2002'den 2024'e kadar dolar cinsinden brüt asgari ücretin 156 dolardan 543 dolara yükseldiğini, ancak aynı dönemde kişi başına GSYH'nin 3 bin 608 dolardan 12 bin 875 dolara çıktığını belirten Çelik, "Dolar olarak brüt asgari ücret artışı, kişi başına GSYH artışının altında kaldı. Brüt asgari ücret dolar cinsinden göreli olarak düştü" dedi.
Çelik, "Asgari ücret-dolar hesabı öyle bakkal hesabıyla yapılamaz. Bunun dolar enflasyonu var, satın alma gücü var, kişi başına GSYH artışı var" diyerek, asgari ücretin reel değerinin hesaplanabilmesi için dolar enflasyonu, satın alma gücü ve kişi başına GSYH artışının da dikkate alınması gerektiğini vurguladı.
Çelik'in değerlendirmesi şöyle:
"Asgari ücretin ABD doları cinsinden Cumhuriyet tarihinin en yüksek düzeyinde olduğuna ilişkin bazı gayri ciddi iddialar ortalıkta dolaşıyor. 2002'de brüt asgari ücretin 156 dolar olduğu, 2024'te tahminen 543 ABD doları olacağı doğrudur. Bu hesaba göre dolar cinsinden brüt asgari ücret 3,47 kat artmış oluyor! Oysa kazın ayağı öyle değil! Asgari ücret-dolar hesabı öyle bakkal hesabıyla yapılamaz. Bunun dolar enflasyonu var, satın alma gücü var, kişi başına GSYH artışı var.
Dolar karşılaştırmasının anlamlı olabilmesi için asgari ücreti ekonomideki diğer değişkenlerle dolar üzerinden karşılaştırmanız lazım. Madem asgari ücrette dolar karşılaştırması yapıyorsunuz ekonomideki diğer değişkenlere de dolar olarak bakmanız lazım!
Doğru sonuca ulaşmak için ABD doları cinsinden kişi başına gayri safi yurt içi hasıla artışı ile (ekonomik büyüme) ile dolar cinsinden brüt asgari ücret artışını karşılaştırmak gerekir.
2002 ile 2024 arasında brüt asgari ücret 156 dolardan 543 dolara çıkarken aynı dönemde kişi başına GSYH 3 bin 608 dolardan 12 bin 875 dolara çıkıyor. Kişi Başına GSYH 3,57 kat artıyor. (2024 verileri Orta Vadeli Program hedefleridir. 2024 yıl ortası dolar kuru 36,8 TL, Kişi başına milli gelir tahmini 12 bin 875 ABD dolarıdır).
Diğer bir ifadeyle dolar olarak brüt asgari ücret artışı Kişi Başına GYYH artışının altında kalıyor! Brüt asgari ücret dolar cinsinden 3,47 kat, Kişi Başına GSYH 3,57 kat artıyor. Daha açık yazalım brüt asgari ücret dolar cinsinden göreli olarak düşmüştür!
Asgari ücretin dolar cinsinden artışını, kişi başına GSYH artışıyla karşılaştırdığımızda, asgari ücretin dolar cinsinden göreli olarak düştüğünü görüyoruz. Bu durum, asgari ücretin satın alma gücünün dolar cinsinden azaldığı anlamına geliyor.
Dolayısıyla, asgari ücretin dolar cinsinden artışını, kişi başına GSYH artışıyla karşılaştırmak, asgari ücretin reel değerini daha doğru bir şekilde değerlendirmemize olanak sağlıyor."