Halk TV ekranlarında gazeteci Özlem Gürses, Deniz Zeyrek, İpek Özbey ve Hakan Çelenk'in gündeme dair yorumlarıyla izleyicisiyle buluşan 'Perdenin Önü Arkası' programına bu hafta İstanbul Ekonomi Araştırmaları Genel Müdürü Can Selçuki konuk oldu. Selçuki, 'Türkiye Raporu Araştırması' sonuçlarını ilk defa defa Halk TV ekranlarında açıkladı.
İstanbul Ekonomi Araştırmaları Genel Müdürü Can Selçuki, gençlerin çok itici bir güç olduğuna dikkat çektiği anket sonuçlarıyla ilgili şunları söyledi:
İfade özgürlüğü
"Toplumun yüzde 50'si LGBTİ gibi çok tartışmalı bir konuda bile gösteri ve yürüyüş yapma hakkına karşı polisin müdahalesini uygun bulmadığını ifade etmiş. Bu soruyu 2 yıl önce sormuş olsaydık aynı yanıtı almazdık, partilerin ideolojik fay hatlarında kırılırdı. AK Partili ve MHP'li seçmelerin yüzde 30'luk bir kesimin kesinlikle uygundur veya uygun değildir dediğini görüyoruz.
İstanbul Sözleşmesi
"'Türkiye'nin İstanbul Sözleşmesi'nden çıkmasına yönelik eylemler düzenleyenleri destekliyor musunuz?' sorusuna ise yüzde 60 desteklediğini, yüzde 35'lik kısmı ise desteklemediğini söylüyor. Toplumun çok ciddi bir kısmı yüzde 60'ı bu eylemleri destekliyor. Kadınların eylemlerinin toplumda bir karşılığı olduğunu ve destek gördüğünü görüyoruz."
Doğayı etkileyen kamu yatırımları ve Kanal İstanbul
"Bu sonucu özellikle önemsiyorum. Kamu yatırımlarında ekonomik getirinin doğanın önüne geçmesine toplumun yüzde 50'si karşı. Son 15 yılın toplumsal protestolarına baktığımızda en sürdürülebilir protestolar hep doğayla ilgili oldu. En farklı ideolojilerden insanları bir araya getiren protestolar hep doğayı korumak amacıyla oluyor. Doğa tahribatına karşı yükselen bir duyarlılık var ve bunun itici gücünün de gençler olduğunun altını çizmem lazım.
Bu grafikte yüzde 74'ü de büyük yatırımlarda kendisine sorulmasını istiyor. Burada da artan bir duyarlılık olduğunu görüyoruz. Kadın hakları, temel hak ve özgürlükler konusunda ve doğa konusunda bir hassasiyet var. Bu alanlar AK Parti'nin gerilediği alanlar ama seçmen bu durumda briden oyunu değiştirmeyecek. Muhalefetin bu noktada yapması gereken bir takım şeyler var. Toplumdaki değişen eğilimler üzerine bir politika inşa etmesi lazım."
Erken seçim
"'Türkiye'de erken seçim olmalı mı?' sorusunu Haziran 2020'den beri soruyoruz. 'Evet olmalı' diyenler yüzde 32'lerde başlamıştı, yüzde 58'e kadar çıktı. Çok ciddi bir artış neredeyse 2 katına çıkmış. Fakat böyle bir sonuç iktidarın elini erken seçime zorlayacak bir sonuç değil. Çünkü bu sonuç yüzde 80-90'lara çıkarsa, AK Partili ve MHP'li vekiller her gittikleri saha ziyaretlerinde, halkla karşılaştıklarında 'sandığa gidin' demezse ki bu rakamlarla demez. Bu nedenle muhalafetin dile getirdiği gibi iktidarın elini zorlayacak bir erken seçim talebi görünmüyor."
Bu Pazar seçim olsa hangi partiye oy verirsiniz?
'Bu Pazar seçim olsa hangi partiye oy verirsiniz?' sorusunun yöneltildiği anketin sonuçlarıyla ilgili bilgilendirmelerde bulunan Can Selçuki şunları söyledi:
"AK Parti kararsızlar dağıtılmadan, uzun bir süredir; beşinci aya girdik ve yüzde 30'un altında çıkıyor. MHP yüzde 6-7 seviyelerinde çıkıyor. Burada kararsızları bir kenara koyarsak muhalefet ile iktidar arasındaki makas, muhalafet lehine açılıyor. Fakat bir müddet bu açılma durdu. İktidar kararsızlar dağıtıldıktan sonra yüzde 42-43 seviyelerine gelirken, muhalefet de yüzde 56-57 seviyesine geliyor. Bu durum uzun süredir böyle. Yani muhalefet burada yol katedemiyor, iktidar da kapatmak için bir alan sağlayamıyor kendine.
Türkiye'de 2023'e giderken esas mesele; Cumhur İttifakı'nın en dış ceplerinde duran yüzde 20'lik memnuniyetsiz bir seçmen kitlesi. Türkiye'nin 2023 dengesine bu seçmen karar verecek. Her iki blok da bu memnuniyetsiz seçmen üzerinde çok çetin bir mücadele içerisinde.
Bu tabloda 2021'in başından beri değişen büyük bir şey yok. Muhalefet belirli bir yere kadar o makası açtı fakat şu anda durmuş durumda. İktidar da o makası kapatma konusunda pek bir başarı gösteremiyor. Dolayısıyla 'Ocak 2021'den beri bulunduğumuz yerdeyiz' demem mümkün.
İttifak dışı partilerin son düzlüğe girerken kendilerine yer bulmaları gerçekten zorlaşacak. Bu DEVA ve Gelecek Partisi için de geçerli. İki büyük ittifak çarpışırken, ittifak dışı partilerin kendine yer bulması kolay değil. Fakat DEVA ve Gelecek Partisi'nin ittifak dışı kalacağını düşünmüyorum. Çünkü belli bir yol kat ettiler, Memleket Partisine ve Değişim Partisi'ne nazaran."