Trabzon'un önemli tarihi ve turistik mekanları arasında yer alan, yerli ve yabancı turistlerin ziyaret ettiği, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün konaklayarak vasiyetini yazdığı Atatürk Köşkü, 16 Kasım 2013'te başlatılan rölöve ve restorasyon çalışmalarının tamamlanmasıyla 8 Ağustos 2014’te ziyarete açıldı. 8 yıl önce kapsamlı restorasyondan geçirilmesine rağmen dış cephe sıvaları çatlayan, duvar boyaları kabaran, mermerleri kararan köşk için yeniden restorasyon kararı alındı. Restorasyon ihalesinin ardından ziyarete kapatılan köşkte çalışmalar başladı. Köşk, restorasyonun ardından 29 Ekim 2023'te Cumhuriyet Bayramı'nda yeniden ziyarete açılacak.
'Böyle yapıya sahip olmak onur vesilesi'
Büyükşehir Belediye Başkanı Murat Zorluoğlu, köşkte başlatılan restorasyon çalışmalarını inceledi, açıklamalarda bulundu. Zorluoğlu, “Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün şehrimizi farklı zamanlarda 3 kez ziyaretlerinde burada ağırlanarak konaklanması bu binayı çok daha anlamlı ve değerli kılıyor. 1937’deki ziyaretlerinde Gazi Mustafa Kemal Atatürk bütün mal varlığını Türk milletine bağışladığı vasiyetini bu mekanda yazmış ve dönemin başbakanına göndermiştir. Böyle tarihi ve önemli bir mekana sahip olmak şehrimiz için bir onur vesilesidir” dedi.
'Cumhuriyetin 100'üncü yılında açılacak'
Binanın geçmişte tadilatlar gördüğünü söyleyen Zorluoğlu, "Bina 1890’ların sonunda yapılmış. 120 yıllık yapıdan bahsediyoruz. Elbette zaman içinde çeşitli tadilatlar gördü, irili ufaklı onarımlar yapıldı ancak nemli bir memlekette yaşıyoruz ve yılda 300 bin kişinin ziyaret ettiği bir mekandan bahsediyoruz. Çok küçük bir yapı ve yoğun ziyaretler neticesinde ve iklim koşulları nedeniyle zaman zaman yapısal anlamda bazı sıkıntılar oluşabiliyor. Yeniden restorasyona ihtiyaç duyuldu. Biz bunu titiz şekilde ele aldık. Tamamen bilimsel ve teknik şartlara uygun bir çalışma yaptık. Uzmanlardan oluşan bir teknik heyet kurduk ve bu heyet burayı çalıştı. Proje onaylandıktan sonra Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu onayladı ve ihalesini yaptık. Sözleşmesi yapıldı, yaklaşık 10 milyon liraya mal olacak. 2023’ün Ekim ayında yani cumhuriyetimizin kuruluşunun 100’üncü yıl dönümünde inşallah burayı yeniden ziyarete açacağız” diye konuştu.
'Eşyalar da elden geçirilecek'
Köşkün içinde ve dışında geniş kapsamlı restorasyon yapılacağını belirten Başkan Zorluoğlu, "Yaptığımız çalışma sadece binanın fiziki yapısıyla ilgili değil, ikinci önemli ayağı içerideki eşyalarla ilgili. Tespit edebildiğim kadarıyla eşya kısmının teftişiyle ilgili daha önce herhangi bir çalışma yapılmamış dolayısıyla bu ilk oluyor. Biz içerideki tüm mobilyaları, eşyaları toparlıyoruz. Profesyonel bir firma bunları buradan alıp götürüyor. 6 ay içinde inşallah eşyalardaki bozulmalar, deformasyonlar giderilerek eşyalar da elden geçirilmek suretiyle içerdeki bilgilendirme yazıları, tabelalar, içerideki her şey elden geçirilerek çok daha estetik bir anlayışla önümüzdeki yıl buranın yapısal restorasyonu tamamlandığında yeniden yerine konacak. Bahçe içerisinde de bazı bozulmalar var. Onları da gidereceğiz” dedi.
Atatürk Köşkü hakkında
Trabzon’un Soğuksu bölgesinde çam ağaçlarıyla çevrili alanda yer alan Atatürk Köşkü, banker ve tüccar olan Konstantin Kabayanidis tarafından yaptırıldı. 1890 yılında yazlık olarak kullanılmak amacıyla inşaatı başlatılan yapı, 1912 yılında tamamlandı. 15-17 Eylül 1924 tarihlerinde kente gelen Mustafa Kemal Atatürk'ü ağırlayan tarihi bina, 1930'da Trabzon Özel İdaresi tarafından tescil edilerek İl Daimi Encümeni'nin 18 Mayıs 1931 tarihli ve 361 sayılı kararıyla Mustafa Kemal Atatürk'e temlik edildi. 10-12 Haziran 1937 tarihlerinde üçüncü ve son kez Trabzon'a geldiğinde 2 gece köşkte kalan Atatürk, 11 Haziran 1937 gecesi bütün mal varlığını Türk ulusuna armağan etme kararı almış ve mal varlığının listesini hazırlayarak gereğinin yapılması için başbakana göndermiştir. Köşk müzede, 19'uncu yüzyılın sonuyla 20'nci yüzyıla ait mobilyalar, porselenler, halılar ve Atatürk'e ait tablolardan oluşan etnografik nitelikli 344 eser sergileniyor.