Koronavirüs Bilim Kurulu toplantısı sona erdi. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, kameraların karşısına geçerek toplantıya ve gündeme ilişkin açıklamalarda bulundu.
Bakan Koca'nın açıklamaları şöyle:
- Ramazanı hiç alışık olmadığımız bir şekilde yaşıyoruz. Sakin, mütevazı iftar sofraları kuruluyor. Fakat bu yılki ramazanın benzersiz bir özelliği var. Hastalığa karşı iyi haberler alıyoruz.
- Salgın tüm dünyada 210 ülkeye yayılmış ve hayatı değiştirmiştir. Aralık ayında işin buraya varacağı tahmin edilmiyordu.
- Türkiye sağ duyusunu ortaya koydu, bakanlığımız 10 Ocak 2020'de acilen bir operasyon merkezi kurdu.
- DSÖ'nün verilerine göre ülkeler bazında iki güncel veriyi paylaşmak fikir verici olacaktır; Amerika'da dün 25 binden fazla yeni vaka açıklanmıştır. Sadece New York'ta dün 521 kişi hayatını kaybetmiştir. Bizden çok önce salgının başladığı İngiltere'de son bir gün içinde açıklanan yeni vaka sayısı 3 bin 996, hayatını kaybeden insan sayısı 586'dır.
- Salgının başlangıç döneminde uyguladığımız tedbirler, salgının Türkiye'ye geç girmesini sağladı. 11 Mart sonrası süreçte kademe kademe uygulanan tedbirler sonuçlarda çok etkili oldu. Türkiye bu sınavdan yüzünün akıyla çıktı.
- Hiçbir testi tesadüfen yapmadık. Testi hastalığın kişiden kişiye bulaşıp yayılmasını önlemek için uyguladık. 83 milyonluk ülkede yaygın tarama testi yapmak yerine, şüphelilere odaklandık.
- Test için doğru uygulama hastayla teması olan kişilere odaklanmaktır. İhtiyaç oranında test sayımızı artırdık. Şüphelilere odaklanmak yerine yaygın tarama yapan ülkeler istenilen sonucu alamadı.
- Filyasyonu büyük bir ağ kurarak gerçekleştirdik. Sahada görev yapan filyasyon ekibi sayımız 5 bin 849'dur. Bu ekipler bugüne kadar hastaların temas zincirlerinde yer alan 468 bin 390 kişiyi tespit etmiştir. Her vakaya 4.5 temaslı kişi düşmektedir. Bunların neredeyse tamamına ulaşılmış takibi yapılmıştır. Takibi yapılan kişi sayısı 464 bin 434'tür.
- Süreçte hastane ihtiyacımızı da baştan planladık. Muhtemel yatak ve yoğun bakım ihtiyacını göz önünde bulundurarak; özel, kamu ya da üniversite hastanesi ayrımı yapmaksızın, altyapısı yeterli tüm hastanelerimizi pandemi hastanesi olarak görevlendirdik.
- Tedavisi, hastane şartlarında yapılması gereken hiçbir vakayı hastanın durumu ağır değil düşüncesiyle evine göndermedik.
- Süreç içinde tecrübe kazandıkça ve yeni sonuçlar elde ettikçe; hekimlerimiz ve bilim kurulumuzun tavsiyeleri doğrultusunda Covid-19 hastalığına yaklaşımında önemli değişikliğe gittik.
- Hekimlerimiz ve bilim kurulumuzun görüşleri doğrultusunda, tüm dünya için önemli değişikliklere gittik. Çin'den edindiğimiz tecrübelerle, temin ettiğimiz antiviral ilaçların bilinen kullanımlarını değiştirerek daha olumlu sonuçlar aldık.
- Coronavirüs tedavisinde, doğrudan virüse etkili bir ilaç henüz geliştirilmiş değil. Ancak adı geçen ilaçlar virüsün etkisini azaltıcı, tahribatını önleyici, hastanın virüsle mücadelesini kolaylaştırıcı özellik taşımaktadır.
- Yoğun bakımlardaki hastalarımızda vefat oranı yüzde 58'den yüzde 10'a; entübe durumdaki hastalarımızdaki vefat oranı ise yüzde 74'ten yüzde 14'e geriledi.
- Avrupa'daki en düşük vefat oranına sahibiz.
- Her akşam karşınıza çıkan günlük coronavirüs tablosunda iyileşme görüyoruz. Eğer tedbirlere uyulmasaydı, sokağa çıkma kısıtı ihlâl edilseydi, gençlerimiz ve büyüklerimiz evde kalmayı görev bilmeseydi, kısıt olmayan günlerde dışarı çıkma isteğimize direnmeseydik bu başarıyı yakalayamazdık.
- Hekimlerimiz bu başarıyı kişi başına düşen hekim sayımız az olmasına rağmen elde etmiştir. Hemşirelerimiz bu başarıyı, kişi başına düşen hemşire sayımız az olmasına rağmen elde etmiştir.
- 5'inci haftada hastalığın seyri değişti.
- Başarı, tedbirleri terk etmemizi sağlayacak bir başarı değildir.
- İnanıyoruz ki, her gün bir önceki günden daha iyi olacak.
SORU CEVAP
AA Muhabiri: Normalleşme takvimi ve 65 yaş üstüne esneklik hakkında ne konuşuldu?
Fahrettin Koca: Normalleşmeyle ilgili bu anlamda bütün bakanlıklarımızın ve bilim kurulunun yer aldığı bir karar noktasına gidiliyor. Biz bütün bakanlıklarla normalleşmenin hangi tedbirlerle yapılacağıyla ilgili bilim kurulundan birtakım görüşler alıyoruz. Bunlar ilgili birimlerle paylaşılıyor. Bu kararlar kamuoyuna daha sonra açıklanacak. Bu ay boyunca birtakım tedbirleri devam ettirerek, nasıl bir normalleşme yapılacağıyla ilgili çalışmalar yapılınca açıklanır. 65 yaş üstü çınarlarımızı hiç olmazsa birkaç saat, hiç olmazsa gezmelerini dolaşmalarını, trafik ve araç kullanmadan yakın mesafe anlamında yapılabilir mi diye gündem oldu. Bu henüz net bir öneriye dönmedi. Bu da bir yaklaşıma gelirse o durumda zaten görüş olarak cumhurbaşkanımıza da sunulmuş olur ve karar noktasına gelir.
DHA Muhabiri: İngiltere'de çocuklar arasında son 3 haftada coronavirüsle bağlantılı yoğun bakımda tedavi gerektiren bir hastalık olduğunu öğrendik. Doktorlara acil bir uyarı yapıldı. Siz de İngiltere Sağlık Bakanıyla görüşmüştünüz. Bu konuda bir şey konuşuldu mu?
Fahrettin Koca: Bu konuda herhangi bir gündem olmadı. Herhangi bir hastalık belirtisi ve bulgusu olan bir kişinin coronavirüsle karşılaştığında onunla da enfekte olabilirliği sözkonusu. Ama önemli olan coronavirüsün yaptığı bildiğimiz etki dışında bir etkiye sahip olup olmadığı konusunda bilgim yok.
Muhabir: Alınan tedbirlerin ardından virüsün bulaş oranı değişti mi? Avrupa tedbirleri gevşetti, vaka sayısı artmadı ama bulaşı katsayısı arttı deniliyor. Bu konuda ne söyleyeceksiniz?
Fahrettin Koca: Bununla ilgili yeni bir değişiklik yok. Biz bulaş oranının yüksek olduğunu biliyoruz, o nedenle de teması son derece önemli görüyoruz. Bu dönemde bulaşın daha çok solunum yolu ağırlıklı olduğu için maske kullanımını bu dönemde son derece önemsiyoruz.
Habertürk Muhabiri: Hem ölüm hem vaka sayısında düşüş olduğunu söylediniz. Sizden hiç duymadık, pik yaşandı denilebilir mi? Bu düşüşler vatandaşta rahatlamaya neden olabilir deniliyor. İkinci bir dalga olabilir mi?
Fahrettin Koca: Pik döneminde olduğumuz söyleyebilirim. Bir düşüş de yaşıyoruz ama bunun kalıcı olması önemli. Temas, mesafe ve izolasyon bu dönemde çok önemli olduğunu; tedbirlere uyulmazsa yeni bir pik dalgasına yol açabileceğini söyleyebilirim.
Muhabir: Emrullah Gülüşken'in sizin hemşeriniz olduğu söyleniyor. Bu doğru mu? Kendisinin sağlık durumu ve hangi hastanede olduğunu da merak ediyoruz.
Fahrettin Koca: Benim akrabalık bağım yok, kendisini tanımıyorum. Aracılık edenlerle de hiçbir akrabalığım yok. Sosyal medyada bu bilgilendirme yapıldı. Sayın İsveç Büyükelçimizle de görüştüm. Kendisi bu hastanın Türkiye'de tedavi edilmesinin gerekli ve uygun olduğunu söylediler. Devamında da Türkiye'ye getirildi. Ankara Şehir Hastanesi'nde tedavisi sürüyor. İki gün yoğun bakımda kaldı. Bu hastanın getirilmesinin sebebi ise ciddi bir solunum sıkıntısı olmamasına rağmen altta ciddi bir kalp rahatsızlığının olduğunun söylenmesiydi. Büyük kızı ve küçük oğlunun da pozitif olduğunu gördük. Bu İsveç tarafından bilinmiyordu. Biz sadece İsveç'ten getirmedik. Bu süreçte daha dün bir tıp öğrencisini Rusya'dan getirdik. Tedavisi yapılmayan bir hastaydı, buraya getirdik. Bir hafta on gün önce Fransa'dan solunum cihazından çıkarılmak istenen 33 yaşında bir hastayı getirdik. O hasta dün itibariyle solunum cihazından çıkarıldı ve tedavisi sürüyor. Bu hasta da bir siyasi partimizin başkanı tarafından aracı olunarak getirilen bir hastaydı. Dünyada devleti tarafından ücreti karşılanarak, vatandaştan hiçbir para alınmadan hava ambulansı hizmeti veren tek ülkeyiz.
Fox Haber Muhabiri: Test yapma kriterlerinin değiştirilmesiyle ilgili soru sormak istiyorum. Hedef sadece hastayı değil taşıyanı da bulmak olmalı diyor bilim insanları. Özellikle sokağa çıkma yasağının uygulandığı günlerde evlerde bu testi yapma imkânı olur mu? Böyle bir planlama gündeminizde var mı?
Fahrettin Koca: Herhalde 83 milyona test yapılmasını söylemiyorsunuz. Bilim Kurulunda da gündeme geldi, yapılmak istenen şu, biz toplumda, TÜİK'le birlikte yaygınlığını, taşıyıcılığını bilmek istiyoruz. Bununla ilgili çalışma başlatıldı. Dolayısıyla, toplumdaki yaygınlık durumuna göre de alınması gereken tedbir olup olmadığı da belirlenecek.
Hürriyet Muhabiri: İstanbul gibi riskli yerlerde ekstra önlemler olabileceğini söylemiştiniz. Vakalar düşüşe geçince böyle bir şey uygulama gerekliliği kaldı mı?
Fahrettin Koca: Böyle bir düşüncemiz yok şimdilik. İstanbul'da özellikle vakalarımızın yüzde 60'ına yakını bulunuyor. İstanbul ne Vuhan gibi ne Avrupa kenti gibi ne Amerika eyaleti gibi bir il değil. Yirmi milyona yakın nüfus olan ama yerleşimi buralardan çok farklı bir yer. Bağcılar, Güngören, Fatih'i düşünürseniz yoğun bir yerleşim var. Torundan dedeye kadar bir arada yaşamın fazla olduğunu biliyoruz. Buna rağmen 5'inci haftada Türkiye'deki vakaların yüzde 60'ının göründüğü İstanbul'un kontrol altına alınmış olması büyük başarı. Eğer Avrupa, İstanbul gibi bir yere şu anda yapmış olduğunu yapsaydı tablo bambaşka olurdu.
Muhabir: Bu dönemde izinli çalışan işyerleri sözkonusu. Buralarda Covid vakalarının olduğu söyleniyor. Buralarda filyasyon yerine çalışan işyerlerine test yaptırmayı düşünür müsünüz? Sağlık çalışanı vaka ve vefat sayısı nedir? Şehitlik taleplerini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Fahrettin Koca: Toplu çalışılan yerlerde test yapılmasını planlıyoruz. Bununla ilgili planlarımız var. Sağlık çalışanlarıyla ilgili sayıları vermekten yana değilim. Şu dönemde maalesef enfekte olan, sağlık çalışanlarımızın sayısı fazla oldu. Toplam, birilerinin söylediği kadar değil, daha fazlası maalesef. Sağlık çalışanı enfekte sayımız 7 bin 428. Vakalarımız içindeki oranı yüzde 6,5'a yakın. Çalışanlarımız için bu dönemde ne yapmamız gerekiyorsa bir gayretle yaptığımızı düşünüyorum. Hayatını kaybeden hem sağlık çalışanlarımız hem bütün vatandaşlarımıza Allah'tan rahmet diliyorum.
Halk TV Muhabiri Fırat Karabulut: İstanbul Eczacı Odası SGK'lı çalışanlara maske hizmetinin verilmeyeceğini açıkladı. Çalışanlar nasıl maske temin edecek?
Fahrettin Koca: Maske 20 ila 65 yaş arası için herkes için, herkese gönderildiğini bilelim. Büyük işletmelerle ilgili valilik üzerinden ayrıca gönderiyoruz.