Londra merkezli Uluslararası Botanik Bahçelerin Korunması (BGCI) isimli kurumun yayımladığı "Dünya Ağaçlarının Durumu" isimli güncel raporda, tüm dünyada toplamda 58 bin 497 ağaç türü içerisinde 17 bin 510 türün büyük risk altında olduğu; 142 türün ise çoktan yok olduğu belirtildi. 442 ağaç türü ise 50'den daha az ağaçla varlığını sürdürüyor.
Türkiye'de 13 tür tehdit altında
185 ağaç türünün yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu rapora göre, Türkiye'de türlerin yüzde 7'sini oluşturan 13 tür tehdit altında.
Yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan ağaç türleri, tehdit altındaki memeliler, kuşlar, amfibiler ve sürüngenlerin toplam sayısının iki katını oluşturuyor.
Çevre örgütlerinden acil eylem çağrısı
BBC Türkçe'de yer alan habere göre Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği'nin Küresel Ağaç Uzmanları Grubu'nun eş başkanı Sara Oldfield ise sağlıklı bir dünya için ağaç tür çeşitliliğine ihtiyacın olduğunu ifade ederek, "Her ağaç türünün kendine özgü bir ekolojik rolü var. Dünyadaki ağaç türlerinin yüzde 30'unun yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olması sebebiyle koruma eylemini acilen artırmamız gerekiyor" diye konuşuyor.
Ağaç türlerinin risk altında olduğu ülkeler
Dünyada en fazla ağaç türü Orta ve Güney Amerika'da bulunuyor. Bu bölgeleri Güneydoğu Asya ve Afrika'nın tropikal bölgeleri izliyor.
En fazla ağaç türünün risk altında olduğu ülkeler sıralamasında Brezilya, bin 788 tür ile birinci sırada. Endonezya, Malezya, Çin, Kolombiya ve Venezuela ise Brezilya'yı takip eden diğer ülkeler.
En yüksek oran Tropikal Afrika'da
Tehdit altındaki türlerin en yüksek oranı ise Tropikal Afrika'da. Nispeten düşük ağaç çeşitliliğine sahip olan Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika'nın ılıman bölgeleri ise nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan ağaç türlerinin en düşük oranına sahip.
Ağaçlara yönelik tehditler
Dünya genelinde ağaçlara yönelik en büyük tehditler arasında; mahsül için yapılan orman temizliği, tomrukçuluk, hayvan otlatma veya çiftçilik için temizleme ve yangınlar da yer alıyor.
Dr. Rivers, raporun kendilerine ve yetkililere doğal hayatı koruma için önemli bir yol haritası sunduğunu dile getiriyor.
Uzmanların önerdiği eylem çağrıları
- Mevcut ormanları korumak ve korunan alanları genişletmek.
- Tehdit altındaki türleri bir gün doğaya geri döndürülebilecekleri umuduyla botanik bahçelerinde veya tohum bankalarında tutmak.
- Nadir ve tehdit altındaki türler de dahil olmak üzere, ağaçlandırma ve ağaç dikme planlarının bilimsel olarak, doğru yerde doğru ağaçla gerçekleştirilmesini sağlamak için eğitim verilmesi.
- Ağaçların korunması için ayrılan ödeneklerin artırılması.
29 ülke orman örtüsünün yüzde 90'ından fazlasını kaybetti
Bilim insanları, bir milyon hayvan ve bitki türünün yok olma tehdidi altında olduğunu tahmin ediyor.
Son 300 yıl içerisinde küresel orman alanı yaklaşık yüzde 40 azaldı. 29 ülke ise orman örtüsünün yüzde 90'ından fazlasını kaybetti.
Yok olma riski altındaki ağaçların bazıları şunlar:
- Palm yağı çiftliklerinin genişlemesi nedeniyle kaybolan "dipterocarps" olarak bilinen büyük tropikal ağaçlar.
- Meşe ağaçları, Meksika, Şili ve Arjantin'in bazı bölgelerinde tarım nedeniyle kayboldu.
- Madagaskar'da abanoz ve gül ağaçları kereste için kesiliyor.
- Manolya ağaçları sürdürülemez bitki toplama nedeniyle tehlike altında.
- İngiltere ve Kuzey Amerika'da dişbudak gibi ağaçlar zararlı böcekler ve hastalıklardan dolayı ölüyor.