Papara Elektronik Para A.Ş.'ye yönelik bu sabah yapılan yasadışı bahis operasyonunda 13 kişi gözaltına alındı, şirketlere de el konularak kayyum atandı.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, sosyal medya hesabından, Papara A.Ş.'nin de aralarında olduğu 10 şirkete, şüphelilere ait banka ve kripto varlık hesaplarına, altı deniz aracına, 74 araca ve sekiz adet konuta el konduğunu açıkladı.
Yerlikaya aynı zamanda, operasyonun temelini oluşturan MASAK raporundaki bazı verileri paylaştı:
- 26 bin 12 kişi adına açılan Papara hesapları üzerinden yasa dışı bahis oynatıldığı ve 12 Milyar 879 Milyon 558 bin TL işlem tutarının bulunduğu,
- Bu hesaplarda toplanan paraların 274 farklı hesaba aktarıldığı ve
- Bu hesaplardan 4 farklı yasa dışı bahis sitesiyle ilişkili 5 şahsa ait kripto cüzdan hesaplarına aktarıldığı tespit edildi.
Veriler ve haberler Türkiye’de yasa dışı bahis ve kumar alışkanlığı, gençler arasında giderek yaygınlaştığını ortaya koyuyor.
Gençlik çalışmaları yürüten İnsani Hayat Derneği Başkanı Yunus Çetinkol'un BBC Türkçe'ye verdiği bilgiye göre Türkiye'de her 10 gençten 8’i ya sanal bahis oynamıştır ya da oynayan bir yakını var.
Türkiye’de ek bir uzantıyla yasa dışı bahis ve kumar oynatılan siteler genellikle yurtdışından yönetiliyor.
Yasa dışı bahis ve kumarda gençleri çekmeyi hedefleyen pek çok sistem devreye sokuluyor.
HİKAYE TANIDIK: BAŞTA KAZANIYORSUN
Örneğin kaçak bahsin iddia oranı, resmi bahisten çok daha yüksek. BBC Türkçe'nin konuştuğu Ahmet isimli genç bahis oynatırken şu bilgileri veriyor:
“Gençleri oyuna teşvik etmek için başta belli bir komisyon veriliyor. Genç o parayı başlarda katlıyor, ama sonra her şeyini kaybediyor. Başlarda paranı katlıyorsun, sonra kaybediyorsun; bazı sitelerin algoritması tamamen bunun üzerine kurulu.”
"benim gibi site sahibi bile olsanız, bu sürdürebilir bir kazanç değil. Sistem belli bir yere kadar kazanmana izin veriyor ama sonra tüm verdiklerini geri alıyor.”
“Bize de bayilik ver, bize de site aç diyenler çok oluyor. Bunun yüzünden çok kişinin evi yıkıldı. Kredi çekip evini, arabasını satanlar oluyor. Arkadaşım, babasının adına mobil bankacılık üzerinden kredi başvurusu yapıp kumara yatırdı.”
Kara paranın farklı hesaplara bölünerek gizlenmesi, borçlu oyunculardan para tahsilatı ve benzeri pek çok yasadışı uygulama, çeteleşmeyi de beraberinde getiriyor.
Yasa dışı bahis ve kumar çeteleri genellikle kara parayı “kiralık” banka hesapları yoluyla aklıyor.
Mali Suçları Araştırma Kurulu’nun (MASAK) yaptığı açıklamaya göre, bir bahis organizasyonunun aynı anda kullandığı yüzlerce hesap olabiliyor.
HESAPLAR ÜZERİNDEN KARA PARA NASIL AKLANIYOR?
Ahmet, şöyle anlatıyor kiralama yöntemini:
Dikkat çekmemesi için parayı 20’ye bölüyorsun ve anlaştığın kişilere yolluyorsun, sonra tek tek çekiyorsun.
Önce sanal hesaba, oradan legal bankaya… Parayı farklı farklı hesaplardan çekebilmek için başkalarının legal banka hesaplarını kullanıyorsun.”
Örneğin senin hesaba 10 bin lira atacağım, çek bana getir, bin lirası senin diyorum. 500 TL bile versen kabul ediyorlar, bir genç olarak düşünün.
Kara parayı aklamanın bir diğer yolu ise fenomenler. Ahmet oradaki işleyişi de anlatıyor:
“Fenomenler üzerinden para aklıyorlardı, bu sistem çözüldü ve bazı fenomenlere operasyonlar düzenlendi. Sana bu parayı vereyim, sen bu parayı resmileştir, şu kadarı senin, bu kadarı benim… Fenomenlerle bu pazarlık yapılmıştı.
Örneğin, ben sana sosyal medya üzerinden hediye yollayacağım, %5’i senin, gerisi benim diyor. Paylaşımlarına yorum olarak aslan sembolü atıyor ve yüzbinlerce lira değerinde parayı hediye olarak fenomene göndermiş oluyor. Bu sosyal medya kazancı olarak yansıyor ve para resmileştirilmiş oluyor.”
İnsani Hayat Derneği Başkanı Yunus Çetinkol da gençlerin dışında hayattan bir beklentisi kalmayan insanların da bu sistemde kullanıldığını söyledi.
Çetinkol'a göre kolay para kazanmayı kumar ve bahis dışında özendiren bir diğer unsur sosyal medya fenomenleri:
“Bu fenomenler hep şaşalı hayatlarıyla ön plana çıkmaya başladı ve gençleri kolay para kazanmaya özendirdi.”
Kumar ve yasadışı bahisin pandemi sonrası arttığını söyleyen Çetinkol’a göre, ekonomik kriz orta gelirli aileler yoksullaştırdı, eve kapanan gençler de sosyal medya/ internet kullanımını arttırdı. Sonuç olarak panik ve bilinmezlik havası daha fazla insanı çevrimiçi kumara yönlendirdi.
Çetinkol şunları söylüyor:
“Pandemiyle birlikte gelen kaygı, sosyal medyaya bağımlılık ve ekonomik sorunlarla birlikte insanlar hiç olmadığından daha fazla sanal bahis işine yönelmeye başladılar. Hep vardı ama pandemiyle birlikte yaygınlaştı.”
Çetinkol ayrıca pandemi döneminde denetimli serbestlikle çıkan çoğu uyuşturucu suçlusunun da yasa dışı bahis ve kumara yöneldiğini aktarıyor.
“Eskiden madde satan suçlu bireylerin çoğu, özellikle pandemi dönemindeki denetimli serbestlikle birlikte, bir daha uyuşturucu satmak istemediler. Uyuşturucunun cezası çok yüksek ve yakalanma riski çok fazla olduğu için sanal bahse yöneldiler.”
Sanal bahiste her şey tamamen online. Herhangi bir mekâna ihtiyacınız yok, fiziksel olarak afişe olmanız söz konusu değil. Yani, sokağın bu köşesinde çok durduk, öbür köşeye geçelim derdi yok. Bu avantajlar uyuşturucu kartellerinin de iştahını kabarttı.
Bu şekilde sanal bahis işine giren birçok çete ortaya çıktı. Cezaevinden çıkan uyuşturucu suçlusu gençler de burayı tercih etti, tehlikesi daha azdı çünkü bugünkü kadar bilinmiyordu.”
MHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız’ın 25 Ağustos’ta sosyal medya hesabından yaptığı açıklamaya göre, pandemi izni dolduktan cezaevine dönmesi gereken 9 bin 56 mahkûm cezaevlerine geri dönmedi.