Doğa Derneği, bu yıl türlere göre başlangıç ve bitiş tarihleri değişmekle birlikte 6 Mart 2022 tarihine kadar sürecek olan 2021-2022 Av Dönemi kapsamında MAK'ın 5 memeli ve 31 kuş türünü içeren av izni kararının iptali ve yürütmesinin durdurulması için Danıştay'da dava açtı. Doğa Derneği hukuk danışmanı Özlem Altıparmak ve 14 avukatın desteğiyle hazırlanan dava dilekçesinde; 'av ve yaban hayvanı' olarak tanımlanan canlılar üzerinde başta onların yaşamına son verilmesi olmak üzere devletin bir hakkı bulunmadığı, Anayasa'da bu yönde hüküm yer aldığı belirtildi. Dilekçede, 'avlanma hakkı' dahil olmak üzere MAK kararının dayanağını oluşturan 4915 sayılı 'Kara Avcılığı Kanunu'nun, Anayasa'nın 6'ncı, 8'inci ve 11'inci maddelerine açık aykırılık taşıdığı vurgulandı. Bu nedenle Anayasa 152/1 maddesi hükmü gereğince Anayasa Mahkemesi'ne başvuru yapılması talep edildi.
Nesli tehlikede 2 tür listede
Kararda, avlanmasına izin verilen canlılar arasında nesli dünya ölçeğinde tehlike altında olan türler bulunduğu da belirtilen dilekçede, avına izin verilen üveyik ve elmabaş patkanın, Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) tarafından belirlenen kriterlere göre nesli küresel ölçekte hassas (VU), yani nesli tehdit altında olan türler olduğu kaydedildi.
İptal gerekçelerinin başında geliyor
Üveyik ve elmabaş patkanın koruma önceliği bulunduğu belirtilen dilekçede, her iki kuş türünün 2015 yılından itibaren nesli dünya ölçeğinde tehlike altında olan türler içinde yer almasına rağmen, MAK kararları ile avlanmasına izin verilmesinin iptal gerekçelerinin başında geldiği söylendi. Üveyik ve elmabaş patkanın avlanması için avcılara hak tanınmasının hem ulusal hem uluslararası mevzuata aykırı olduğu da vurgulandı.
Kesin korunacak türler de var
Avına izin verilen kuş türleri içinde atmaca ve kızıl sırtlı örümcek kuşunun ise Avrupa'nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi (Bern) listesinde yer aldığı belirtilen dilekçede, “Bu sözleşme uyarınca kesin koruma altında olan türler olduğu görülmüştür. Bu durum da uluslararası sözleşmelere atıfla iptal istemi gerekçelerinden birisidir" denildi.
Diğer türler açısından da korunan fauna türleri incelenerek değerlendirme yapıldığı ve iptal talebine gerekçe olduğu açıklandı.
Sulak alanlarda yaratacağı etkiler
2021 yılı MAK kararında, türlere ek olarak doğal ortamların korunması ve sulak alanlarda yaratacağı etki de değerlendirildi. Sulak alanların yok edilmesinin, iklim politikalarında uyumsuzluk örneği olarak ele alındığı ve sulak alanlarda avcılığa izin veriliyor olmasının, sulak alanların yok olmasına ve bu suretle iklim krizinin derinleşmesine yol açması nedeniyle davada önemli bir dayanak teşkil ettiği dile getirildi.
Avına izin verilen türler
2021-2022 Av Dönemi MAK kararına göre, iller, bölgeler ve türlere göre değişmekle birlikte 5 memeli, 31 kuş türünü kapsayan av sezonu 6 Mart 2022 tarihine kadar sürecek. Avına izin verilen memeli türler yabani tavşan, adatavşanı, çakal, tilki, yaban domuzundan oluşuyor. Avına izin verilen kuş türleri ise şöyle; Sakarca, fiyu, çamurcun, yeşilbaş, kılkuyruk, çıkrıkçın, macar ördeği, elmabaş patka, tepeli patka, boz ördek, kaşıkgaga, kınalı keklik, kum kekliği, çil keklik, bıldırcın, sakarmeke, su çulluğu, çulluk, kaya güvercini, tahtalı, üveyik, karatavuk, öter ardıç, alakarga, saksağan, küçük karga, ekinkargası, leşkargası, karabatak, serçe ve kızıl sırtlı örümcek kuşu. Atmaca ise doğaya canlı geri bırakılmak şartıyla sertifikalı kişilerce yakalanabilecek.
Av izinleri tüm illeri kapsamıyor
Av izni, tüm illeri kapsamıyor. Kararda, bu türlerle ilgili çok sayıda il için bu türleri avlamak yasaklandı ve av yasağı bulunan türler illere göre kapsamlı bir şekilde belirtildi. Ayrıca Türkiye genelinde 135 devlet avlığı, 125 tabiat parkı, 16 tabiatı koruma alanı, 9 özel çevre koruma bölgesi ile 42 yaban hayatını geliştirme sahasında da tüm avcılık faaliyetleri yasaklandı. Koruma altına alınan türlerde ise memelilerde gelincik, kokarca, porsuk, kaya sansarı, kuyruksüren ile 73 kuş türü bulunuyor.