Altı muhalefet partisinin “yeni sistem” çalışmasında “Sayıştay’ın yetki alanının genişletilmesi, denetim kapsamı dışındaki kurumların denetime tabi tutulması ve yaptırım gücünün artırılması” masaya yatırıldı. Muhalefet masası, “üst yapısının tamamı, bünyesindeki kamu kuruluşlarının yarısından fazlasının Sayıştay denetimi dışında olması” nedeniyle eleştirilen Türkiye Varlık Fonu (TVF) ile birlikte bazı diğer kuruluşları da denetim kapsamına almayı planlıyor.
Cumhuriyet'ten Erdem Sevgi'nin haberine göre, Altı muhalefet partisinin güçlendirilmiş parlamenter sistemin ana ilkelerini belirlemek amacıyla kurduğu muhalefet masası, yedinci toplantısını dün TBMM’de yaptı. Genel başkan yardımcıları düzeyinde gerçekleştirilen; CHP’den Muharrem Erkek, İYİ Parti’den Bahadır Erdem, Saadet Partisi’nden Bülent Kaya, Demokrat Parti’den Bülent Şahinalp, DEVA Partisi’nden Mustafa Yeneroğlu ve Gelecek Partisi’nden Ayhan Sefer Üstün’ün katıldığı toplantıda yargı alanında öngörülen düzenlemelerin görüşülmesine devam edildi. Edinilen bilgiye göre, kamu iktisadi teşebbüslerini iktisadi, mali, idari, hukuki ve teknik yönlerden denetleyen Sayıştay’a ilişkin “sorunlar” muhalefet masasında görüşüldü. “Anayasal dayanağının yetersizliği” yönünde görüşlerin dile getirildiği Sayıştay’ın “son yıllarda iktidar tarafından etkisizleştirildiği” birçok kez gündeme gelmişti. Sayıştay, “denetçilerce hazırlanan raporlardaki bazı tespitlerin üst kurullar tarafından makaslandığı”, “kamu idarelerinde bulgulanan devasa büyüklükteki bütçe usulsüzlüklerinin kamuoyuna açıklanan raporlarda yer almadığı” iddialarına konu olmuştu. Öte yandan Sayıştay’ın “tespit ettiği usulsüzlüklerle ilgili suç duyurusunda bulunmadığı” kaydedilerek, “söz konusu işlemin uygulanmaması nedeniyle yaptırım gücünü yitirdiği” belirtilmişti.
‘Yaptırıma’ net çerçeve
Muhalefet masası, bahse konu iddia ve eleştirilerden hareketle Sayıştay’ın “yetki alanını genişletmeyi, denetim dışı kurumları denetime tabi hale getirmeyi ve yaptırım gücünü artırmayı” öngören düzenlemeleri gündemine aldı. Edinilen bilgiye göre, muhalefet, güçlendirilmiş parlamenter sistem kapsamında öncelikli olarak “Sayıştay’ın anayasal dayanak noktalarını kuvvetlendirmeyi” hedefliyor. “Denetçilerin hazırladıkları raporlarına son şeklini veren ve ‘sansür’ iddialarıyla gündeme gelen üst kurulun bahse konu yetkisinin kaldırılması” ve bu yolla “raporların şeffaflığının sağlanması” amaçlanıyor. Muhalefet masasının, “kamu kuruluşlarında belirlenen usulsüzlüklerle ilgili sorumlular hakkında Sayıştay’ın suç duyurusunda bulunmasına yönelik net bir çerçeve çizilmesi”, “Sayıştay’ın denetimi dışında kalan bazı kamu kurumlarının da denetim kapsamına alınması” konu başlıklarında görüş birliğine vardığı ifade ediliyor.
‘TVF şeffaf değil’
Altı muhalefet partisi, “Sayıştay’ın güçlendirilmesi” ile kamuya ait büyük bütçeli bazı iştirakleri yöneten TVF’nin “Sayıştay denetimi altına alınmasını” da hedefliyor. Mevcut düzenlemede “Cumhurbaşkanı tarafından görevlendirilen denetim elemanları tarafından denetlenen TVF’ye ilişkin denetim raporu Cumhurbaşkanı’na sunuluyor.” Öte yandan “TVF bünyesindeki kamu kuruluşlarının yarısından fazlası da Sayıştay denetiminin dışında bulunuyor.” Bu uygulamanın kamu bütçesinin yönetiminde “şeffaflık” ilkesine aykırı olduğu görüşünde birleşen muhalefetin, “TVF’nin tamamının Sayıştay denetimi altına alınmasını” öngördüğü, bu düzenlemeye ilişkin ilke kararının da “ortak masadan çıkacak ana ilkeler arasında yer alacağı” belirtiliyor.
Altı muhalefet partisinden parlamenter sistem için yeni hamle