Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın kararıyla Türkiye’nin bir gecede çıktığı İstanbul Sözleşmesi’nin, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın 2 yıl önce hazırladığı kadına şiddetle mücadele planlarından da çıkarıldığı anlaşıldı.
AKP’li Fatma Betül Sayan Kaya’nın Aile Bakanlığı döneminde hazırlanan 2016-2020 Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı’nında hedefler bölümünde yer alan sözleşme, 2019’da Bakan Zehra Zümrüt Selçuk döneminde hazırlanan 2020-2021 Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Koordinasyon Planı'nında yalnızca “kısaltmalar” bölümünde yazıldı.
İstanbul Sözleşmesi, 2011’de imzalandıktan sonra, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin döneminde hazırlanan 2012-2015 Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı’nda uygulanmak üzere yer aldı. Planın sunuş bölümünde, “İstanbul Sözleşmesi ışığında hazırlandığı” vurgulandı.
Sözleşme, bugün, “Ankara Sözleşmesi” hazırladıklarını açıklayan AKP’li Fatma Betül Sayan Kaya’nın Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı yaptığı dönemde ise 2016-2020 Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı’nın hedefler bölümünde yer aldı. Bu hedefler, “İstanbul Sözleşmesi başta olmak üzere kadının insan haklarına ilişkin uluslararası sözleşmeler ve belgeler çerçevesinde anayasa ve ilgili temel kanunlarda değişiklik yapılacaktır” gibi ifadelerle anlatıldı.
"Ulusal düzenlemelere karşı üstün"
Kaya’nın bakanlık döneminde yayımlanan planda sözleşmenin yasal durumuna ilişkin “Anayasanın 90. maddesine 2004 yılında; ‘Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası anlaşmalarla ulusal kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi durumunda çıkabilecek ihtilaflarda milletlerarası anlaşma hükümleri esas alınır’ hükmü eklenmiştir. Bu çerçevede CEDAW, İstanbul Sözleşmesi gibi temel hak ve özgürlüklere ilişkin uluslararası sözleşmeler ulusal düzenlemeler karşısında üstün konuma getirilmiştir” bilgisi paylaşıldı. Bakan Selçuk döneminde 2019’da hazırlanan 2020-2021 Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Koordinasyon Planı’nında ise, önceki iki dönemde hazırlanan planlarda yapılan “İstanbul Sözleşmesi kapsamında hazırlandığı” vurgusuna yer verilmedi. Hedeflerin tamamının 6284 sayılı kanun çerçevesinde açıklandığı görüldü. Buna karşın, daha önceki planlarda adıyla hedefler bölümünde yazılan sözleşme, planın yalnızca “kısaltmalar” bölümünde yer aldı.