Bilinçsizce toplanıp yenilen yabani mantarlar geçtiğimiz günlerde yine bir can aldı. Manisa’da yaşayan 65 yaşındaki R.G., dağdan topladığı mantarları pişirerek yedi. Yemeğin ardından rahatsızlanan kadının yakınları sağlık ekiplerine haber verse de R.G. tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadı.
Ülkenin dört bir yanından bu gibi haberler gelirken mantar uzmanı Jilber Barutçiyan’ın yaptığı bir sosyal medya paylaşımı dikkatleri çekti. 29 Ekim akşamı İstanbul Belgrad Ormanı’nda son derece öldürücü olan ve Köygöçüren mantarı olarak bilinen bir mantar türüyle karşılaşan Barutçiyan, ertesi gün mantarların koparılmış olduğunu fark etti. Onlarca kişinin ölümüne sebep olacak kadar mantarın ortada olmadığını söyleyen uzman, vatandaşları yememeleri konusunda uyardı.
'Dünyanın en kötü mantarları arasında yer alıyor'
Hürriyet'ten Gaye Kobal ve Tuğba Öztürk'ün haberine göre, Türkiye’nin bir mantar ülkesi olduğuna dikkat çeken Mikolog (mantar bilimci) Jilber Barutçiyan, özelikle son zamanlarda İstanbul’da boy gösteren Amanita phalloides ya da köygöçüren olarak adlandıran mantar türüne karşı uyarıda bulundu.
Barutçiyan, "Dünyanın en kötü mantarları arasında yer alan köygöçüren mantarı, ülkemizde şu an çok yaygın bir tür. Çok gösterişli ve lezzetli bir mantar olsa da oldukça öldürücü bir tür olarak bilinir. Lütfen dikkatli olun" ifadesini kullandı.
Ülkenin her yerinde var
Köygöçüren mantarının ülkemizin her yerinde bulunduğunu ifade eden Barutçiyan, "Ülkemizde her mantar türüne oldukça fazla rastlandığını biliyoruz ancak bazı türlerin yanı sıra özellikle ‘köygöçüren’ adı ile bilinen mantara dikkat etmeliyiz" dedi ve ekledi:
"Topraklarımızda en az 30 bin tür mantar var ve biz yaklaşık 200'ünü tüketebiliyoruz. Eğer bir ülke Türkiye gibi mantar zenginiyse hem yenen hem de zehirli mantar türleri de haliyle çok karşımıza çıkıyor. Bunu bölge bölge ayırmamız imkansız. Mantar zengini bir ülke için risk seviyesi bütün bölgeler için eşit düzeydedir."
Barutçiyan, zehirli ya da öldüren mantarı tespit edebilmek için hiçbir kolay yol ve teknik analiz olmadığını belirterek, "Çıplak gözle mantarın zehirli olduğunu anlamak mümkün değil. Anlamak için bilimsel bir yol ile tanımlamanız ve güncel bir kaynaktan yenebilir olup olmadığına bakmanız gerekiyor" diye konuştu.
Barutçiyan bu sorulara şöyle yanıt verdi:
"Mantarları ayırt edebilmek için 'Hayvan yiyorsa biz de yiyebiliriz, sütü akıyorsa zehirsizdir' gibi bir sürü hikaye anlatılıyor ama bunlar hep yalan yanlış şeyler. Bu inanışlar insanların hayatlarına mal olabilir. Hayvanlar ile insanların yediği mantarlar arasında da fark var. Bazı mantarlar hayvanlara etki etmez ama insanları zehirler ya da durum tam tersi de olabilir."
Bozulan her mantar zehirler, kültür mantarı bile…
Ülkemizde pazarlarda, marketlerde satılan ve güvenle yediğimiz kültür mantarı konusunda da uyarılarda bulunan Barutçiyan, "Bu mantar türü için dikkat etmemiz gereken bir nokta var: Bozulan her mantar zehirler, eğer kültür mantarı bozulduysa o da zehirler" dedi.
Öldürücü mantarın panzehiri olmaz
Mantarları zehirli ve yenebilen olarak ikiye değil de zehirli, öldüren ve yenebilen olarak üçe ayırdıklarını belirten Barutçiyan, "Mantardan zehirlendiğinizde önce kusmaya başlarsınız sonra kanlı ishal olursunuz. Mantar yedikten sonra en ufak bir mide bulantısı dahi olsa biz bu durumu zehirlenme kabul ederiz. Öldürücü hiçbir mantarın panzehri yok. Bir ilaç enjekte edip sizi kurtaramazlar. Zehirli mantarı yedikten sonra ya kurtulursunuz ya da ölürsünüz. Buradaki önemli konu yediğiniz miktar" ifadelerini kullandı.
Mevcut hastalıkları da tetikleyebilir
Mantar zehirlenmesinin mantar yendikten 2 ile 6 saat sonra ortaya çıkabileceğini vurgulayan Dr. Rıfat Bozkuş ise "Zehirlenme belirtileri mantarın tipi ve zehrin niteliğine göre değişir. Zehirli mantarın yenmesinden 2 saat sonrasında genelde, bulantı, kusma, çarpıntı, sersemlik, yüz ve boyun başta olmak üzere ciltte kızarıklık, uykuya meyil, tansiyon düşüklüğü, bulanık görme, ağızda metal tadı gibi yakınmalar görülür" dedi ve ekledi:
"6 saat sonra gelişebilen zehirlenme belirtileri ise ateş, çarpıntı, bulantı, kusma, ishal, karın ağrısı, karaciğer ve böbrek yetersizliği. Sonuçta ağır durumlarda koma ve ölüm de söz konusu. Mantar zehirlenmesinin mevcut hastalıkların kötüleşmesine yol açtığı da sıklıkla görülür. Bu nedenle kültür mantarlarının tüketilmesi önerilir."