Candan Erçetin, Demet Akbağ, Esen Aslandoğan, Mustafa Aksoy, Kenan Kocatürk, İlbay Kahraman, Ceniz Hakkı Zariç, İraz Yöntem, Mert Fırat, Emre Kınay, Sezai Aydın, Hayko Cepkin, Sercan Gidişoğlu, Levent Üzümcü, Burhan Şeşen, Metin Karataş, Bülent Forta, Orhan Alkaya ve Tuba Ataç’ın katıldığı toplantıda CHP lideri Kılıçdaroğlu, sanatçıların Kovid-19 salgını döneminde yaşadığı sorunları dinledi.
Toplantıda ayrıca, Genel Başkan Yardımcıları Gamze Akkuş İlgezdi ve Fethi Açıkel ile Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer de hazır bulundu.
"Çalıştıklarını bile ispat edemeyecek insanlar var"
Kılıçdaroğlu Şarkıcı Hayko Cepkin’e “Saçlar da fena değil” dedi ve Cepkin, “Ellerinizden öperim” yanıtı verdi. Cepkin sorunlarını şöyle anlattı:
“Negatif durum olduğu zaman sanat camiasında hep iptaller oluyor. Biz artık hayatımızı iptallere alışık hale getirdik. Dünya yaşadığı şeyden bambaşka bir hal aldı. Hepimizin hayatı değişecek. Hayatımız değişirken, toplu alanlarda buluşma durumu söz konusu olduğunda bizim özel sektörümüz mafiş, işimiz bitti. Toplu alanlarda buluşma olasılığımız geleceğe dair öngöremediğimiz bir durum. Biz ve çalışanlarımız günü birlik yaşayan insan. Bunların devlet nezdinde yardımdan faydalanabilme durumları söz konusu değil. Çünkü çalıştıklarını bile ispat edemeyecek insanlar var sektörde.”
"Oyunlar sigortasız çalışıyor"
Kılıçdaroğlu, Oyuncu Demek Akbağ’a “Dün akşam televizyonda yine filminiz vardı” dedi. Akbağ sorunlarını aktardı:
“Bizim can güvenliği ve ekonomik talebimiz var. Setlerde can güvenliği ile ilgili kampanya düzenledik. Setlerin durması için çaba sarf ettik. Sanırım yüzde 90’nını durdurduk. 80-90 kişinin çalıştığı, yaş aralığının 1 ile 70 yaş olduğu bir sette salgından etkilenmemek imkansız. Nasıl özel tiyatrolar çıkmazdaysa bizim alanımız da öyle. Sendikamızın yıllardır dile getirdiği en önemli sorunumuz sosyal güvence. Oyunculara İş Kanunu’na aykırı şekilde serbest meslek makbuzu ulaştırılıyor. İşverenleri tarafından işçi gibi sigortalandırılmalılar. 4-A üzerinden sigortası yatan kişi çok az. Oyuncunun sete gittiği gün sigortası çalışıyor. Oyuncular bir yere de başvuramıyor. Şu anda sektör çalışanları işsiz ama işsizlik maaşına bile başvuramıyorlar, yanlış sosyal güvenlik politikası buna izin vermiyor.”
"Gezi'den son tiyatrolar cezalandırıldı"
Toplantıda sanatçılar sıkntılarını özetle şöyle anlattı:
Oyuncu Emre Kınay: “50’ye yakın etkinliğimiz iptal oldu, bilet iadeleri yaşadık. Türk Hava Yolları bizim biletlerimizin iadesini vermezken, biz bilet iadesi yaptık. Kültür Bakanlığı açıklamasında destek alan tiyatroların 25 oyun oynama zorunluluğunu kaldırıp, var olan tiyatrolara destek vereceğini söyledi. Ancak belirsiz bir açıklama, kimin ne para aldığı önceden açıklanırken, artık bu iş gizli saklı yapılıyor. Tiyatroculara da buradan sitem ediyorum. Para alan sesini çıkarmıyor. Gezi olaylarından bu yana 17- 18 tiyatro cezalı gibi.”
Oyuncu İraz Yöntem: “Pek çok özel tiyatro var. Orada çalışanlar güvencesiz çalışıyor ve ne yazık ki mevzuat gereği. Ticari işletme olarak görünüyor ancak tiyatro bir ticari işletme değildir, yasal çalışmalar yapıyoruz ama bu noktada belediyeler bize nasıl destek olabilir sorusu çıkıyor. Belediyeler tiyatrolardan oyun satın alabilir.”
"320 milyon kaynak var"
Oyuncu Sercan Gidişoğlu: “Kültür (ve Turizm) Bakanlığı’nda özel kopyama harcı 320 milyon liraya ulaştı. Biz bakanlığa bunların zaten sanatçıların hakkı olan bir para olduğunu söyledik. Bu acil durumda doğrudan bireysel sanatçılara destek olarak aktarılmasını istedik. İşletmelerde yevmiyeli olarak çalışan arkadaşlarımız en mağdurlarımız.”
Erçetin'den televizyon önerisi
Şarkıcı Candan Erçetin’ Gidişoğlu’nun bahsettiği paranın sanatçılara dağıtılması gerektiğinin altını çizerek, belediyelerin müzikten topladığı yüzde 8’lik rüsumu sanatçılara ödeye bileceğini belirtti. Erçetin belediyelerin müzikli mekanlardan aldığı canlı müzik vergisinden de sanatçılara ödenek çıkabileceğini ekledi. Erçetin, Ankara, İstanbul ve İzmir büyükşehir belediyelerine dijital kültür sanat televizyonu yaratma önerisinde bulundu,
"Nuh'un gemisi yaratılarak insanlar çalıştırılmalı"
Oyuncu Levent Üzümcü: “Kitabımın son sayfasından söyleyeyim size. Bugün belediye başkanları mutlak suretle bir araya gelip, şu an saksıda yetişmeyen bu insanları bir Nuh’un gemisi yaratarak bu insanları geçici olarak çalıştırmalı.”
Sezai Aydın: “65 yaş zorunlu emekli yaşı ve ben de bunu doldurduğum için zaten emekli ettiler beni. Tiyatroda oynamak istiyorum ancak yararlanamıyorum. Yasa yaşayana kadar olsa.”
Şarkıcı Burhan Şeşen: "Çevrimiçi konserler yapmak istiyoruz. Bunu İstanbul’da Cemal Reşit Rey Konser Salonu’nun ekipleriyle beraber yapabiliriz.
Oyuncu Orhan Alkaya adil bir fonlama yapılması gerektiğini vurgulayarak, sosyal dayanışma ve askıda bilet projesi önerdi: “Ortak bir havuzda toplanacak bir proje üzerinde çalışılabilir.”
Oyuncu Tuba Ataç İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun işyerleri tehlike sınıfında setlerin “tehlikeli” olarak düzenlendiğini belirterek, “Sabit bir çalışma mekanımız yok ve çalışma saatleri ortalama 16 saati buluyor. Minimum 80 kişi çalışıyor ve temassız çalışmak imkanı yok” dedi.
Yayıncılar taleplerini açıkladı
Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı Kenan Kocatürk, sektördeki sivil toplumun ortak çalışmasıyla kültür sanat hayatının şekillendirilmesi gerektiğine dikkat çekerek, “Sizin seçim bildirgelerinizde yoksul bölgelere, çalışmayan kadınlara, çocuklara erişmeye uygun olacak şekilde gezici çocuk kütüphaneleri kurarak, bölgelere kitapları ulaştırmak lazım” diye vurguladı.
Esen Arslandoğan önerilerinin Koronavirüs Bilim Kurul tarafından açıklanması, Sarayın (Cumhurbaşkanlığı Külliyesi) harcamalarının kısıtlanmasını isteyerek, “Sokağa çıkma yasağı ilan edilerek çalışamayanlara eşit ödenek verilmeli” dedi.
Yayıncı İlbay Kahraman editörlerinden birisinin koronavirüse yakalandığını ve atlattığını, çalışanlarının sağlık sorunlarının bilinmeze doğru gittiğini söyleyerek, “Birçok yayıncı uzaktan erişimle faaliyetlerini sürdürüyor ama dağıtım, erişim gibi faaliyetler için sahada yapmak zorundayız. Bunlar matbaacılar, dağıtımcılarla uluyor. Bulaşma riskinin olduğu yerlerde faaliyet gösteriyorlar” ifadelerini kullandı.
Belediye Başkanları çözüm önerilerini sundu
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, sanatçılarla birebir görüşmeler planlayarak, rapor hazırlayacaklarını duyurdu ve “Raporu sizlere ve genel başkanımıza vereceğim. Sanatın ve sanatçıların merkezi İstanbul olması nedeniyle de diğer belediye başkan arkadaşlarımla da paylaşmak isterim” dedi. İmamoğlu tüm etkinlikleri desteklenmesi konusunda çalışmaları olduğunu ekledi.
"Ankara 25 yıldır sanatsız kaldı"
Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş, 654 sanatçıyı tespit ettiklerini ve 427 sanatçının geri dönüşü sonucu yardımda bulunduklarını söyledi. Yavaş, telif hakları ve internet üzerinden yapılacak çalışmalara destek vereceklerini belirterek, “Ankara 25 yıldır sanatsız kaldı. İstanbul ve İzmir’e oranla biraz daha gayret etmemiz gerektiğini biliyorum” dedi.
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, sürdürülebilir bir kültür sanat üretimi sağlamak istediklerini vurguladı.
Kılıçdaroğlu yapacaklarını açıkladı
Kılıçdaroğlu, sorunları dinledikten sonra şunları söyledi:
“Yapılan muhalefetin bilgiye dayalı olması ve yol gösterici olması lazım. Kredi veriyoruz deniliyor ancak bizim saptadığımız kredi için başvuranlardan sadece yüzde 8’i yararlandı. Kısa Çalışma Ödeneği konusunda da arkadaşlardan başvurduğu dilekçenin örneğini istiyorum, en azından bakanlık nezdinde bu girişimi hızlandırmak için çalışabiliriz. Kitap fuarları ve belediyelerin yayıncılarla işbirliği yapması bizim hedefimizde olan bir şey. Sesli kitap evinin de oluşturulabilir.”
"Anayasa mahkemesine başvuracağız"
“Yayıncılar kooperatifinden tutuklu gazetecilerle ilgili eleştiriler. Biz gazeteciler, sanatçılar, erlerin infaz yasasından yararlanmalarını istedik. Sivil toplum örgütlerinin, örneğin Osman Kavala. Bunların hepsinin yasadan yararlanmasını istedik ama olmadı. Anayasa Mahkemesi’ne başvuracağız.”
"Salonlar ücretsiz verilebilir"
“Salonların ücretsiz tahsisi doğrudur, belli bir süre ücretsiz tahsis edilebilir. Belediyelerin kültür fonu oluşturmaları bugünkü yasal mevzuat açısından mümkün değil ama kendi bütçelerinde kültür sanata daha fazla kaynak ayırabilirler. Kira sorunu var. Emre Kınay ayrıntıya girdi. Bakanlığın yardım paralarını objektif dağıtmadığını söyledi. Bunu sorup öğrenebiliriz. Hangi kuruluşa ne kadar teşvik verildi sorulabilir. 65 yaş sınırlaması, sanatta yaş sınırı yoktur.”
"3230 milyon lira sanatı rahatlatır"
“Sercan Bey’in verdiği 320 milyon lira rakamı zor dönemde sanat için harcanabilirse rahatlama yaratacaktır. Online konserler verilebilir. Sahne sanatçılarının sosyal güvenliği yok, günlük yaşıyorlar. Bunların çözülmesi lazım. Serbest meslek erbabı olarak adlandırılmaları kadar yanlış bir şey yok. Dolardaki dalgalanmalar dışarıdan alınan telif haklarında sorun yaratıyor. Ekonomi düzelmediği sürece dövizdeki tırmanışı da kontrol etmek mümkün değil. Yapılması gereken hayatın her alanında üretimi savunarak Türkiye’nin güçlü bir ülke olmasının yolunu açmaktır. O zaman Türk Lirası da gerekli değeri görür.