AKP’den Doğurganlığı Teşvik Hazırlığı: Doğum İznine Kademeli Artış Gündemde
AKP, Türkiye’de doğurganlık hızının nüfus yenilenme eşik değeri olan 2,1’in altına düşmesi nedeniyle doğurganlığı teşvik etmek amacıyla yeni formüller arıyor. Ücretli doğum izninin süresini çocuk sayısına göre kademeli olarak artırma planı öne çıkıyor. Ancak, muhalefet partileri, zorlu ekonomik koşullar ve kadınların iş güvencesi sorunları nedeniyle yalnızca doğum izninin süresini artırmanın yeterli olmayacağı görüşünde.
Doğum İzninde Kademeli Artış Önerisi
Mevcut durumda dört ay olan ücretli doğum izninin süresini çocuk sayısına göre artırmak en çok tartışılan seçeneklerden biri. Muhalefet, Türkiye’deki ekonomik zorluklar ve kadınların iş güvencesi sorunları nedeniyle bu düzenlemenin tek başına yeterli olmayacağını savunuyor.
Erdoğan’ın Üç Çocuk Çağrısı Karşılık Bulmadı
AKP, iktidara geldikten sonra “doğum kontrolü” politikalarını terk etti. Erdoğan, 20 Mayıs’taki kabine toplantısında Türkiye’de doğurganlık hızının nüfus yenilenme eşiğinin altına düştüğünü vurgulayarak bu durumu “varoluşsal bir tehdit, felaket” olarak nitelendirdi.
MKYK’da Tartışıldı, Çalışma Başlatıldı
Erdoğan’ın açıklamasının ardından yapılan AKP Merkez Karar Yönetim Kurulu (MKYK) toplantısında da doğurganlık hızındaki düşüş ele alındı. Bazı MKYK üyeleri, doğurganlığı teşvik için çalışma koşullarının yeniden düzenlenmesi ve toplamda dört ay olan ücretli doğum izni süresinin bir yıla çıkarılmasını önerdi. Ayrıca, uygun mesleklerde uzaktan ve esnek çalışma seçeneklerinin değerlendirilmesi gerektiği belirtildi.
Özel sektörde çalışan kadınların iş güvencesi ve kıdem tazminatı konusundaki çekinceler nedeniyle çocuk yapmaktan kaçındığı tespit edildi. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de nüfus artış politikalarına destek verdi.
Doğum İznine Kademeli Artış Tartışılıyor
MKYK’da yapılan değerlendirmeler sonucunda Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın bu konuda çalışma yapması kararlaştırıldı. AKP yetkilileri, doğurganlık hızındaki düşüşün sadece Türkiye’ye özgü olmadığını, birçok gelişmiş Avrupa ülkesinde de nüfusun yaşlandığını belirterek Türkiye’nin de “yaşlı nüfus” tehdidiyle karşı karşıya olduğunu vurguluyorlar.
Bu çerçevede doğurganlığı artırmak için ücretli doğum izni süresinin artırılması teşvik unsurlarından biri olarak düşünülüyor ve farklı formüller tartışılıyor. Öne çıkan seçenek ise çocuk sayısına göre doğum izninin kademeli olarak artırılması.
Kademeli Doğum İzni Artışı Önerisi
AKP yetkilileri, bu formülü şöyle açıklıyor:
“Çocuğun, anne baba sevgisi ve şefkatine en çok 0-3 yaş arasında ihtiyacı var. Ancak annenin çalışması nedeniyle zorunluluktan kreşe gitmek zorunda kalıyor. En azından üç yaşına kadar annenin yanında olmalı. Devlet bu konuda kolaylaştırıcı, teşvik edici olmalı. Bunun için kademeli doğum izni artışı uygulanabilir. Örneğin, ilk çocuk için sekiz ay, ikinci çocuk için on ay, üçüncü çocuk için ise bir yıl doğum izni verilebilir.”
AKP kaynakları, doğum izni süresinin artırılmasının idari düzenleme olarak yapılabileceğini, gerekirse yasal değişikliğe gidilebileceğini belirtiyor. Ayrıca, özel sektörde çalışan kadınların iş güvencesi, kıdem tazminatı ve diğer özlük haklarının güvence altına alınabilmesi için destek verilebileceği ifade ediliyor. Bu desteğin Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın aile destek programı bütçesinden sağlanması üzerinde duruluyor.
Ücretli ve Ücretsiz Doğum İzni Süreleri
Türkiye’de halen kamu ve özel sektörde ücretli doğum izni iki ay doğum öncesi, iki ay doğum sonrası olmak üzere dört ay uygulanıyor. Kamu çalışanları isterlerse iki yıla kadar, özel sektör çalışanları ise altı aya kadar ücretsiz doğum izni kullanabiliyor.