Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, kabine toplantısını öncesinde Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda bir araya geldi. Ankara kulislerinde “sürpriz” olarak nitelendirilen görüşmede, iki liderin, iş insanı Osman Kavala ile ilgili açıklamaları nedeniyle 10 büyükelçinin “istenmeyen insan” ilan edilmesi konusunun gündeme geldiği belirtiliyor.
Görüşmede, Viyana Sözleşmesi’nin 41. maddesindeki, “Büyükelçileri kabul eden devletin kanunlarına ve nizamlarına riayet etmek, devletin içişlerine karışmamak bu şahısların görevidir” hükmü anımsatılarak “büyükelçilerin açıklamasındaki etkin gücün Biden yönetimi olduğu” vurgusunun yapıldığının altı çizildi. Görüşme sonrası büyükelçiliklerden 41. maddeye ilişkin açıklama yapılması da dikkat çekti.
Cumhuriyet'ten Selda Güneysu'nun haberine göre, Erdoğan ve Bahçeli, kabine öncesi dün “sürpriz” bir şekilde Saray’da bir araya geldi. Görüşme, bir saat sürdü. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, MHP lideri Bahçeli ile “10 büyükelçinin Kavala çağrısı” konusunda görüş alışverişinde bulunduğu ileri sürülürken, edinilen bilgiye göre, iki lider “Türkiye’nin Viyana Sözleşmesi’nden kaynaklanan haklarını” masaya yatırdı.
Bu kapsamda, Erdoğan’ın, sözleşmenin 9. maddesindeki “Büyükelçileri kabul eden devlet, herhangi bir zaman ve kararının gerekçesini açıklamak zorunluluğunda olmaksızın, gönderen devlete misyon şefinin veya misyon diplomatik kadrosunun herhangi bir üyesinin istenmeyen şahıs (persona non grata) olduğunu veya misyon kadrosunun herhangi bir başka üyesinin kabule şayan olmadığını bildirebilir. Bu takdirde, gönderen devlet, duruma göre, ilgili şahsı geri çağırır veya misyondaki görevine son verir. Bir şahıs kabul eden devletin ülkesine gelmeden önce de istenmeyen veya kabule şayan olmayan şahıs olarak ilan edilebilir” hükmüne atıfta bulunduğuna dikkat çekildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, iş insanı Kavala için çağrı yapan 10 ülkenin büyükelçisinin “istenmeyen şahıs” ilan edilmesi talimatı vermesine karşın bu büyükelçiler ile ilgili herhangi bir resmi işlem başlatılmamıştı.
Kaynaklar, “Erdoğan’ı kararından vazgeçirmek için ikna yollarını değerlendirdiğine” yönelik açıklamalarda bulunurken, iki liderin görüşmesinde ise “Erdoğan’ın bu kararında ısrar ettiği ve durumu Bahçeli’ye de anlattığı” ileri sürüldü. Bahçeli’nin de “Erdoğan’ın alacağı karara saygı duyacaklarını” ilettiği ve ABD ile Biden’ın göreve gelmesinin ardından Türkiye’nin “ABD ile birçok sorun yaşadığına dikkat çektiği” belirtildi.
‘Gerekçe açıklamak zorunda değiliz’
Erdoğan’ın da görüşmede, “10 büyükelçilikten yapılan açıklamada da ‘ABD’nin rolünün olduğu ve bunun da Biden yönetiminin sonucu olduğunu” ifade ettiğine dikkat çekildi. Bunun üzerine de Erdoğan’ın “ABD’nin Türkiye’nin iç hukuk düzenine karıştığını” belirterek, “İstenmeyen adam ilan etmek için Viyana Sözleşmesi gereği gerekçe açıklamak zorunda değiliz” dediği iddia edildi.
Görüşmenin hemen ardından Erdoğan kabine toplantısına katılırken, büyükelçiliklerden Viyana Sözleşmesi’nin 41. maddesindeki “Büyükelçileri kabul eden devletin kanunlarına ve nizamlarına riayet etmek, devletin içişlerine karışmamak bu şahısların görevidir” hükmüne bağlılıklarını açıklamaları dikkat çekti.