Türkiye genelinde yapılan anket, salgın sürecinde yaşadıkları ekonomik zorluklar sebebi ile esnafın yüzde 84’ünün psikolojisinin bozulduğunu gösteriyor.
Salgın süresinin uzaması ile birlikte esnafın yaşadığı kaygı, endişe ve geleceğe dair umutsuzluk göze çarpıyor.
Esnafın gözünde en çok pozitif algı yaratan siyasi partilerin başında yüzde 31’lik oranla CHP’nin olması dikkat çekti.
Sabır, kabullenmişlik, güç, dirayet
Esnafın duygu durumunda %84 oranında negatif duygular ön planda yer aldı. Yüzde 33 “kaygı/endişe”, yüzde 28 “tedirginlik”, yüzde 21 “daralmışlık” en öne çıkan olumsuz duygular arasında yer alıyor. Yüzde 47’lik bir paya sahip olan esnafın olumlu duygularının ise yüzde 17’sinin “sabır”, yüzde 14’ünün “kabullenmişlik” ve yüzde 11’nin “güç ve dirayet” duygularından oluşması dikkat çekti.
Esnafın gözünde esnaf olmak 'rezillik ve ölmek' demek
“Salgın Döneminde Esnaf Olmak/Bir Ayakta Kalma Mücadelesi” başlıklı araştırmada, “Esnaf olmak ne demek?” sorusuna esnaflar tarafından en fazla; “Rezillik”, “Ölmek”, “Yel değirmenlerine karşı savaşmak”, “Devletin vergi yükünün altında ezilmek” cevaplarının verilmesi dikkat çekti.
Esnafa göre, esnaf olmanın en büyük zorluğunu yüzde 17 ile geçim sıkıntısı oluşturuyor. Bunu yüzde 13’le vergi sistemi, yüzde 13’le ekonomik kriz ve yüzde 12 ile büyük işletmelere karşı korunmasız olmak takip ediyor.
Esnafın yarısının borcu var, krediyi kredi ile kapatıyor
Anket sonucuna göre; iş yerlerinin yüzde 82’si kira olan esnaf, ödemelerini yapmakta zorlandıklarını belirtirken, her 10 esnaftan 8’i ciddi gelir kaybı yaşadığını ifade etti.
Her 2 esnaftan 1’inin kredi borcu var. Kredisi olanların yüzde 71’i salgın dönemi de kredi çekmek durumunda kalmış. Esnafın, yüzde 23’ü kredilerini ya yapılandırmış ya ödeyemiyor ya da ek kredi çekip ödemeye çalışıyor. Kredisi olanların yüzde 43’ü de yakın zamanda yine kredi çekmeyi düşünüyor. Ayrıca esnafın yüzde 37’sinin kredi dışında elden borç, senet, çek gibi borçları da bulunuyor.
Esnafın ülke ekonomisinin düzeleceğine olan inancı yıkılmış durumda, her 10 esnaftan 6’sı ülke ekonomisinin kötüye gideceğini düşünüyor. Esnafın yüzde 53 ü ise sorunlarına çözüm için Esnaf Bakanlığı kurulmasını istiyor. Kurulması talep edilen bakanlıktan öncelikli olarak vergi kolaylığı, kira desteği ve büyük işletmelere karşı güvence talep ediliyor.
Esnaf odaları şikayeti de var
Yapılan araştırma, esnafın sorunlarına çözüm kapısı olarak siyasi partiler ve meslek odalarından umudunu kestikleri gerçeğini de ortaya koydu. Esnafın yüzde 40’ı meslek odalarının esnafı iyi temsil etmediğini belirtirken, siyasi partilerin iyi temsil etmediğine dair oranlar da; MHP (Yüzde 45), AKP (Yüzde 43) – CHP (Yüzde 40) – İYİ Parti (Yüzde 32) oldu. Esnafın yüzde 32’si ise görüş belirtmekten kaçındı.
CHP esnafın umut kapısı oldu
Esnafın gözünde en çok pozitif algı yaratan siyasi partilerin başında yüzde 31’lik oranla CHP’nin gelmesi dikkat çekiyor. CHP’yi, yüzde 30’la AKP, yüzde 22 ile İYİ Parti ve yüzde 18’le MHP takip ediyor. Siyasi partilerin, küçük esnafın haklarını savunması bakımından genel olarak güven kaybetmesi de dikkat çekti.
ANKA
Fotoğraf: AA