öğretim görevlisi var.
- Örgün eğitim kurumlarında görev yapan öğretmen sayısı 2018-2019 eğitim öğretim yılında 1 milyon 77 bin 307 oldu. Bu öğretmenlerin 907 bin 567'si resmi okullarda, 169 bin 740'ı özel okullarda görev yapıyor. Öğretmenlerin 51 bin 143'ü okul öncesi eğitimde, 300 bin 732'si ilkokulda, 354 bin 198'i ortaokulda, 371 bin 234'ü ortaöğretimde çalışıyor.
Öğretmenlerin yarını yok
Rapora göre, sözleşmeli ve ücretli öğretmenlik uygulamaları hızla yaygınlaşıyor:
- Milli Eğitim Bakanlığı, ataması yapılan öğretmenlerin kadroyu "hak etmeleri" için 3+1 yıl sözleşmeli olarak çalışmasını şart koşuyor. Uzun yıllar süren eğitim hayatı ve mezuniyet ile zaten öğretmen olma yeterliliği kazanan öğretmenler bir de güvencesiz çalışma koşulları ile sınanıyor.
- Sözleşmeli öğretmenlerin yanı sıra, 90 binden fazla öğretmen de ücretli öğretmenlik adı altında güvencesiz şekilde ve çok düşük maaşlarla istihdam ediliyor. Ücretli öğretmenler, tıpkı kadrolu öğretmenler gibi çalışmakta fakat asgari ücretin bile altında maaşlarla çalışıyor.
- Türkiye’de öğretmenlerin en temel problemlerinden biri de maaşların düşüklüğü. Türkiye öğretmenlere verilen ücretlerde 31 OECD ülkesi arasında 25. sırada yer alıyor. Öğretmenler yoksulluk sınırının bile altında maaşlarla istihdam ediliyorlar.
Atanmama sorunu kronikleşti
Atanmayan öğretmen sorunu bugün Türkiye’nin yaşadığı en büyük sorunların başında geliyor:
- AKP iktidara geldiğinde 70 bin olan atanmayan öğretmen sayısı bugün 500 bine yükseldi.
- Eğitim ve eğitim bilimleri, fen fakülteleri, edebiyat fakülteleri, fen edebiyat fakülteleri, insan ve toplum bilimleri fakülteleri ve ilahiyat fakültelerinde okuyan öğrenciler de dâhil edildiğinde öğretmen olmayı bekleyen yaklaşık 700 bin lisans öğrencisi olduğu görülüyor.
- Son 15 yılda KPSS’ye giren her 100 öğretmenden yalnızca 17’sinin ataması yapıldı.
Öğretmen intiharları 100'ü aştı
Rapora göre, öğretmen ve öğretmen adaylarının yaşadığı sorunlar yaşanan intihar vakalarını tetikliyor:
- Sadece 2017 yılında 52 öğretmen intihar etti.
- 2017 ve 2018 yıllarında yaşanan intiharlara 2019 yılının ilk 6 ayı da eklendiğinde intihar eden öğretmen sayısının 100’ü aştığı söyleniyor.