Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, 'Enflasyon Raporu 2025-III' sunumunu gerçekleştirdi.
Karahan 2025 yıl sonu enflasyon tahmininin yüzde 24 seviyesinde korunduğunu açıklamıştı. Merkez Bankası, 2026 enflasyon tahmini için yüzde 12 2027 enflasyon tahminini yüzde 8 seviyesinde açıklamıştı.
Temmuz'da enflasyonun beklentilere paralel yükseldiğini söyleyen Karahan üçüncü rapor sunumunda dezenflasyon sürecinin devam ettiğini söyledi.
"Sıkı para politikamızı sürdürmeye ve sonuçlarını almaya devam ediyoruz" diyen Karahan enflasyon görünümünde iyileşme olduğunu ancak enflasyonun halen beklentinin üzerinde olduğunu söyledi.
Karahan bundan sonra değişliğe giderek artık ara hedefler açıklayacaklarını duyurdu.
ENFLASYON TAHMİNİ
Karahan, "2025 yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 25 ile 29, 2026 sonu için yüzde 13 ile 19 aralığına gerileyeceğini tahmin ediyoruz. Tahmin aralığını daralttık" dedi.
Karahan önemli bir duyurda bulunarak bu enflasyon raporu itibarıyla orta vadeli tahminlerin sunulmasına ilişkin değişikliğe gitme kararı aldıklarını açıkladı.
Karahan şöyle konuştu:
"Yeni yaklaşımla, enflasyon raporu tahminlerine ilave olarak, taahhüt ve çıpa işlevi görecek yıl sonu odaklı ara hedefler ilan edilmeye başlanacak. Olağanüstü gelişmeler olmadıkça sürece ara hedefler değiştirilmeyecek. Ara hedefler, enflasyonun yüzde 5'e gittiği dezenflasyon sürecinde daha kısa bir vadede ulaşılması taahhüt edilen yıl sonu enflasyon düzeyleridir."
TCMB Başkanı Karahan'ın konuşmasından öne çıkanlar şöyle:
Sıkı para politikasının sonucunu kademeli olarak almaya devam ediyoruz. Sıkı para politikasıyla talep koşullarının dezenflasyonist etkisi arttı. Önümüzdeki dönemde de tüm para politikası araçlarını kullanmaya devam edeceğiz. Fiyat istikrarının sağlanması yolunda aldığımız mesafeyi önemsiyoruz.
Küresel ticaret politikası belirsizliği ve jeopolitik riskler yüksek seyretmeye devam ediyor. Küresel büyüme görünümü yılbaşına kıyasla halen zayıf seyrediyor. Arz artışları enerji fiyatlarındaki jeopolitik gelişmeler kaynaklı yükselişi sınırladı.
Küresel piyasalarda portföy tercihleri ağırlıklı olarak hisse senedi yönünde oldu.
Sıkı para politikası sonucunda talep kompozisyonu daha dengeli hale geldi. Özel tüketimin büyümeye katkısının belirli olarak gerilediği görülüyor.
İkinci çeyrekte üretim göstergelerinin büyümesi yavaşladı. Anket bazlı göstergeler sanayide zayıflayan bir görünüme işaret ediyor.
Temmuz ayına ilişkin geçici veriler dış ticaret dengesinde iyileşmeye işaret ediyor. Bu görünüm altında cari açığın milli gelire oranının ikinci çeyrekte %1,3 civarında seyredeceğini tahmin ediyoruz.
Öncü veriler ağustosta yavaşlamanın devamına işaret ediyor
Dezenflasyon süreci kesintisiz devam ediyor. Enflasyon, tahmin aralığının üst bandının bir miktar altında gerçekleşti.
Tüketici enflasyonu temmuzda, 2024 Mayıs zirvesine kıyasla 42 puan düşük kaydetti; ağustos öncü verileri ana eğilimde kademeli yavaşlamanın devamına işaret ediyor.
Enflasyon son üç ayda piyasa beklentilerinden düşük gelse de, hizmetteki atalet tahminlerimizin üzerinde risk oluşturmaya devam ediyor.
Gıda grubunda zirai dona rağmen enflasyonda yavaşlama görüyoruz. Gıda fiyatlarında iklim koşulları etkili olmaya devam ediyor.
Son aylarda artan sıcaklıklara bağlı olarak bazı bölgelerde kuraklığın belirginleştiğini görüyoruz, bu gıda fiyatları üzerinde yukarı yönlü riskleri artırıyor.
Geçmiş enflasyona endeksleme eğilimi yüksek kalemler dezenflasyonu yavaşlatıyor.
Önümüzdeki iki ayda özel üniversitelerin ücretlerindeki gelişmelerin etkisini takip edeceğiz.
Kira enflasyonu öngörülenden daha dirençli bir seyir izliyor. Kira enflasyonunun gerilemeye devam edeceği öngörülüyor.
Enflasyondaki düşüşün kademeli bir şekilde sürmesi bekleniyor. Ancak beklentiler iyileşse de hala enflasyon tahminlerimizin üzerinde seyrediyor.
Sıkı para politikasını sürdürmeye ve sonuçlarını da kademeli olarak almaya devam ediyoruz. Sıkı para politikası duruşumuz dezenflasyon sürecinin devamını sağlayacak.
Finansal koşullarda sıkılık devam ediyor. Temmuz PPK kararı sonrası temmuzun ilk haftasına göre tüketici kredisi faizleri 5,3, ticari kredi faizleri 5,5 puan geriledi.
Ticari kredilerde kompozisyon TL lehine değişiyor. Tüketici kredilerinin iç talepteki dengelenmeyi destekleyici seviyede devam etmesi büyük önem taşıyor.
Bu enflasyon raporu itibarıyla orta vadeli tahminlerin sunulmasına ilişkin çerçevede bir değişikliğe gitme kararı aldık. Yeni yaklaşımla, enflasyon raporu tahminlerine ilave olarak, taahhüt ve çıpa işlevi görecek yıl sonu odaklı ara hedefler ilan edilmeye başlanacak. Olağanüstü gelişmeler olmadıkça sürece ara hedefler değiştirilmeyecek.
Ara hedefler, enflasyonun yüzde 5'e gittiği dezenflasyon sürecinde daha kısa bir vadede ulaşılması taahhüt edilen yıl sonu enflasyon düzeyleridir.
2025 yıl sonunda enflasyonun yüzde 25 ile yüzde 29 aralığında olacağını tahmin ediyoruz. 2026 sonu için ise tahminlerimiz, enflasyonun yüzde 13 ile yüzde 19 aralığına gerileyeceğine işaret ediyor. Enflasyonun 2027 yılında yüzde 9’a geriledikten sonra orta vadede yüzde 5 seviyesinde istikrar kazanmasını öngörüyoruz.
Önceki raporda 2025 yıl sonu enflasyon tahminimiz olan yüzde 24 değerini 2025 yılı ara hedefimiz olarak koruyoruz. 2026 ve 2027 yılları için ise enflasyon hedefimizi sırasıyla yüzde 16 ve yüzde 9 olarak belirledik. Ara hedefleri ulaşmak için sıkı para politikası duruşumuzu sürdüreceğiz.
TCMB Başkanı Fatih Karahan'ın "Enflasyon Raporu 2025-III" sunumu sona erdi, soru-cevap bölümüne geçildi.
Ara hedeflere neden ihtiyaç duydunuz?
Önemli bir değişiklik. Bugüne kadar yaptığımız iletişimde ara hedefler tahmin görevi göüyordu. Enflasyonda hem belirsizlik yüksek tahminleri revize etmemiz gerekiyordu. bu ikisini bu toplantıdan başlayarak ayırmaya karar verdik. Çok uç gelişmeler olmaması durumunda değiştirmeyi düşünmüyoruz. ne kadar sapma olursa olsun hesabını şeffaf şekilde vereceğiz.
Son dönemdeki gidişatı nasıl tanımlarsınız? Sadece hizmetten kaynaklı ise bu problem nasıl aşılır?
Daha sıkı bir para politikası faydalı olur mu?
Enflasyondaki ana eğilim sene başından bu yana ciddi anlamda düştüğünü görüyoruz. Yıl ortasında yaşanan çeşitli olaylara rağmen eğiliminin düştüğünü görmek önemli. Biraz daha eğitim ve kira kaynaklı katılık söz konusu. Para politikasının kolay etkileyeceği bir kalem değil. Aşağı yönlü eğilimin devam edeceğini gösteriyor. O kadar hızlı kırılmayacak bu katılık. Kararlılıkla kaldığımız sürece kıramayacağımız hiçbir katılık yok.
Bundan sonraki dönemde aynı büyüklükteki faiz indirimleri olması için hangi koşullar olmalı? İdeal faiz aralığı görüyor musunuz?
Enflasyon üzerindeki risklerin dengesi kararlarımızda önemli. Belli bir alanımız olduğunu düşünüyor, ihtiyatlı şekilde enflasyon görünümü bozmadan yapmak istiyoruz. Enflasyon piyasa beklentilerinin altında oldu ve bu bizim açımızdan önemli bir gelişme. Özellikle eğitim ve kira bizim tahminimizin üzerinde. Toplantı bazlı ilerliyoruz, veri akışına bazlı ilerliyoruz. Oto pilotta değiliz.
Kur politikanız tam olarak nedir?
TCMB Başkanı Fatih Karahan, "Hiçbir şekilde bu süreçte kur politikamızda bir değişiklik olmadı. Reel değerlendirme TL'ye olan ilginin artmasının doğal bir sonucu. Bu talebin değiştiği durumda reel değerlendirmenin olmadığını görmek normal. Son dönemde TL'ye olan talebin tekrar canlandığını görüyoruz."
TCMB Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay, "Bütün bunları birbirine bağlayabilirsiniz. Sıkı para politikası önümüzdeki günlerde de devrede olacak. Geçmişte gördüğümüz reel değerlendirmelerin şimdi görmemenin herhangi bir problem teşkil edeceğini düşünmüyoruz."
Rezervler rekor seviyeye yükseldi. Bu sebeple politikanızda bir değişiklik olur mu? Para politikaların sıkılığını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Büyümenin dezenflasyon patikası ile uyumlu seyretmesi oldukça önemli. Kredi büyümesinde belirleyici olan politika faizinin büyümesi. Son ayda KOBİ kredi büyümesi bir miktar artmış durumda. Limitleri hızlı şekilde gevşetmesi yönünde talep var ama erken olduğunu düşünüyoruz. Limitleri kısa vadede değiştirmeyi düşünmüyoruz.