Kentin önemli tarihi ve turistik mekanları arasında yer alan, yerli ve yabancı turistlerin ziyaret ettiği, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün konaklayıp, vasiyetini yazdığı Atatürk Köşkü, Büyükşehir Belediyesi tarafından 16 Kasım 2013 tarihinde başlatılan rölöve ve restorasyon çalışmalarının tamamlanmasıyla 8 Ağustos 2014’te ziyarete açıldı. 7 yıl önce kapsamlı restorasyondan geçirilmesine rağmen dış cephe sıvaları çatlayan, duvar boyaları kabaran, mermerleri kararan köşkün eşyalarının da çoğunun orijinal olmadığı ortaya çıktı.
Rapor hazırlandı
Köşk restorasyonu için aralarında üniversitelerden akademisyenler ile ilgili meslek odalarının temsilcilerinin de yer aldığı bilimsel komisyon, rapor hazırladı. Birçoğu zamanla değiştirilen, bazıları ise yakın zamanda konulan eşyaların aslına uygun olmadığının belirtildiği raporda köşkün tarihi dokudan uzaklaştığına yer verildi. Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nca onaylanan restorasyon projesiyle yeniden tadilata alınacak köşk, 2023 yılında ziyarete açılacak.
'Yanlış bazı restorasyonlar yapıldı'
Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Murat Zorluoğlu, hedeflerinin Atatürk Köşkü’nü tarihi dokusuna uygun restore etmek olduğunu söyledi. Zorluoğlu, "Dış cephesinden pencerelerine, zemininden tavanına, çatısına kadar bütünüyle köşkü elden geçireceğiz. Zaman içerisinde gerek yanlış yapılan bazı restorasyonlar, gerek zamanın getirdiği bazı eskitmeler ve sıkıntılar nedeniyle burası şu anda restorasyona muhtaç durumda. İlgili meslek odaları, üniversitelerin uzman hocaları ve belediyenin teknik elemanlarından oluşan bir heyet kurduk. Çok titiz bir çalışma yapıldı, projelendirmeler gerçekleştirildi. Onaylanan restorasyon projesi ihale aşamasına geldi. Temel hedefimiz burayı tarihi dokusuna uygun bir şekilde restore etmek. Ciddi bir çalışma ortaya koyacağız. Tamamen bilimsel yöntemlerle ve tarihi dokusuna aslına uygun bir restorasyon gerçekleştireceğiz" diye konuştu.
'Restorasyon 8 ila 12 ay sürecek'
Köşkte bazı teknolojik uygulamalarla çalışmalar yapılacağını söyleyen Zorluoğlu, "Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün vasiyetnamesinin hazırlarken oluşturacağımız bir hologramı da burada teknolojik imkanlarından yararlanarak ortaya koyacağız. Köşk ulusal ve uluslararası anlamda kıymetli bir hale gelecek. Restorasyon 8 ile 12 ay arasında sürecek. Sonra yeniden ziyarete açacağız. Cumhuriyetimizin kuruluşunun 100’üncü yıldönümünde her boyutuyla köşkü hazır hale getireceğiz. 100’üncü yıl Cumhuriyet resepsiyonunu da bu güzel yapının bahçesinde kutlamak istiyoruz. Bu tarihi yapıya ve cumhuriyetimize şehir olarak sahip çıkmak istiyoruz” dedi.
Atatürk Köşkü
Trabzon’un Soğuksu bölgesinde çam ağaçlarıyla çevrili bir alanda yer alan Trabzon Atatürk Köşkü, Rum asıllı banker ve tüccar olan Konstantin Kabayanidis tarafından yaptırıldı. 1890 yılında yazlık olarak kullanılmak amacıyla inşaatı başlatılan yapı, 1912 yılında tamamlandı. 15-17 Eylül 1924 tarihlerinde kente gelen Mustafa Kemal Atatürk'ü ağırlayan tarihi bina, 1930'da Trabzon Özel İdaresi tarafından tescil edilerek İl Daimi encümeninin 18.05.1931 tarih ve 361 sayılı kararıyla Mustafa Kemal Atatürk'e temlik edildi. 10-12 Haziran 1937 tarihlerinde üçüncü ve son kez Trabzon'a geldiğinde iki gece köşkte kalan Atatürk, 11 Haziran 1937 gecesi bu köşkte bütün mal varlığını Türk ulusuna armağan etme kararı almış ve mal varlığının listesini hazırlayarak gereğinin yapılması için başbakana göndermiştir. Köşk müzede, 19'uncu yüzyılın sonuyla 20'nci yüzyıla ait mobilyalar, porselenler, halılar ve Atatürk'e ait tablolardan oluşan etnografik nitelikli 344 adet eser sergileniyor.