İktidarın ekonomi politikaları, vergiler ve enflasyonla, yükü vatandaşın üstüne yüklerken alım gücü her geçen gün daha da düşüyor. Temel besin maddelerine ulaşmakta sorun yaşayan dar gelirli vatandaş mutfağında et görmekten her geçen gün daha da uzaklaşıyor.
Fiyat artışına yurtdışından et ithal ederek çözüm bulmaya çalışan iktidar 2023 yılında et ve et ürünleri ithalatında 363 milyon dolar ile rekor kırmıştı. Ocak-Eylül 2024 döneminde toplam 498 milyon dolarlık et ve et ürünü ithalatı ile bu rekor egale edildi.
"ET İTHALATINI ÜLKE GÜNDEMİNDEN ÇIKARACAĞIZ"
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, Komisyon Başkanı AKP Samsun Milletvekili Mehmet Muş'un başkanlığında toplandı. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda Bakanlığının bütçesiyle ilgili sunum yaptı.
Yaptığı sunumda plansız üretimden kaynaklı sorun yaşandığını ifade eden İbrahim Yumaklı, "3 yıllık planlama dönemi sonunda et ithalatını ülke gündeminden çıkaracağız. 22 yıllık hükümetlerimiz döneminde çiftçilerimize ve sektöre yönelik destek ve yatırımlarımız sayesinde 2023 yılında 68,5 milyar dolar tarımsal hasılayla Avrupa'da birinci, dünyada ise dokuzuncu sıradayız." dedi.
Yumaklı'nın sunum konuşması şöyle:
Hayvansal üretimde; süt, besi ve kanatlı yetiştiriciliği için planlama kapsamında yeni bölgeler belirledik. Bu bölgeleri belirlerken su potansiyeli, iklim özellikleri, mera varlığı, yem bitkisi yetiştiriciliği ve pazara yakınlığı dikkate aldık. Planlamayla birlikte; sözleşmeli üretimin yaygınlaştırılmasını, aile işletmelerinin desteklenmesini, işletmelerin kayıtlılığının artırılmasını ve hastalıktan ari işletmelerin sayısının çoğalmasını sağlıyoruz. Böylece hayvancılık sektörünü güçlü, dirençli ve sürdürülebilir hale getiriyoruz.
3 yıllık planlama dönemi sonunda; büyükbaş hayvan varlığını 16,6 milyondan 17,7 milyon başa, küçükbaş hayvan varlığını 52,4 milyondan 61,1 milyon başa, kanatlı eti üretimini ise 2,5 milyon tondan 2,6 milyon tona çıkarmayı hedefliyoruz. Planlama dönemi sonunda et ithalatını ülke gündeminden çıkaracağız. Su ürünleri avcılığında sürdürülebilirlik ile mevcut kapasite ve potansiyel yetiştiricilik imkanlarını bir arada değerlendirerek planlama yaptık. Hamsinin de dahil olduğu 7 avcılık türü ile 4 yetiştiricilik türünü üretim planlaması kapsamına aldık. Su ürünleri planlaması kapsamında; sezonda 400 bin tonu hamsi olmak üzere toplam 445 bin ton avcılık kotası tahsis ettik.
"YENİ DESTEKLEME MODELİNİ HAYATA GEÇİRDİK"
Üreticileri planlamaya yönlendirecek en önemli tamamlayıcı unsurumuz olan yeni tarımsal destekleme modelini de bu süreçte hayata geçirdik. Yeni modelde tarımsal destekleri, sade ve daha etkin hale getirdik. Bitkisel üretim desteklerini 21 kalemden 3 ana kaleme, hayvancılık desteklerini 22 kalemden 7 ana kaleme, su ürünleri desteklerini ise 15 kalemden 2 ana kaleme indirdik. İlk defa destek tutarlarını üretim döneminden önce ve 3 yıllık olarak açıkladık. Bitkisel üretimde üreticiler artık hangi ilçede, hangi ürüne, ne kadar destek alacağını bilecek. Destek tutarları, temel girdiler olan mazot ve gübre maliyetlerindeki değişime göre her yıl güncellenecek. Bitkisel üretimde yeni destek modelini; temel destek, planlama desteği ve üretimi geliştirme desteği olarak planladık. Bakanlık kayıt sistemindeki üreticilerimize mazot maliyetinin ortalama yüzde 50’si, gübre maliyetinin ise ortalama yüzde 25’i kadar temel destek vereceğiz.
Planlama kapsamına alınan ürünler, belirlenen ilçelerde üretilirse ilave planlama desteği vereceğiz. Böylece mazot maliyetinin tamamını, gübre maliyetinin ise yarısını karşılamış olacağız. Temel ve planlı üretim desteğine ilave olarak, yeraltı su kısıtı bulunan 52 ilçede, az su tüketen arpa, buğday, yağlık ayçiçeği, mercimek, nohut, aspir, fiğ ve yem bezelyesi yetiştiren üreticilerimize su kısıtı desteği vereceğiz. Bu ilçelerde belirlenen ürünleri üreten çiftçilerimizin, hem gübre hem de mazot maliyetinin tamamını karşılamış olacağız. Süt üretim bölgelerinde yem bitkisi üreten üreticilerimize ilave yüzde 50 destek vereceğiz. Bunlara ilave olarak belirli ürünlerde sertifikalı tohum ve fidan kullanımı, organik ve iyi tarım uygulamaları gibi faaliyetler için üretimi geliştirme desteği vereceğiz. Bu kapsamda kamu tarafından ıslah edilen milli tohumla üretim yapan çiftçilerimize de ilave destek vereceğiz.
"DİŞİ BUZAĞILARA TEMEL DESTEĞİN 4 KATI İLAVE DESTEK"
Hayvancılıkta uyguladığımız yeni destekleme modelinde; büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık, arıcılık ve ipek böcekçiliğine temel hayvancılık desteği, çiğ süt, karkas et ve tiftik için ise ürün geliştirme desteği veriyoruz. Temel hayvancılık desteklerinin yanında ilk defa; aile işletmelerine, genç ve kadın yetiştiricilere, birinci derece tarımsal birlik ve kooperatif üyelerine ve gezginci arıcılara üretimi yönlendirme amaçlı ilave destekler vereceğiz. Hayvansal üretimde, verimliliğin artırılması amacıyla; suni tohumlama, soy kütüğü, ari işletme ve benzeri ilave destekler ödeyeceğiz. Planlama bölgesindeki aile işletmelerimize, yönlendirici ve verimlilik kriterlerini sağlamaları şartıyla, buzağı başına verdiğimiz destek miktarını 3 katına kadar çıkardık. Hastalıktan ari tüm işletmelerde doğan dişi buzağılara temel desteğin 4 katı ilave destek vereceğiz.
Su ürünlerinde; 2025 yılı için Küçük Ölçekli Balıkçılık Desteğini yüzde 100’e kadar artırıyoruz. Ayrıca, balıkçı gemisi sahibi kadınlara ilk defa yüzde 35 ilave destek veriyoruz."
ET İTHALATINDA 2 YIL ÜST ÜSTE REKOR KIRILDI
CHP Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, tarım ve hayvancılıkta yaşanan sorunların üreticinin desteklenmemesinden kaynaklandığını söyledi.
Ocak-Eylül 2024 döneminde toplam 498 milyon dolarlık et ve et ürünleri ithalatı yapıldığını söyleyen Bakırlıoğlu, “2024 yılının ocak-eylül döneminde ise 2023 yılının da rekoru kırıldı” diye konuştu.
Son 3 yıllık dönemde et ithalatındaki 15 kattan fazla artışa dikkat çeken Bakırlıoğlu, şöyle konuştu:
“2021’den bu yana daha eti ithalatı yüzde bin 537 arttı. Yurttaşlarımız ise kırmızı etin tadını unuttu. İktidar yanlış tarım politikasıyla hem üretemeyen hem de yurttaşın et tüketemediği bir Türkiye yarattı.
Şu anda dana etinin kilosu 620 TL. TÜİK verilerine göre, dana eti tüketici fiyatı 2021 yılında ortalama 65 TL idi. 2021 yılında dana eti ithalatımız 2 bin 231 tondu. 2023 yılına baktığımızda ise dana eti ithalatımız 36 bin 538 tona çıkmış durumda ve dana etinin kilosu 620 TL. 2021’den bu yana daha eti ithalatı yüzde bin 537 artmış. İktidar üreticiyi desteklemeyip, fiyatları aşağıya çekmek için ithalata kartına sarılıyor ama bu boşa çaba fiyatları düşürmeye yetmiyor.