TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bugün Enerji ve Tabii kaynaklar Bakanlığı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), Nükleer Düzenleme Kurumu, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) bütçeleri görüşülüyor. Bütçe görüşmeleri Bakan Fatih Dönmez'in sunumuyla başladı. Dönmez, özetle şunları söyledi:
“Özverili çalışmalarımız neticesinde ekim sonu itibarıyla elektrik enerjisi kurulu gücümüz 103 bin 276 MW’a ulaştı. Elektrik üretimimizin kaynak bazında dağılımına bakıldığında; 2022 yılının ilk dokuz ayında toplam elektrik üretimimizin yaklaşık yüzde 44’ü yenilenebilir enerji kaynaklarından, yüzde 32’si kömürden, yüzde 22’si doğal gazdan sağlanmış olup yerli ve yenilenebilir kaynakların payı yüzde 60 olarak gerçekleşmiştir. 2022 yılının ilk on ayında işletmeye alınan elektrik üretim santral sayısının yüzde 94’ü yenilenebilir enerji kaynaklıdır.
Yerli kömürün ekonomiye kazandırılarak enerji arz güvenliğimizin tahkim edilmesi amacıyla yapılan arama çalışmaları neticesinde, 2021 yılında taşkömürü dahil toplam kömür rezervimiz 21 milyar tonu aşmış olup üretimimiz ise 94,1 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Bu sayede, 2002 yılında 6 bin 838 MW olan yerli kömür kaynaklı elektrik kurulu gücümüz, 2022 yılı ekim sonu itibarıyla 11 bin 437 MW’a ulaşmıştır.
“Hedefimiz, Cumhuriyet’in 100. yılında yerli gazımızı milletimizle buluşturmaktır”
Fatih sondaj gemisinin gerçekleştirdiği 540 milyar metreküplük doğal gaz keşfi sonrası aradan geçen 2 yılda çevreyi gözeterek yürütülen çalışmalar sonucunda, Cumhuriyet tarihinin en büyük projelerinden biri olan Sakarya Gaz Sahası Geliştirme Projesi hızla devam etmektedir. Büyük bir gururla ifade edebilirim ki projeyi yürüten çalışma arkadaşlarımın büyük gayreti sayesinde Sakarya Gaz Sahası, keşiften ilk üretime kadar dünyanın en hızlı yapılan deniz saha geliştirme projesi olarak tarihe geçecektir. Hedefimiz, Cumhuriyet’in 100. yılında yerli gazımızı milletimizle buluşturmaktır.
“Kullandığımız doğal gazın yüzde 99’u, petrolün ise yüzde 92’si ithal edilmektedir”
Kullandığımız doğal gazın yüzde 99’u, petrolün ise yüzde 92’si ithal edilmektedir. Vatandaşlarımızın söz konusu yüksek fiyatlardan asgari seviyede etkilenmesi için geçen yıl elektrik ve doğal gazda 100 milyar TL sübvansiyon yaptık. Mesken abone grubunda yer alan tüketiciler için KDV yüzde 18'den yüzde 8'e düşürülmüştür. Bu grupta hane halkı, ibadethaneler, sivil toplum kuruluşları, muhtarlık hizmet binaları, vakıflar, dernek ve cemevleri yer almaktadır. Kömür yardımı alan hanelerden isteyenlerin bunu doğal gaz olarak da kullanabilmelerini sağlayacak düzenleme bu sene tamamlanmış olup yaklaşık 4 milyon haneye senelik 3 milyar TL’lik yardım yapılacaktır.
“Her türlü borçları terkin edilecek, hak sahiplerine aylık bağlanacak”
Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Amasra Taşkömürü İşletmesi Müessesesi’nde 14 Ekim 2022 tarihinde meydana gelen ve 42 kişinin vefatı ile sonuçlanan elim iş kazası milletçe hepimizi derin bir yasa boğmuştur. Kazaya ilişkin olarak Amasra Başsavcılığı tarafından keşifli bilirkişi incelemesi yapılmış olup bu incelemeler sonucunda bilirkişi ön raporu hazırlanmıştır. Kazaya ilişkin olarak başlatılan adli ve idari soruşturmalar Bakanlığımızca da tüm detaylarıyla takip edilmektedir. Diğer taraftan, TBMM Meclis Araştırma Komisyonu’nun konuya ilişkin çalışmalarını titizlik ve şeffaflık içinde sürdürdüğü de malumunuzdur. Bu elim kaza ile ilgili olarak gerçeğin ortaya çıkmasını müteakip, ihmali bulunan her kim varsa gereği yapılacaktır.
Halen TBMM Genel Kurul gündeminde yer alan düzenleme ile kömür ve linyit madenlerinin yer altı işlerinde meydana gelen iş kazası sonucunda vefat eden madencilerimizin genel sağlık sigortası primi dâhil, kendi sigortalılığı nedeniyle prim ve prime ilişkin her türlü borçları terkin edilecek ve vefat tarihinde sigortalıya ilişkin şartlar aranmaksızın hak sahiplerine aylık bağlanacaktır. Bu şekilde bağlanan aylıklara ilişkin primlerin eksik olan kısmı devletimizce ödenecektir.
Ayrıca vefat eden madencimizin eş ve çocuklarından birisi, eşi ve çocuğu yoksa kardeşlerinden birisi olmak üzere toplam bir kişi, ilgili mevzuatta aranan şartlara tabi olmaksızın kamu kurum ve kuruluşlarının sürekli işçi kadrolarında istihdam edilecektir.
“Aramadan üretime kadar madencilik her aşamada sıkı kurallarla denetlenmektedir”
2002 yılında yaklaşık 700 milyon dolar olan maden ihracatımız, 2021 yılında Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırarak 5 milyar 930 milyon dolar olmuştur. Bu sene 6 milyar doları da aşacağız. Ayrıca aramadan üretime kadar madencilik her aşamada sıkı kurallarla denetlenmektedir. Madencilik sektörünü daha güvenilir ve sürdürülebilir bir yapıya kavuşturarak saha denetimlerinde de standardizasyon sağlanmıştır. Bu kapsamda, 2021 yılı sonu itibarıyla denetimi yapılan maden saha sayısı 8 bin 129 iken 2022 Eylül sonu itibarıyla ise bu sayı 6 bin 41 olmuştur.
Eti Maden tarafından, 2021 yılında yaklaşık 2,6 milyon ton bor ürünleri satışından 1 milyar 30 milyon dolar gelir elde edilerek rekor kırılmıştır. Ülkemiz ferrobor ihtiyacının karşılanması için Balıkesir/Bandırma'da 800 ton/yıl kapasiteli tesisin temelini 17 Eylül 2022’de attık. Projenin 2023 yılı aralık ayında tamamlanması planlanmaktadır. 2022 ve sonrası dönem, bor cevherinin daha fazla uç ürüne dönüştüğü bir yıl olacaktır.”