İsmail SAYMAZ
Fabrikanın sahibi Ali Rıza Coşkun ve oğlu Yaşar Coşkun asli, beş yönetici ise tali kusurlu sayıldı. Raporda, iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınması halinde kazanın meydana gelmeyeceği vurgulanarak, "Olayın önlenebilir nitelikte olduğu ve kaçınılmazlıktan söz edilemeyeceği değerlendirilmektedir" denildi.
Yedi bilikirkişinin hazırladığı rapor, Büyük Coşkunlar Davası'nın görüldüğü Sakarya 1. Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderildi.
Çin Mahallesi patladı
Raporda şu tespitler yer alıyor:
- Fabrikada dört patlama meydana geldi. Patlamalar fabrika içinde Çin Mahallesi adlı ünitede gerçekleşti. İlk patlama misket adı verilen oyuncak patlayıcının üretim labaratuarında yaşandı. Patlamaya ateş, statik elektrik, sürtünme, darbe ve sıcak yüzeyler yol açtı.
- Üretim malzemelerinin miktarı yasal sınırın üzerindeydi. Malzeme miktarına ilişkin sağlıklı ve planlı takip sistemi yoktu.
- Depolarda aşırı yığılma vardı. Depolama plansız, düzensiz ve dağınık bir şekildeydi.
- Elektrik tesisatı güvenli çalışmayı sağlayacak şekilde tesis edilmedi. Kablolarda eziklik, kopukluk ve zedelenmeler var. İzolasyon sağlanmadı.
- Statik elektrik riskine karşı önlemler yetersizdi.
- Misket labaratuarı ve depolarda sıcaklık değerlerinin takip edildiğine yönelik belge yok. Labaratuarda kıvılcım kaynağı olabilecek hangi tür elektrikli olduğu; makine, tezgah, el aletleri ve diğer aksamların kıvılcım çıkarmayacak malzemelerden yapılıp yapılmadığı ve alevgeçirmez olup olmadıkları bilinmiyor.
- Acil durum toplanma noktası yoktu.
- İşçiler Tehlikeli ve Çok Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İşlerde Çalıştırılacakların Mesleki Eğitimlerine Dair Yönetmelik'te sayılan belgelerden herhangi birine sahip değil.
- Büyük kaza senaryo dökümanı ve güvenlik raporu yok.
- İş güvenlik uzmanı Aslı Bozkurt, Çin Mahallesi'nde riskleri tespit ederek, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tespit ve önerilerde bulunmadı, özen göstermedi.
- Patlayıcı depolarının inşasında güvenlik uzaklıkları dikkate alınmadı. Duvarlar yanmaz ve sızdırmaz değildi.
- İş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınıp alınmadığının kontrol edilmemesi, güvenliğin çalışanların inisiyatifine bırakılması ve emniyetsiz çalışmayı önleyecek gözetimin sağlanmaması, olayın gerçekleşmesinde etkili oldu.
- Raporda şöyle denildi: "İş sağlığı ve güvenliği tedbirleri alındığında yaşanan olayın meydana gelmeyeceği, olayın önlenebilir nitelikte olduğu, kaçınılmazlıktan söz edilemeyeceği değerlendirilmektedir."
- Büyük Coşkunlar Piroteknik Şirketi'nin sahibi Yaşar Coşkun ve Ali Rıza Coşkun'un asli; mesul müdür Asiye Angın ve Ahmet Çağırıcı, iş güvenlik uzmanı Aslı Bozkurt, idari amir Hasan Ali Velioğlu ve ustabaşı Erşan Öztürk'ün tali kusurlu olduğu belirtildi.