İŞKUR'un, 'Açık İş İstatistikleri Araştırması' raporunda 'açık iş kavramı'; henüz ortaya çıkmış ve doldurulmamış ya da açık olmak üzere olan, işverenin işletmesi dışından uygun bir aday bulmak amacıyla aktif adımlar atmakta olduğu ve daha fazla adım atmaya hazırlandığı, işveren tarafından hemen ya da belirli bir dönem içerisinde doldurulmak istenen ücretli iş şeklinde ifade edildi.
Açık iş oranı ise bir ekonomide potansiyel istihdam açığını ifade ediyor ve bir ülkenin istihdamının ne kadar artabileceğini gösteriyor. Araştırma sonuçlarıyla sektörel düzeyde istihdam artış potansiyelleri analiz edilirken ve iş gücü piyasası ile ilgili politika yapıcılarına veri sağlanıyor.
Araştırma kapsamında 19-29 Şubat 2024 tarihleri arasında Türkiye genelinde örneklemde yer alan 1 ve üzeri çalışanı olan 17 bin 181 işletme ile iletişime geçildi. Söz konusu işletmelerden 14 bin 683'üne (yüzde 85,5) soru formu uygulandı. Bu bağlamda, Türkiye genelinde 3 milyon 285 bin 784 işletmeyi kapsayan veri derlendi. Buna göre; 2024 yılı 1'nci çeyreğinde Türkiye genelinde işletmelerde toplam 330 bin 325 açık iş olduğu tespit edildi. 1-9 çalışanı olan işletmelerde toplam 170 bin 440 açık iş, 10 ve daha fazla çalışanı olan işletmelerde ise 159 bin 885 açık iş olduğu görüldü. Açık iş sayısı, 1 ve daha fazla çalışanı olan işletmelerde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 0,2 oranında azaldı. Açık işlerin 1 ve daha fazla çalışanı olan işletmelerde geçen yılın aynı dönemine göre, en çok azaldığı sektörlerin başında imalat, mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler ile bilgi ve iletişim sektörleri geldi.
EN YÜKSEK AÇIK İŞ ORANI GAYRİMENKULDE
Araştırma kapsamında yer alan 17 sektörden 5'inin açık iş oranı, Türkiye genelinin üzerindeyken, 12 sektörün açık iş oranı genel ortalamanın altında kaldı. 2024 yılı 1'inci çeyrek itibarıyla en yüksek açık iş oranı yüzde 3,1 ile gayrimenkul faaliyetleri sektöründe görüldü. Bu sektörü, yüzde 2,4'lük açık iş oranı ile imalat ve yüzde 2,1'lik açık iş oranı ile idari ve destek hizmet faaliyetleri sektörü takip etti. Araştırma kapsamında en fazla açık iş yüzde 5,2 ile konfeksiyon işçisi mesleğinde görüldü. İlk 10 sırada yer alan diğer meslekler ise sırasıyla; makineci (dikiş), lojistik elemanı, temizlik görevlisi, satış danışmanı/uzmanı yardımcısı, ayakkabı yapımcısı/ayakkabı imalatçısı, servis elemanı (garson) yardımcısı, inşaat işçisi, ahşap mobilya imalatçısı ve gazaltı kaynakçısı oldu. Türkiye genelinde 2024 yılı birinci çeyrek itibarıyla açık işlerin yüzde 28,9'u bu mesleklerde görüldü.
EN FAZLA AÇIK İŞ İMALAT SEKTÖRÜNDE
Türkiye genelinde 1 ve daha fazla kişi istihdam eden işletmelerde en fazla açık iş 110 bin 468 ile imalat sektöründe olurken; tüm açık işlerin yüzde 33,4'ü bu sektörde yer aldı. İmalat sektöründen sonra en fazla açık iş, sırasıyla toptan ve perakende ticaret ile inşaat sektörlerinde. Toptan ve perakende ticaret sektöründe 90 bin 17 kişilik, inşaat sektöründe ise 25 bin 631 kişilik açık iş tespit edildi. 2024 yılı 1'inci çeyreği itibarıyla Türkiye genelindeki açık işlerin yüzde 68,5'i imalat, toptan ve perakende ticaret ile inşaat sektörlerinde. 2024 yılı 1'inci çeyreğinde Türkiye genelinde 1 ve daha fazla kişi istihdam eden işletmelerde açık iş oranı yüzde 1,8 olarak gerçekleşti. Bununla birlikte, 1-9 çalışanı olan işletmelerde ise açık iş oranı yüzde 2,4 olarak gerçekleşti. Diğer taraftan, 2024 yılı birinci çeyreğinde Türkiye genelinde 10 ve daha fazla kişi istihdam eden işletmelerde açık iş oranı, bir önceki yılın aynı dönemindeki oranını korudu ve yüzde 1,5 olarak gerçekleşti.