"Geçim derdi gençleri köyden kopardı"

Artvin’in Ardanuç ilçesine bağlı Sakarya Köyü Künye Mahallesi'nde yaşayan 70 yaşındaki Neziha Sal, yıllardır bağını, bahçesini terk etmeden üretmeye devam ediyor. Ancak Sal, köyde üretimin durma noktasına geldiğini, gençlerin ise işsizlik nedeniyle köylerini terk etmek zorunda kaldığını söylüyor.

ÜRETİM GELENEĞİNİ YAŞATMAYA ÇALIŞIYOR

Geçmişin üretim geleneklerini yaşatmaya çalışan Sal, köyde kalan az sayıda yaşlı insanla birlikte üretim kültürünü sürdürmeye çalışıyor. Özellikle dut pekmezi yapımında geleneksel yöntemleri kullanarak üretimini sürdüren Sal, köy hayatının giderek zorlaştığına dikkat çekiyor.

Gençlerin köylerini terk etmesinden duyduğu üzüntüyü dile getiren Neziha Sal, şunları söyledi: “Bu topraklarda doğduk, çocuklarımızı büyüttük, ekmek sahibi yaptık ama buradaki işsizlikten dolayı gençlerimiz şehirlere göç etmek zorunda kaldı. Ama biz gelip gidiyoruz. Çocuklarımızdan tek isteğimiz, bu topraklara sahip çıkmalarıdır."

İlerlemiş yaşına rağmen dut pekmezi üretmeye devam eden Sal, üretim sürecini şu sözlerle anlattı: “Dut dökmeden önce yerlere örtü sereriz, sonra dutları döküp kazanda kaynatırız, şıra olur. Şırayı süzüp tekrar kaynatır pekmezi çıkarırız. Bizim pekmezde katkı maddesi olmaz. Vücuda iyi gelir, kan yapar. Satmak için değil, çocuklarımız ve kendimiz için yapıyoruz. Bal bile katkılı satılıyor, ama bizim pekmezimiz tamamen doğaldır." Köyde üretimin neredeyse tamamen durduğunu vurgulayan Sal, tarım ve hayvancılığın yok olma noktasına geldiğini şu sözlerle ifade etti: “Geçmişte oraklarla tarla biçerdik. Şimdi çayırları veriyoruz ama alan yok. Hayvan da kalmadı çünkü çoban bulunmuyor."

GENÇLER DÖNEMEZ; NE GEÇİM VAR NE BARINMA
Köydeki yaşam şartlarının gençler için artık sürdürülebilir olmadığını belirten Neziha Sal, geri dönüşün zor olduğunu şöyle ifade etti: “Gelseler ne yapacaklar? Çoğunun evi yok. Geçim derdi gençleri köyden kopardı. Eskiden her evde un, bulgur, elma, armut olurdu. Şimdi yok. Kışın köy bomboş. Biz bu topraklarda büyüttük çocuklarımızı. Her şeye rağmen verimli topraklara sahibiz. Onlardan tek isteğimiz, buraları unutmamaları, sahip çıkmalarıdır."