20 Mart 2012’de Resmi Gazete’de yayımlanan ve dayanağı İstanbul Sözleşmesi olan 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun, şiddete maruz kalan ya da şiddete uğrama ihtimali olan kadınların ve beraberindeki çocuklarının, ısrarlı takip mağduru kadınların ve şiddete maruz kalan aile bireylerinin korunmasını hedefliyor.
Kadının aileden bağımsız olarak ele alındığı 6284 sayılı kanun ile şiddet mağduru kadın ve var ise beraberindeki çocuğa barınma hizmetinin sağlanması, hayati tehlikesi var ise koruma altına alınmasının sağlanması, kadın ve çocuğa geçici maddi yardımlar yapılması, psikolojik, sosyal ve hukuki desteğin sağlanması, kreş desteğinin sağlanması gerekiyor. Bu kanun ile şiddet mağduru kadın; kimlik bilgilerinin değiştirilmesini, koruma ve bakım altına alınmayı, adres gizliliğini, şiddet uygulayıcısına uzaklaştırma kararını, geçici velayet ve nafaka, geçici maddi yardım, genel sağlık sigortasından yararlanmayı talep edebiliyor.
6284 sayılı kanuna göre koruyucu tedbir kararlarının verilmesi için şiddete ilişkin delil ya da belge aranmıyor, kadının beyanı esas olarak kabul ediliyor.
6284 Sayılı Kanun'un uygulanmasında ve gereken hizmetlerin sunulmasında aşağıdaki temel ilkelere uyulur:
- Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler, özellikle Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi ve yürürlükteki diğer kanuni düzenlemeler esas alınır.
- Şiddet mağdurlarına verilecek destek ve hizmetlerin sunulmasında temel insan haklarına dayalı, kadın erkek eşitliğine duyarlı, sosyal devlet ilkesine uygun, adil, etkili ve süratli bir usul izlenir.
- Şiddet mağduru ve şiddet uygulayan için alınan tedbir kararları insan onuruna yaraşır bir şekilde yerine getirilir.
- Bu Kanun kapsamında kadınlara yönelik cinsiyete dayalı şiddeti önleyen ve kadınları cinsiyete dayalı şiddetten koruyan özel tedbirler ayrımcılık olarak yorumlanamaz.
6284 sayılı kanunun sağladığı haklar nelerdir?
- Sığınak talep etme: Şiddete uğrayan kadınlar ilk anda güvenli bir yere ihtiyaç duyduklarında herhangi bir şehirde barınma yeri isteyebilirler. Sığınakların adresleri ise gizli tutulur ve bu bilgilere kimse ulaşamaz. Şiddet durumunda en yakın Karakola, Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi’ne (KOZA), Cumhuriyet Başsavcılığına, Kaymakamlığa, Valiliğe ve Aile Mahkemeleri’ne başvurabilir ve sığınma talep edebilirsiniz. Önemli olan nokta ise ŞÖNİM, Karakol ya da Kaymakamlık/Valilik şiddet gören kadını sığınağa yerleştirmekle görevlidir ve bunun için herhangi bir mahkemenin kararı gerekmez.
- Şiddet gören ya da tehdit altında olan kadınlar geçici koruma (yakın koruma) talep edebilirler: Eğer kadın, şiddete uğramış ya da uğrayacağını düşünüyor ise dışarı çıktığında, işe giderken vb. durumlarda eşlik edecek bir polisin görevlendirilmesini isteyebilir.
Yine geçici koruma için en yakın Karakola, Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi’ne (KOZA), Cumhuriyet Başsavcılığına, Kaymakamlığa, Valiliğe ve Aile Mahkemeleri’ne başvurulabilir. Ayrıca Valilik ya da Kaymakamlık, savcılığa ve aile mahkemesine yönlendirmeden önce de yakın koruma atanmasına karar verebilir. - Şiddete uğrayan ya da tehlikede olan kadın; şiddet uygulayanın evden uzaklaştırılmasını, kendisine yaklaşmasının engellenmesini, adresinin gizlenmesini, kimlik ve ilgili diğer bilgilerin değiştirilmesini isteyebilir
- Şiddet uygulayanın silahını polise teslim etmesini, geçici velayet ve tedbir nafakası, geçici maddi yardım, oturduğu eve aile konutu şerhi konulmasını talep edilebilir
- Herhangi birinin şiddete maruz kaldığını tanık olursanız 6284 sayılı Kanun’a göre, durumu 155’i arayarak şikayet ya da ihbar edebilirsiniz: Başvurunuzu dilekçe ile size en yakın adliyedeki nöbetçi aile mahkemesine yapabilirsiniz. Dilekçede mutlaka uğradığınız şiddeti tüm ayrıntılarıyla anlatmanız gerekir. Ayrıca bu dilekçeyi, cumhuriyet savcılıklarına, karakola, kaymakamlıklara, ŞÖNİM’lere de verebilirsiniz. Ancak aile mahkemesine başvurmak doğrudan bir yol olduğu için işlemler daha hızlı ilerleyecektir.