AKP iktidarında güvenilirliğini yitiren TÜİK'in enflasyon hesaplamasında kullandığı verileri geçtiğimiz Temmuz ayında Ekonomim'den Alaattin Aktaş ortaya çıkarmıştı.
Gazeteci Aktaş, TÜİK'e eylül ayı verileri açıklanırken TÜFE’yi oluşturan maddelerin grup olarak yer aldığı 5’li kodların çoğunun tanımında neden değişikliğine gidildiğini sordu. Aldığı yanıt şu oldu:
"Eurostat'a göre yapıyoruz"
Aktaş'ın 5'li kodlarda yapılan değişikliğin çelişkili olup olmadığına ilişkin sorusu ise TÜİK tarafından yanıtsız bırakıldı.
TÜİK: “EUROSTAT’A GÖRE YAPIYORUZ”
Aktaş’ın, 5’li kodlarda değişiklik yapılıp yapılamayacağı konusunda TÜİK’e yönelttiği soruya verilen yanıt şu şekilde:
“TÜİK olarak TÜFE hesaplamalarında COICOP-1999 sınıflamasını kullanmaktayız. Bu sınıflama 4’lü (5 basamak) düzeye kadar Birleşmiş Milletler tarafından oluşturulmuş bir sınıflamadır. Altındaki düzeyler için ülkeler kendi ihtiyaçlarına göre özelleştirmeler yapabilir. (7’li koda geçiş.) Eurostat’a her ay düzenli olarak gönderilen uyumlaştırılmış tüketici fiyat endeksi (HICP) verisinde ise AB tarafından kabul edilen ECOICOP sınıflaması kullanılmaktadır.
Aynı şekilde ECOICOP sınıflaması da 4’lü (5 basamak) düzeye kadar EU (Avrupa Birliği) tarafından belirlenmiş olup altındaki düzeylerde ülkeler kendi özelleştirmelerini yapmaktadır. TÜFE için hesaplanan endeksler Eurostat’a gönderilirken bu iki sınıflama arasında dönüşüm yapılarak (kapsamlar da düzenlenerek) hesaplama yapılmaktadır.”
“ÇELİŞKİ DOĞMADI MI?” SORUSU YANITSIZ KALDI
TÜİK, Aktaş’ın ikinci sorusunu ise yanıtsız bıraktı. İkinci sorunun tamamı ise şu şekilde:
“TÜİK olarak eylül ayında çok sayıda 5’li kodda tanım değişikliğine gitmişsiniz. Madem Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği tarafından belirlenmiş 5’li kodlara uyum şart, peki bu değişiklik niye yapıldı, şu durumda adı geçen kurumlarla bir çelişki doğmadı mı?”
EUROSTAT’IN KODLAMA UYGULAMASI HAKKINDA
Eurostat’ın kodlamayla ilgili bir uygulaması var. Ülkeler, TÜİK’in de kabul ettiği gibi 5’li kodlarda Eurostat’a uymak durumunda, sonraki 2 kod ise her ülke tarafından belirleniyor ve sonuçta her madde 7’li şekilde kodlanıyor.
Doktor muayene ücretinin 06212 olan kodunun 7’li hali TÜİK’e göre 0621201. Sondaki 01’i TÜİK belirliyor, öncesini değiştirmesi söz konusu değil.
Eurostat’ın RAMOS (Reference And Management Of Nomenclatures) olarak kısaltılan bir sınıflandırma sistemi var.
TÜİK'in 5’li kodların tanımında değişikliğe gitmesi RAMOS'un dışına çıkması anlamına da geliyor.