Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, Türkiye Geneli Siyasal Gündem ve Seçmen Eğilim Anket Çalışma Raporu’nu yayımladı. Rapora göre yurttaşlar, ülkedeki en büyük sorunun ekonomik kriz olduğunu söylerken AKP iktidarından ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nden memnun olmadıklarını dile getirdi.
Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi 21-28 Haziran 2021 tarihinde Türkiye genelinde bir seçmen eğilim araştırması gerçekleştirdi. 1008 kişi ile online ortamda ve telefonla gerçekleştirilen anket çalışması; İstanbul, İzmir, Ankara, Adana, Ağrı, Batman, Bitlis, Diyarbakır, Gaziantep, Kars, Mardin, Mersin, Şanlıurfa, Van, Antalya, Konya, Bursa, Muğla, Samsun ve Artvin kentlerinde yapıldı. Anket sonuçları Cumhur İttifakı’ndaki erimeyi bir kez daha gözler önüne serdi.
Büyük düşüş
“24 Haziran 2018’de gerçekleşen genel seçimlerde hangi partiye oy verdiniz?” sorusuna katılımcıların yüzde 36,7’si AKP derken “Bu pazar genel seçim olsa hangi partiye oy verirsiniz?” sorusuna ‘AKP’ cevabını verenlerin oranı yüzde 29,3’te kaldı. Karşılaştırmalı ankette AKP’nin oy oranın yüzde 7,4 düştüğü görüldü.
Erdoğan kazanamaz
“Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yine seçimleri kazanır mı?” sorusuna yurttaşların yüzde 49,7’si ‘hayır kazanmaz’, yüzde 24,9’u ‘evet kazanır’ ve yüzde 25,4’ü ise ‘kararsızım’ yanıtını verdi.
Araştırma grubunda yer alan katılımcılara “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ni başarılı buluyor musunuz?” sorusuna verilen cevaplar ise şu şekilde: yüzde 58,3’ü ‘hayır’, yüzde 21,4’ü ‘kararsızım’, yüzde 20,2’si ise ‘Evet.’
“Sizce Türkiye’nin en önemli birinci öncelikli sorunu nedir?” sorusuna verilen cevaplarda ise ekonomik kriz öne çıktı. Katılımcıların en önemli soruna yüzde 47,9’u ‘ekonomik kriz/işsizlik’, yüzde 16,1’i ‘Cumhurbaşkanlığı Sistemi’, yüzde 10,9’u ‘hukuk sisteminin mevcut durumu’, yüzde 8,9’u ‘demokrasinin olmayışı’, yüzde 7,2’si ‘Kürt sorunu’, yüzde 4,6’sı “çatışma ve şiddet ortamı” ve yüzde 4,4’ü ise ‘muhalefetsizlik’ yanıtını verdi.
Öte yandan araştırma yurttaşların erken seçim istediğini ortaya koydu. “Erken seçim gerekli mi?” sorusuna katılımcıların yüzde 61,4’ü ‘evet’, yüzde 22,4’ü ‘hayır’, yüzde 16,2’si ise ‘kararsızım’ şeklinde yanıt verdi.
“Sedat Peker’in iddiaları oy verme tercihinizi etkiledi mi?” sorusunun “24 Haziran 2018 genel seçimlerinde hangi partiye oy verdiniz?” sorusunun karşılaştırmasında AKP ve MHP seçmeni dikkat çekiyor. AKP’ye oy verdiğini belirten yurttaşların yüzde 10,3’ü Peker’in videolarından sonra “Hiçbir partiye oy vermeme kararı verdim” dedi. Bu oran MHP’de ise bu oran yüzde 13,6. Öte yandan katılımcıların yüzde 64,6’sı Peker’in iddialarının araştırılmayacağını düşünüyor.
Çalışmalar birbirini teyit ediyor
Yapılan çalışmayı değerlendiren Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi Genel Koordinatörü Yüksel Genç, “Son 1 yıldır yaptığımız çalışmalar birbirini teyit ediyor” dedi. “İktidar ittifakının yüzde 8-10 bandında bir oy kaybettiğine dikkat çeken Genç, “İktidar partisi yüzde 29’ları zor aşacak bir görünüyor. MHP’de yüzde 6 7 arasında dolaştığını görüyoruz. Düzenli bir biçimde muhalefeti oluşturan partilerdeki küçük de olsa artışlar dikkat çekiyor. Muhalefeti oluşturan ittifakların devam etmesi halinde iktidarın önünde olduğunu görüyoruz” ifadelerini kullandı.
İki ittifakın da hükümet kurabilecek bir oy oranına sahip olmadığına belirten Genç şu ifadeleri kullandı: HDP bu oy dağılımında kilit durumda ve bu kilidi HDP seçmeni çözecek. Sedat Peker’in açıklamaları iktidardan oy kaçışına neden oluyor. Hatta Gelecek ve Deva’dan daha çok oy kopardığını görüyoruz.
Financial Tımes: Destek en düşük seviyede
İngiliz Financial Times gazetesi, Rize İkizdere’de taşocağına karşı mücadele eden yöre halkının direnişiyle ilgili kapsamlı bir analiz hazırladı. Yöre halkının görüşlerinden çıkarımlarda bulunulan haberde, “Ekonomik bozulma, Erdoğan'a desteği tüm zamanların en düşük seviyesine getirdi” başlığı kullanıldı.
Anketlere göre ülke genelinde iktidardaki AKP’ye verilen desteğin azaldığına dikkat çekilen haberde, “Erdoğan’ın kalelerinden birindeki nadir protesto, onun ekonomik idaresinden daha geniş bir hoşnutsuzluğu simgeliyor. Enflasyon son 4 yılın çoğunda çift haneli oldu ve işsizlik de yüzde 14 seviyelerinde” ifadelerine yer verildi.
'Yanlış politika ülkenin ekonomisini vurdu'
AKP'ye verilen desteğin tarihi düşüş yaşadığının altı çizilen analizde, “Haziran ayında yaptığı bir anket, AKP’nin oylarının yüzde 26'ya düştüğünü gösterdi. Fakat son yıllarda dramatik bir şekilde gücünü sağlamlaştırma çalışmaları; Batılı ticaret ortaklarıyla arasını bozan agresif bir dış politika, yabancı yatırımcıları caydıran ve alışılmışın dışındaki ekonomik politikalar da dahil olmak üzere ülkenin maliyesini vurdu” yorumuna yer verildi.
Analizde, Erdoğan Rize’de kahraman olduğu vurgulandı ve Rize’deki ilan panolarında “Erdoğan’ın memleketine hoş geldiniz” yazdığı da aktarıldı. 2018 yılındaki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oyların yüzde 79'unu aldığı 150 bin nüfuslu bölgede Cumhurbaşkanı’nın devasa görüntüleri binaları süslediği belirtilip "Ancak burada bile muhalif sesler ortaya çıktı” denildi.