Eski CHP milletvekili avukat Atilla Kart, Gazete Duvar'dan Özlem Akarsu Çelik'in sorularını yanıtladı. Meclis Genel Kurulu’nun üç milletvekili hakkında verdiği milletvekilliklerini düşürme kararının Anayasa ve yasalar nezdinde yok hükmünde olduğunu söyledi.
22, 23 ve 24’üncü dönem CHP milletvekili olan, uzun yıllar TBMM Anayasa ve Anayasa Uzlaşma Komisyonlarında görev yapmış avukat Atilla Kart, TBMM Genel Kurulu’nca CHP Milletvekili Enis Berberoğlu ile HDP Milletvekilleri Musa Farisoğulları ve Leyla Güven’in milletvekilliklerinin düşürülmesi hakkında verdiği kararın yok hükmünde olduğunu söyledi. Atilla Kart, Anayasa’nın ilgili maddeleri hakkında şu açıklamayı yaptı:
"Muhalefet partilerini hukuklarına sahip çıkmaya davet ediyorum"
Anayasal ihlal o kadar bariz ki! Hem Cumhurbaşkanlığı işleminin hem de TBMM Genel Kurulu’nun tesis ettiği işlemin yasal ve anayasal dayanağı yok. Ne münasebet cezaevine teslim olmak! Enis Bey(Berberoğlu) daha Anayasa 83 ve 85’ten doğan haklarını kullanmamış durumdadır. Bu haklarını kullanması gerekir. Bu haklar barizdir. Anayasa Mahkemesi (AYM)’nin bu noktada takdirinde olan bir durum yoktur. Meclis’in işlemi yok hükmündedir. Ben üç milletvekilini ve muhalefet partilerini kendi hukuklarına sahip çıkmaya davet ediyorum.
"7 gün içinde AYM'ye başvurulmalı"
Yok hükmündeki bu işleme karşı ilgililerin Anayasa’nın 85’inci Maddesine göre 7 gün içinde AYM’ye başvurması gerekir. AYM, 15 gün içinde kesin kararını vermek zorundadır.
"Yeniden seçilmişse prosedürün yeniden işletilmesi gerekir"
Anayasa Mahkemesi’nde bekleyen başvurular ise bambaşka bir prosedür. Orada adil yargılama yapılmış mı yapılmamış mı AYM ona karar verecek. Bugün yaşanan süreç ise adil yargılama kavramının dışında Anayasa 83/2, 83/4 ve 85’e göre yapılacak bir başvuruyla ilgili. Çok net ifade ediyorum, Anayasa’da 20 Mayıs 2016’da yapılan düzenleme, 83/2 ile ilgili bir düzenleme. 83/4’ü kapsamıyor. O nedir? Bir milletvekili hakkında dokunulmazlığı kaldırmış olabilirsin ama o milletvekili yeniden seçilmişse dokunulmazlığın kaldırılması prosedürünün yeniden işletilmesi gerekir. Her üç milletvekili için de bu yapılmamış.
"Karma komisyonda görüşülmesi gerekirdi"
O insanları geçmişe dönük yargıladın, hüküm kuruldu ama onların hakkında düşme kararı verebilmen için yeniden TBMM Anayasa ve Adalet komisyonlarından oluşan karma komisyon sürecini işleterek bu üç milletvekili hakkında dokunulmazlığı kaldırma kararını vermen gerekir. Bunu yapmamışsın.
"AYM üyelerinin hukuki ve cezai sorumluluğu doğar"
Şuna inanarak söylüyorum, aksi karar vermeleri durumunda AYM üyelerinin hem hukuki hem cezai anlamda kişisel sorumlulukları doğar.
İlgili anayasa maddeleri şöyle:
Madde 83/2: Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekili, Meclisin kararı olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz. Ağır cezayı gerektiren suçüstü hali ve seçimden önce soruşturmasına başlanılmış olmak kaydıyla Anayasanın 14’üncü maddesindeki durumlar bu hükmün dışındadır. Ancak, bu halde yetkili makam durumu hemen ve doğrudan doğruya Türkiye Büyük Millet Meclisine bildirmek zorundadır.
Madde 83/4: Tekrar seçilen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuşturma, Meclisin yeniden dokunulmazlığını kaldırmasına bağlıdır. Türkiye Büyük Millet Meclisindeki siyasi parti gruplarınca, yasama dokunulmazlığı ile ilgili görüşme yapılamaz ve karar alınamaz.
Madde 84: Milletvekilliğinin kesin hüküm giyme veya kısıtlanma halinde düşmesi, bu husustaki kesin mahkeme kararının Genel Kurula bildirilmesiyle olur.
Madde 85: Yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına veya milletvekilliğinin düşmesine 84’üncü maddenin birinci, üçüncü veya dördüncü fıkralarına göre karar verilmiş olması hallerinde, Meclis Genel Kurulu kararının alındığı tarihten başlayarak yedi gün içerisinde ilgili milletvekili veya bir diğer milletvekili, kararın, Anayasaya, kanuna veya İçtüzüğe aykırılığı iddiasıyla iptali için Anayasa Mahkemesine başvurabilir. Anayasa Mahkemesi, iptal istemini onbeş gün içerisinde kesin karara bağlar.
Anayasa Geçici 20’inci Madde: Bu maddenin TBMM’de kabul edildiği tarihte; soruşturmaya veya soruşturma ya da kovuşturma izni vermeye yetkili mercilerden, Cumhuriyet başsavcılıklarından ve mahkemelerden; Adalet Bakanlığına, Başbakanlığa, TBMM Başkanlığına veya Anayasa ve Adalet komisyonları üyelerinden kurulu Karma Komisyon Başkanlığına intikal etmiş yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin dosyaları bulunan milletvekilleri hakkında, bu dosyalar bakımından, Anayasanın 83 üncü maddesinin ikinci fıkrasının birinci cümlesi hükmü uygulanmaz.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren onbeş gün içinde; Anayasa ve Adalet komisyonları üyelerinden kurulu Karma Komisyon Başkanlığında, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığında, Başbakanlıkta ve Adalet Bakanlığında bulunan yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin dosyalar, gereğinin yapılması amacıyla, yetkili merciine iade edilir.