Türkiye’nin önde gelen meyve üretim bölgelerinde etkili olan ani don olayları, çiftçiler arasında ciddi endişeye yol açtı. Özellikle elma, fındık, kiraz, kayısı ve üzüm başta olmak üzere birçok üründe risk artarken, gece saatlerinde eksi 14 dereceye kadar düşen hava sıcaklıkları kayıplarında tehdidini beraberinde getirdi. Bazı ürünlerde ise kayıbın yüzde 100 olduğu, bu kayıpla itibaren ürünlerin birçoğunda zammın etkili olacağı dile getiriliyor.
Hasarın gerçek boyutu ise hava şartlarının normale dönmesiyle netlik kazanacak.
KAYSERİ MEYVE AĞAÇLARINI 'ZİRAİ DON' VURDU; ELMADA YÜZDE 100 ZARAR, KAYISI HİÇ KALMADI
Yeşilhisar ilçesinde 11 Nisan gecesi yaşanan zirai don, elma üretimi yapan çiftçilerin ağaçlarına zarar verdi. Mağdur olan çiftçiler bir araya gelerek, yetkililerden yardım istedi. Yeşilhisar Ziraat Odası Başkanı Murat Demirel, "11 Nisan gecesi bölgemizde olan yoğun dondan dolayı özellikle meyve bahçelerimiz soğuk aldı. Elma ağaçlarında yüzde 100'e ulaşan zarar var. Kayısılar hiç kalmadı. Meyvecilik üzerine verim alabileceğimiz bir durum yok. Ağaçlarımızın yüzde 100'ünü soğuk aldı.
Bizim sadece Yeşilhisar ilçemizde, 33 bin dekar üzerinde elma bahçemiz, 4 bin dekar kayısı bahçemiz, bunun yanında kiraz ve vişne üretimi yapılıyordu. Türkiye'de bu konuda üretimde 5'inci sıradayız. 250 bin ton üretim kapasitesine sahip bir bölge. Şu anda yiyeceğimiz elma bile yok" diye belirtti.
TRABZON FINDIKTA ÇİFTE TEHDİT: 200 BİN TON KAYIP BEKLENİYOR
Türkiye'nin dünya ticaretinde lider olduğu fındıkta verim ve kalite kaybına yol açan, fındık başta olmak üzere bahçelerde yapraklarını yiyip, suyunu emdiği bitkilerin kökünü kurutan 'kahverengi kokarca' adlı böceğe karşı başlatılan kimyasal ve biyolojik mücadeleler sürüyor. Kahverengi kokarca dadandığı fındık bahçelerinde yayılarak tehdidini sürdürürken, hava sıcaklıklarının düşmesi, nisan karı ve zirai don da üreticiyi tedirgin etti.
UFK Yönetim Kurulu Üyesi Sebahattin Arslantürk, son günlerde yaşanan zirai don olaylarının fındık tarımını olumsuz etkilediğini ifade ederek, "Bu sene de şubat ve mart aylarında soğuk hava dalgalanması oldu. Bunun neticesinde de fındık belli bir oranda olumsuz etkilendi. Yaptığımız ön çalışmalara göre yüzde 10 civarında bir zarar olacağını öngörüyoruz" dedi.
SİVAS'TA ZİRAİ DON, KAYIP YÜZDE 70 İLE 100 ARASINDA
Sivas'ta nisan ayında görülen kar yağışı ile birlikte hava sıcaklığı önceki gün gece sıfırın altında 15 dereceye kadar düştü. Soğuk hava nedeniyle il genelinde zirai don yaşandı. Meyve bahçelerinin yoğun bulunduğu başta Gürün, Suşehri, Gölova, Koyulhisar, Akıncılar ve Kangal'da zarar oluştu. Tarım ve Orman İl Müdürlüğü ekipleri tarafından meyve bahçelerinde yapılan incelemede zararın yüzde 70 ile 100 arasında olduğu belirlendi.
ZİRAİ DON ETKİSİ BÜTÜN YURDU VURDU
Birçok bölgede başta elma, fındık, üzüm, kiraz ve kayısı olmak üzere meyve üretimi büyük darbe aldı. Bazı bölgelerde zarar oranı yüzde 100’e ulaştı.
İşte zarar alan ürünler:
Tekirdağ - Üzüm
Bursa - Şeftali, Üzüm
Yalova - Kivi, Erik, Trabzon hurması
Sakarya - Meyve, Sebze
Bilecik - Şeftali
Bolu - Meyve, asma
Düzce - Fındık, Meyve
Kastamonu - Meyve
Karabük - Meyve, Bağ alanları
Çankırı - Erik, badem
Kırşehir - Ceviz
Çorum - Meyve, ceviz
Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon - Fındık
Tokat - Meyve ağaçları
Malatya - Kayısı
Tunceli - Dut
Rize - Çay
Erzurum - Arpa Kayısı
Çanakkale - Elma, üzüm, Trabzon hurması
İzmir - Üzüm, kiraz
Manisa - Üzüm, kiraz, tarım alanları
Denizli - Elma, üzüm
Uşak - Meyve
Eskişehir - Kiraz, ceviz
Konya - Tarla ürünleri
Karaman - Elma
Aksaray - Domates, biber seraları, ayçiçeği, şeker pancarı
Niğde, Amasya - Elma
Kahramanmaraş - Tarım alanları
Adıyaman - Badem
Erzincan - Meyve, sebze
Elazığ - Badem, üzüm, kayısı
BAKAN YUMAKLI'NIN YAPTIĞI AÇIKLAMANIN BİR KISMI İSE ŞU ŞEKİLDE:
"Özetle; 206 çeşit tarım ürünü üretimiyle dünyada bu anlamda nadir örneklerden biri olan ülkemizde, son yaşanan don olayı sonrasında stratejik ürünlerle ilgili olarak gıda arz güvenliğine ilişkin herhangi bir problem olmadığını belirtmek istiyorum. Meyve grubundaki hasarın boyutu da halihazırda devam eden çalışmalar sonucu ortaya çıkmış olacak. Hava şartlarının mevsim normallerine dönmeye başladığı ve üretim süreçlerinin devam ettiği dikkate alındığında, üretimin devamlılığına dönük Tarım ve Orman Bakanlığı olarak her türlü gerekli çalışmayı yürütüyoruz. Bu olay da göstermiştir ki; don, dolu, sel ve kuraklık gibi olumsuz durumlardan etkilenmemek için Tarım Sigortalarının (TARSİM) yaptırılması son derece hayatidir. Bunun poliçe beledinin yüzde 70’i devletimiz tarafından karşılanmaktadır. Ayrıca kayıtlılık da son derece önemlidir. Dolasıyla Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıt olanların hasar tespitleri çok daha kolay ve hızlıca yapılmaktadır. Buradan bütün çiftçilerimize mutlaka bir tarımsal üretim yapıyorsanız tarım sigortasını yaptırın ve Çiftçi Kayıt Sistemi’ne mutlaka kayıt olun. Bu zamana kadar olduğu gibi Tarım ve Orman Bakanlığı olarak gıda arz güvenliğimizi sağlayan çiftçilerimizin hemen yanında olmaya devam edeceğiz."