Vatandaşın gıda, içecek, atıştırmalık gibi temel harcama kalemlerini oluşturan hızlı tüketim ürünleri grubu 2019'da yüzde 25.6'lık ciro artışı gerçekleştirirken, tüketici enflasyonla mücadeleyi “evde” verdi.
Ipsos Hane Tüketim Paneli 2019 araştırmasına göre, hızlı tüketim ürünleri harcamaları ciro olarak yüzde 25.6 büyürken bu büyümenin yüzde 17.1'i fiyat artışlarından, yüzde 1.6'sı nüfus artışından, yüzde 6.5'lik bir kısım ise satın alım sıklığının ve alışveriş başına harcamanın artmasından kaynaklandı.
Temelde fiyat artışlarına işaret eden ve enflasyon zamlarını yansıtan bu büyümeye karşılık alışveriş dinamikleri de değişti. Araştırmaya göre, markalı ürünlerin toplam satışlar içindeki payı azalırken, tüketici market markalı ve “açık” ürün gruplarına yöneldi.
Tüketicinin alışveriş sepetlerinde önceliği makarna, bulgur salça gibi ürünler alırken, hazır çorba sos gibi ürün kategorilerinde daralma gerçekleşti. Önceki krizlerde alışveriş sepetlerinin lüksü atıştırmalıklar olurken, 2018 sonrasında tüketicinin lüksü Türk kahvesi oldu.
Sepetteki 5 yeni trend
Ipsos Hane Tüketim Paneli 2019 verilerine göre, kriz sonrası tüketici davranışları 5 temel trend etrafında şekillendi. Araştırmaya göre ilk etapta tüketici temel ihtiyaçlarını önceliklendirerek, şeker, bakliyat, un, margarin, makarna, salça, süt, yumurta gibi alımlarla sınırlandırdı.
İkinci trendde market markalı ürünler büyüdü ancak pazarı domine edemedi.
Üçüncü trend olarak hazır ürünlerde daralma yaşanırken, bebek maması, hazır çorba, hazır kek karışımları, soslar ve dondurulmuş gıdalar satışların en çok düştüğü alanlar oldu.
Dördüncü gelişme olarak içecekte sağlıklı içecek trendi durdu. Ayran, soda ve su büyümesi dururken, kefir ürünlerindeki hızlı büyüme sabit kaldı.
Araştırmanın en ilginç sonuçlarından biri olarak, tüketicinin kendine lüks olarak gördüğü harcama kalemlerinde yaşandı. Eski kriz dönemlerinde atıştırmalık ürünlerin sahiplendiği “lüks harcama” trendini bu yıl “Türk kahvesi” sahiplendi.
İlk tedbir dışarıda yemeği kesmek
Sözcü'den Sayime Başçı'nın haberine göre; Kriz dönemlerinin yükselen yıldızı olan indirim marketleri 2018'den bu yana yeniden revaçta. Toplam satışlar içinde indirim marketlerinin payı yüzde 47'ye ulaşmış durumda. Hane içi harcama dinamiklerine bakıldığında hanelerin son 3 senedir satın alımlarının indirim marketlerine kaydığı görüldü.
Ipsos araştırmasında “Kriz söylemleri başladığında, haneler ile yaptığımız çalışma sonuçlarına göre ilk tedbir ev dışı davranışların azalması veya yapılmaması yönündeydi. Bu da, 2019'da evde daha çok zaman geçirildiğini bize göstermekte.
Aslında evde daha çok zaman geçirildiğini, satın alımlara baktığımız zaman da görmekteyiz” ifadelerine yer verilirken, son 12 ayda hızlı tüketim ürünleri için harcanan paradan indirim marketlerinin aldığı payın ise yüzde 28'e ulaştığına işaret ediliyor.