Saat 14.00 sularında Erzincan'ın İliç ilçesinde yer alan altın madeninde meydana gelen toprak kayması, kütlelerce siyanürlü toprağın işçilerin üzerine çökmesine neden olmuştu.
Saatlerdir süren arama çalışmalarına rağmen 9 işçiye ulaşılamazken, Halk TV'de yayınlanan Sözüm Var programına konuk olan Metalürji Mühendisi Cemalettin Küçük, "Madende kimyasal kullanılmıyordu" açıklamasında bulunan yetkililere "Lütfen halka yalan söylemeyin" diyerek seslendi.
Siyanürün buharlaşarak rüzgarın da etkisiyle insan ve hayvanlar için tehlikeli olabileceğine dikkat çeken Küçük, şu ifadeleri kullandı:
Olası tehlikeler
Siyanürlü maden/cevher zenginleştirme işlemleri nedeniyle meydana gelme olasılığı bulunan ve geçmişte de yaşanmış, siyanür ve tehlikeli kimyasalların taşınması esnasında yaşanan kazalar, asidik madde içerikli atık barajı yıkılması ya da sızıntısı, membranın (geçirgenliği engelleyen zemin kaplaması) delinmesi sonrası siyanür içerikli çözeltinin yeraltı suyuna karışması ve taşma gibi ekolojik yıkıma neden olabilecek tehlikeler mevcut.
Erzincan’daki tehlike: Yağmur nasıl etkiler?
Erzincan İliç’te siyanür içerikli atık barajı yıkıldı. Milyonlarca ton siyanürlü toprak vadi boyunca kaydı. Maden bölgesinde kullanılan membran (geçirgenliği engelleyen zemin kaplaması) siyanürlü toprağın kaydığı bölgede yok. Dolayısıyla siyanürün toprağa ve yer altı sularına geçmesinin önünde bir engel kalmadı.
Atığın sıvı değil de toprak olması, toprağa ve yer altı sularına karışma hızını düşüren bir faktör ancak maden mühendisleri bu büyüklükteki bir atığın temizlenmesinin aylar süreceğini belirtiyor. Bu hızı etkileyen bir faktör de yağmur. Yağmurun yağması, siyanürün toprağa ve yer altı sularına karışma hızını artıracak.
Bugün yağmur bekleniyor
Meteoroloji 12'nci Bölge Müdürlüğü'nden alınan bilgiye göre ekiplerin aramalarını sürdürdüğü İliç'te bugün yağmur yağışı ve hava sıcaklığının 4 derece olması bekleniyor.
Sızıntı Fırat Nehri’ne ulaşırsa
Maden sahasının Fırat Nehri’ne yakınlığı, daha büyük ölçekli bir felaketi gündeme getiriyor. Siyanür sızıntısının Fırat Nehri’ne ulaşması durumunda nehirdeki bütün yaşamı etkileyecek, nehir suyunu tamamen kullanılmaz hale getirecek bir felaketle karşı karşıya kalabiliriz. Bunun etkisi nehir ekosistemiyle de sınırlı kalmaz.
"HALKA YALAN SÖYLEMESİNLER, İNSANLAR İÇİN TEHLİKE VAR"
"Bundan sonra şunu söylemek gerekir. Lütfen halka yalan söylemesinler. Biz burada tedbirleri aldık, önlemleri aldık. Kimyasal yoktur gibi halka yalan bilgi vermesinler. Şu anda risk oluşmuştur. Ne riski vardır burada? Siyanür buharlaşıp, rüzgarın gidiş yönüne bağlı olarak insanları ve hayvanları zehirleme riski ortaya çıkabilir.
Lütfen halka yalan söylemesinler. Söylenecek şey şu: Yeter, şimdiye kadar kandırmaya çalıştınız ve para kazanmaya çalıştınız. Ancak artık bir yalan konuşmayın. Bunun sonrasında yeniden ve diğer alanlar için bütün işlemleri durdurun ve Türkiye'de bu işi bitirin.
"MİLYARLARCA DOLAR ÖDEMEK ZORUNDA KALIRIZ"
Bir söz söylemek istiyorum. ABD, 1990 yılında Montana'da bir altın madenini kapattı. 1 milyar dolar, atıkların etrafa zarar vermemesi için bütçe hazırlandı. Madenin toplam bütçesi 50 milyon dolar bile değildi. Bunların etkisini azaltmanın bize ne kadar maliyeti olacağını bilmek lazım."