Hızla değişen giyim sektörü, çevresel etkileri ve bütçe üzerindeki baskılarla birlikte tüketicilerin alışkanlıklarını da dönüştürüyor. Pandemi sonrası artan tercihler, insanların eski giysilerini onarmak ve kullanılmayanları değerlendirmek için terzi ve ayakkabıcıları tercih etmelerine yol açıyor. Bu eğilim, 'çakma' ürünlerin bile tamir edilmesine kadar uzanıyor. Ancak, bu artan talep mesleklerin geleceğini tehdit ederken, sektörde yeni eleman yetiştirme sorunu da belirgin hale geliyor.
TERZİLERİN ARTAN TALEBİ VE GELECEĞİ
İstanbul Terziciler Odası Başkanı Turan Aydoğdu, terzilik mesleğinin güncel durumuna dair önemli bilgiler paylaşıyor. Pandemi sonrası terzilere olan ilginin %100 arttığını belirten Aydoğdu, insanların hem giydikleri kıyafetleri onarmak hem de kullanmadıkları giysileri tekrar değerlendirmek için terzilere yöneldiğini aktarıyor. Bu durumun temelinde ise tasarruf etme isteğinin yattığını vurguluyor. Eskiden alışveriş anlayışının değiştiğine dikkat çeken Aydoğdu, insanların artık her şeyin çok pahalı olduğunu düşündüğünü ve dolayısıyla giymedikleri hazır giyim parçalarını tekrar kullanmanın yollarını aradıklarını ifade ediyor. İstanbul'da 1600 üyesi bulunan Terziciler Odası'nda talebin yoğunluğuna yetişilemediğini belirten Aydoğdu, yeni elemanın yetişmemesi ve en genç terzinin bile 40 yaşında olmasıyla geleceklerinin tehlikede olduğunu dile getiriyor. Terziliğin eskiden sanata yönlendirilen çocuklar için bir alternatif olduğunu ancak şimdi gençlerin terziliği düşük bir meslek olarak gördüğünü ve bu nedenle yetişen yeni kuşakların olmadığını belirtiyor. Ancak teknolojinin desteğiyle üç yılda iyi bir terzi olmanın mümkün olduğunu ekliyor.
AYAKKABICILARDA ARTAN İŞ YOĞUNLUĞU VE SORUNLAR
Türkiye Umum Ayakkabıcılar Federasyonu Genel Başkan Vekili Mehmet Karaman, ayakkabıcılar açısından da benzer bir tablonun ortaya çıktığını paylaşıyor. Son iki yılda lostralara olan talebin arttığını belirten Karaman, tamirci esnafının iş hacminin %80 arttığını ifade ediyor. Tamircilere getirilen ayakkabıların çoğunlukla taklit spor ayakkabılar olduğunu belirten Karaman, bunların bile tamir edildiğini dile getiriyor. Ancak bu durumun eski üretimden gelen ve emekli olduktan sonra dükkân açan esnafları etkilediğini, kira ve malzeme fiyatlarındaki artışın gelirlerini düşürdüğünü ifade ediyor. 1100 kayıtlı esnafın bulunduğu federasyonda yeni eleman yetişmemesinin de sorunları artırdığını belirten Karaman, küçük esnafın mali yüklerinin hafifletilmesi için teşviklere ihtiyaç olduğunu vurguluyor.
FRANSA'DAN TEŞVİKLER: TAMİR EDEN TÜKETİCİYE ÖDÜL
Hızlı moda sektöründeki tüketimi azaltmak adına Fransa'da geçen yıl uygulanmaya başlanan teşvik paketi, dikkat çekici bir yaklaşımı beraberinde getiriyor. Ekolojik dönüşüm kapsamında hayata geçirilen pakete göre, yeni ürün almak yerine eski ürünleri tamir ettirmek isteyen tüketicilere parça başına 6 ile 25 euro arasında para iadesi yapılıyor. Bu tür teşviklerin, tüketim alışkanlıklarını değiştirme ve sürdürülebilirlik adına farkındalık oluşturma konusunda önemli bir adım olduğu belirtiliyor.
MESLEKLERİN TARİFELERİ VE ÇEŞİTLİ İŞLEMLER İÇİN ÜCRETLER
Terzi ve ayakkabıcıların sunduğu hizmetlere ilişkin tarifeler farklılık gösterebiliyor. İl, ilçe, semt ve işçiliğe göre değişen ücretler genel olarak şu şekilde sıralanıyor:
- Orijinal paça yapımı: 100-200 lira
- Elbise daraltma: 400 -1000 lira
- Etek/pantolon kısaltma: 200-600 lira
- Ayakkabı tamiri: 200-750 lira
- Ayakkabı temizleme: 100-500 lira