Halkbank'ın uluslararası bankacılıktan sorumlu eski Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla'nın, ABD'nin İran yaptırımlarının ihlal edilmesiyle suçlandığı davada tanık olmayı kabul eden Türk ve İranlı iş adamı Reza Zarrab, (Rıza Sarraf) New York'ta devam eden mahkemede ifade vermeye devam ediyor.
Davayı takip eden Amerikan gazeteci Adam Klasfeld mahkeme salonundan aktarıyor.
Duruşmadan dakika dakika notlar...
Canlı Blog... (Çeviri: Sebla Küçük)
00:42 Adam Klasfeld'den bir not: Muhtemelen burada benim fark ettiğimden daha büyük yansımaları olan, ince bir nokta vardı. Genellikle (duruşma sırasında) önemsiz görünen şeyler daha sonra karardan önceki kapanış konuşmalarında bir yere bağlanıyor. Bekleyip göreceğiz.
00:40 Soru: Ancak Hakan Atilla'ya gitmediniz. Oysa, ticaret mekanizmanızı tasarlarken Atilla'dan yararlandığınızı söylemiştiniz.
Zarrab: Atilla'dan daha üst mevkilerdeki kişilere gittim.
00:39 Fleming: Savcıların sorusuna yanıt olarak, Süleyman Aslan ve Levent Balkan'ın (Halkbank'tan) gittiğini söylediniz.
Zarrab, Halkbank'ta Ali Fuat adlı kişiyle irtibat kurduğunu doğruluyor.
Fleming, Zarrab'ın Atilla ile irtibat kurmadığına dikkat çekiyor.
00:38 Zarrab: "Aleyhimdeki altın kaçakçılığı iddialarıyla ilgili açıklamalar yaptığımı hatırlıyor. Onu hatırlıyorum."
Fleming, Zarrab'ın söz konusu iddiaları yalanladığını söylüyor.
Soru: Tekrar belirtirsek, tüm Türkiye'de yayınlanmıştı, değil mi?
Zarrab: Evet, yayınlanmıştı.
00:37 Zarrab, bununla ilgili olarak "Yanlış hatırlamıyorsam, o röportaj karardan daha önce gerçekleşti" diyor.
00:35 Fleming, kendisine yöneltilen suçlamalar hakkında takipsizlik kararının verilmesiyle ilgili olarak, Zarrab'ın kamuoyunda geniş yer bulan bir savunma yaptığını söylüyor.
Zarrab'ın bir televizyon kanalında konuştuğunu belirtiyor.
00:30 Soru: Türkiye'de 2013'ün Aralık ayında tutuklanmıştınız, doğru mu?
Zarrab: Evet, doğru.
Soru: Ve Türkiye'de birkaç ay cezaevinde kaldınız.
Zarrab: 76 gün cezaevinde kaldım, doğru.
00:28 Çapraz sorguda Zarrab'ın ABD'de cezaevindeyken yaptığı görüşmeler veya yeni bir bilgi gündeme gelirse, Adam Klasfeld bizimle paylaşacak. Şu anda sadece konuşulanları dinliyor ve araştırma yapıyor.
00:26 Birçok kişi uzun sessizliğin nedenini merak ediyor. Geçen sürede heyecan verici bir bilgi çıkmadı.
Fleming'in bariz stratejisi, Atilla'yı işin dışında göstermek ve sürekli tekrarlarla ve örneklerle bu iddiayı vurgulamak.
Kısa bir aradayız, birazdan oturum devam edecek.
00:15 Yeni ses kaydı dinletiliyor
SAVUNMA ATİLLA'NIN NE KADAR İŞİN DIŞINDA OLDUĞUNU GÖSTERMEYE ÇALIŞIYOR
23:47 Görüşmede, amca, Zarrab'ın işlerinde kullanması için boş konşimentolar (nakliye senetleri) temin etmeye çalıştığından bahsediyor.
23:42 Zarrab ile amcası arasında Azerbaycan Türkçesinde bir telefon görüşmesi hakkında sorular soruluyor.
23:34 Zarrab ile Happani arasında, Halkbank'a verilen belgelerle ilgili bir görüşme hakkında sorular soruluyor.
Fleming: Happani "Ortaklık yapısını bankaya çevirmiştik ama belge onaylı değil. Onaylı bir nüsha istiyoruz" diyor.
Zarrab: Evet, bunu görüyorum.
23:14 Oturuma verilen ara sona erdi.
23:10 Oturuma verilen ara sona erdi.
23:05 Duruşmaya ara verildi. Oturum birazdan devam edecek.
23:03 Fleming, sürekli aynı şeyi vurguluyor: Atilla'nın gıda zincirinde kenarda ve daha aşağıda bir role sahip biri olarak gösterilmesi.
Fleming: (Bir toplantıda) Süleyman Aslan sizin yanınızda Hakan Atilla'yı arayıp "Bu işi hallet" demiş, doğru mu?
Zarrab: Evet, hatırlıyorum.
22:53 Bir telefon görüşmesi kaydı dinletilecek.
22:43 Halkbank çalışanı Hakan Aydoğan ile ilgili sorular soruluyor.
22:40 Mikrofon sorunu hakkında: Fleming sürekli tanık kürsüsüne gidip Zarrab'a deliller veriyor ve bunları doğrulamasını istiyor. Ardından da soru sorarak jüri üyelerinin önünden geçiyor. Ancak bu sırada mikrofondan uzaklaştığı için basın mensupları onu duyamıyor.
22:35 Atilla'nın avukatı Fleming, mikrofondan uzakta durduğu için söyledikleri duyulamıyor.
22:31 Fleming, daha önce de gündeme getirdiği bir konuya geri dönüyor: Zarrab ile Atilla arasında bir irtibat olmaması.
22:30 Zarrab, 10 Nisan 2013'teki bir telefon görüşmesinde, "sahte gıda ticareti" konusunda Atilla'ya yalan söylediğini kabul ediyor. Görünüşe göre Atilla, gıda ticareti sisteminin kandırmaca olduğunun farkında değildi. Savunma için bu son derece etkili bir andı.
22:26 Duruşmayı takip eden Amerikan muhabirlerden Pete Brush, sabahki oturumdan şunları aktarmıştı:
Reza Zarrab, Süleyman Aslan'la sık sık yazıştığını ve konuştuğunu söylüyor. Zarrab ve Aslan sık sık bir araya da geliyordu ama Zarrab, Atilla'nın Zarrab'la bire bir görüşmek istediğine ilişkin bir kanıt olmadığını söylüyor.
Deliller, Zarrab'ın Levent Balkan'la olan ilişkisinin Atilla ile ilişkisinden daha sıkı olduğuna işaret ediyor. Doğrudan Süleyman Aslan'ın altında çalışan Balkan sanıklar arasında ancak tutuklu değil. Her şey, Atilla'nın işin ne kadar dışında olduğunu göstermek üzere tasarlanmış.
Atilla'nın avukatı Zarrab'ın bir görüşmede "Herkesin bir fiyatı vardır" dediğini belirtmesi üzerine, Zarrab kendini savunuyor. Zarrab, "Rüşvet almaya meyli olan herkesin bir fiyatı vardır" diyor. Atilla'nın az da olsa rüşvet aldığını gösteren hiçbir delil bulunmuyor.
DURUŞMA TEKRAR BAŞLADI
22:10 Duruşma yeniden başladı. Çapraz sorgu sürüyor.
20:58 Duruşmaya öğle arası verildi. Bir saat sonra tekrar başlayacağı duyuruldu.
20:48 Fleming, Zarrab'a, Atilla ile yaptığı bir görüşme hakkında sorular soruyor; görüşmede Zarrab'ın Atilla'ya yalan söylediğini öne sürüyor. Bu şekilde, savunmanın Atilla'nın "alt seviyelerde biri" olduğu, kara para aklama sisteminin "mimarı" olmadığı tezini işliyor.
ATİLLA'NIN AVUKATI SES KAYITLARI DİNLETMEYE DEVAM EDİYOR!
20:42 Yine başka bir ses kaydına geçildi.
20:28 Bir sonraki ses kaydına geçildi.
20:26 Kayıttaki görüşme, Zarrab ile Happani arasında. Bazı işlemlerde kullandıkları "Çikinova" koduyla ilgili konuşuyorlar.
Zarrab: "Çikinova, gerçek olmayan, gerçek malların olmadığı ticari işler için çalışanlarımız arasında kullandığımız bir terimdi."
20:25 Ses kaydı sona erdi. Çapraz sorgu devam ediyor.
20:12 Yeni ses kaydı dinletilecek.
20:10 Fleming, Bayar'ın "Biri para veya rüşvet almazsa bile, ona bir kol saati vermen lazım" dediğini söylüyor.
Saatin Rolex marka olduğunu söylüyor.
Zarrab: Konuşma dökümünde Rüçhan Bayar'ın bana bunu söylediği kısmı görüyorum, evet.
20:08 Rüçhan Bayar kayıtta "Bizim üç şirket daha var, henüz tamamlanmadı" diyor.
Fleming: Bunlar paravan şirketler mi?
Zarrab: Evet. Kurmaya hazırlandığımız paravan şirketler.
20:03 Zarrab ile Rüçhan Bayer arasında 1 Mart 2013 tarihli bir görüşmeye ilişkin ses kaydı dinletildi.
19:55 Anlaşıldığı kadarıyla, görüşmede kimlerin işin içinde olduğu, kimlerin olmadığı hakkında ve Halkbank'ta para aklama sistemiyle ilgili konuşuluyor.
(Adam Klasfeld'e göre içeriğinde yeni bir bilgi yok.)
19:42 Bir ses kaydı daha dinletiliyor.
19:27 Bir görüşmeye ilişkin ses kaydı dinletiliyor.
19:25 Bir de hindistan cevizi yağı sevkıyatına ilişkin bir belge var ama onu paylaşmaya vakit kalmadı. Jüri salona giriyor. Adam Klasfeld, belgeyi daha sonra paylaşacak.
FLEMİNG ZARRAB'IN YALAN İFADESİNİ BELGELEDİ
19:21 Bir nakliye belgesi daha: Saf zeytin yağı ticaretiyle ilgili.
Zarrab dünkü ifadesinde, "Hiçbir zaman zeytin yağı ticareti de yapmadım" demişti.
19:20 Zarrab yeniden tanık kürsüsünde ancak avukatlar henüz yerlerini almadı. Yani duruşma birazdan devam edecek ama hemen değil.
19:19 Dünkü duruşmadan açıklanan deliller arasında bir öncekine benzer dört belge var. Şimdilik başka türden bir dosya yok.
19:18 Erişime açılan yeni deliller var.
Bunlardan biri: "Dondurulmuş tavuk göğsü" işiyle ilgili bir nakliye belgesi.
Zarrab dünkü ifadesinde "Hiçbir zaman tavuk ticareti yapmadım" demişti.
Bu tavuk işi, İran'la gıda ticareti mekanizmasının bir parçası.
19:10 Yeni bir ses kaydı dinletiliyor.
Oturuma kısa bir ara verildi.
TEKRAR LEVENT BALKAN KONUSUNA DÖNÜLDÜ
19:07 Zarrab ile Balkan arasındaki bir görüşmeye ilişkin ses kaydı dinletildi. Şu anda da görüşmeye ait İngilizce dökümle ilgili konuşuluyor.
19:06 Zarrab: "Medyada benimle ve [burada eksik kelime var] ile ilgili yayınlanan haberlerin yüzde 99'u abartılı ve yalan haberlerdi."
(Not: Klasfeld, "benimle ve eşimle ilgili" dediğini ancak bunu teyit etmesi gerektiğini yazdı.)
19:05 Fleming, Zarrab'dan, ünlü yaşamının gösterişli yanlarını anlatmasını istiyor. Ailesiyle oturduğu evin ve teknesinin fotoğraflarını gösteriyor.
Zarrab: "Bu resimler medya tarafından gizlice çekildi ve o şekilde yayınlandı."
19:04 Soru: İkiniz sık sık magazin sayfalarında çıkıyordunuz, değil mi?
Zarrab: Evet, çıkıyorduk... Gazetelerde ve dergilerde bizim hakkımızda bir sürü haber yayınlanıyordu.
EBRU GÜNDEŞ İLE EVLİLİĞİ
19:03 Soru: Türkiye'de çok ünlü bir şarkıcı ile evliydiniz, değil mi?
Zarrab: Doğru.
19:02 Fleming, İran'la bağlantılı işlemlerin dışında, Zarrab'ın yasalara uygun işleri olduğunu belirtiyor, Zarrab da bunu doğruluyor.
LEVENT BALKAN'IN KARAR VERME YETKİSİ VAR MI?
19:00 Fleming'e göre, ses kaydı, Balkan'ın karar verme yetkisine ve gücüne sahip olduğunu gösteriyor.
Soru: "O zaman devam ediyorum ve onay veriyorum" dediği sırada, "Üst kademelere sorup onay veriyorum" demiyor, değil mi?
Zarrab: Elbette, demiyor.
18:50 Kayıt dinletildi. Görüşme dökümünün İngilizce çevirisi okunuyor.
18:35 Başka bir ses kaydı dinletiliyor.
18:34 Soru: Atilla ile görüşmenizde ise böyle bir cümle yok, değil mi?
Zarrab: "Hatırladığım kadarıyla, dinlediğim görüşmelerden böyle bir şey hatırlamıyorum."
(Adam Klasfeld: Yani mümkün de olabileceğini ama hatırlamadığını söylüyor. Riski dengeliyor)
18:31 Fleming, Zarrab'ın bir ara Balkan'a "Peki, o işi yüz yüze konuşalım" dediğine dikkat çekiyor. Bu sözlerin, telefonun dinlenmesinden endişelendiğini gösterdiğini öne sürüyor.
Ancak Fleming, Zarrab'ın Atilla ile farklı biçimde konuştuğunu belirtiyor.
18:28 (Zarrab ile Levent Balkan arasında geçen bir görüşmeye ilişkin ses kaydı dinletiliyor.)
18:27 Zarrab: "Elbette bu işlemin İranlı NIOC şirketiyle bağlantılı olduğu bilgisini vermedim."
Zarrab: "Telefonda bu konuları açıktan konuşmuyorduk."
Sözü geçen Mehtap adlı çalışanın konuyla ilgili bir şey bilmediğini söylüyor.
İşin içinde sadece üst kademelerin olduğunu belirtiyor.
HALKBANK ALT KADEME ÇALIŞANLARI NE YAPTIĞIMIZI BİLMİYORDU
18:23 Fleming, Zarrab'ın telefonda kadın Halkbank çalışanına işiyle ilgili yalan söylediğini belirtiyor.
Zarrab da kadını yanlış bilgilendirdiğini kabul ediyor.
Zarrab: Alt kademedekilerin bizim ne yaptığımızdan haberi yoktu.
(Not: Zarrab bunu doğrudan sorgulama sırasında da dile getirmişti.)
18:20 Fleming, Zarrab ile Halkbank çalışanları arasında saygılı bir üslup kullanıldığına dikkat çekiyor.
Soru: Çalışanlar size saygılı davranıyordu, değil mi?
Zarrab: Halkbank personeli, çalışanları her zaman her konuda bana saygılı davranıyordu... Ben de onlara saygılı davranıyordum.
18:11 Savunmanın elindeki bir diğer ses kaydı dinletiliyor.
18:09 Görüşmenin tarihi 17 Ekim 2013, Levent Balkan'ın Halkbank'ta çalıştığı dönemden aylar sonra. Görüşme Zarrab ile Rüçhan Bayar arasında.
17:59 (Ses kaydı şu anda dinletiliyor.)
17:58 Yine savunmanın elindeki bir ses kaydı dinletilecek ve görüşme dökümünün İngilizce kaydı delil dosyasına eklenecek.
"ATİLLA'NIN HALKBANKASI OFİSİNE HİÇ GİTMEDİM"
17:57 Soru: Atilla'nın ofisine hiç gitmemişsiniz, doğru mu?
Zarrab: Atilla'nın Halkbank'taki ofisine gittiğimi hatırlamıyorum.
Zarrab, ofisin kaçıncı katta olduğunu bile bilmediğini söylüyor.
17:55 Kısa ses kaydı şimdi dinletildi. Zarrab, kayıttaki görüşmeyi Aslan ile yaptığını söylüyor. Zarrab'ın, Halkbank'ta Hakan Atilla ve Süleyman Aslan ile düzenlediği bir toplantıdan sonra yaptığı bir telefon görüşmesi.
17:52 Savunmanın elindeki ilk ses kaydı birazdan dinletilecek ve konuşma dökümünün İngilizce çevirisi delil dosyasına eklenecek.
17:51 Fleming, Yargıç Berman'a, "Sayın Yargıç, sanırım bugün ses kayıtlarını düzenlemiş bulunuyoruz." Sözü edilen kayıtlar dünkü duruşmada dinletilmemişti. Daha doğrusu, savunma makamının elindeki kayıtlar dinletilmemişti.
17:41 Reza Zarrab, Atilla’nın avukatlarının İran’daki ilişkileriyle ilişkin sorusuna “Sayın Mahmud Ahmedinejad’la (Eski İran Cumhurbaşkanı) daha önce hiç karşılaşmadım, hanımefendi” diye yanıt verdi.
17:36 Zarrab'ın ticari işleriyle ilgili sorulara geçiliyor. Fleming, Zarrab'ın Royal Denizcilik'teki bir çalışanından gelen bir e-postayı delil olarak sunuyor. Çalışanın adı "Umat" olabilir.
17:35 Fleming: Hakan Atilla tutuklandığında çok şaşırdığınızı söylemişsiniz. Zarrab, "Evet" yanıtını veriyor.
17: 30 Çapraz sorgu, Zarrab'ın Miami'de tutuklandığı döneme ilişkin sorularla başladı.
17:20 Duruşma başladı. Atilla’nın avukatları Zarrab’ı sorguluyor…