Hürriyet Gazetesi'nden Gamze Bal'ın haberinde yer alan bilgilere göre; Eylül ayından itibaren piyasada sahte 50 ve 100 dolar paniğinin olduğu belirtildi.
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) bankalara uyarı yazısı geçince bankaların da teyakkuza geçtiği belirtildi. TBB’nin bilgilendirme yazısından sonra kendi personeline ilettiği notta, sahte 50 dolarlık banknotlar ile dolandırıcılık eyleminde bulunulduğunun altı çizildi.
50 DOLARLIK BANKNOTLARA DİKKAT
Söz konusu yazıda “Bir bankanın bazı şubelerinde dolandırıcılık vakası yaşandığı bilgisi alınmıştır. İlgili sahte banknotlar para sayma makinelerinden geçebilmekte olup, bankamızda halihazırda kullanılmakta olan para sayma makinelerinin bu kapsamda güncelleme çalışmaları devam etmektedir. Şubelerimizde fiziki 50 dolarlık banknot işlemlerinde daha dikkatli olunması ve gerekli tedbirlerin alınması hususları önem arz etmektedir” ifadeleri kullanıldı.
HEM PARA SAYMA MAKİNESİNDEN HEM DE MOR IŞIKTAN GEÇTİ
Özel bir bankada da dolandırıcılık vakasının son anda önlendiği ve içinde 50 dolarlık banknotun da bulunduğu dövizin hem para sayma makinesinden hem mor ışıktan geçtiği; ancak bir banka çalışanın uzmanlığı sayesinde fark edildiği ifade edildi.
"AŞAĞI YUKARI 1-1.5 AYDIR SAHTE DOLARLAR VAR"
Yetkili Müesseseler Derneği Başkanı Mustafa Ünver, “Ortadoğu, Asya ve Balkan merkezli basılan sahte dolarlar İstanbul Kapalıçarşı üzerinden piyasaya sürülmeye çalışılıyor. Anadolu’da da vardır muhakkak ama ağırlıklı olarak Kapalıçarşı’da. Bu durum aşağı yukarı 1-1.5 aydır var. Ancak piyasa yeni duymaya başladı” ifadeleriyle uyardı.
100 DOLARLIK BANKNOTLARDA DA TEHLİKEDE
Ünver, 3-4 sene önce de aynı durumun 200’lük ve 500’lük euro banknotlarında yaşandığını anımsattı ve “Kapalıçarşı’da 1 milyon 700 bin civarında sahte euro piyasaya sürülmüş, bu yavaş yavaş Anadolu’ya yayılmıştı” ifadelerini kullandı.
Ünver’in verdiği bilgilerde yer alan bilgilere göre, yalnızca 50 dolarlık banknotlarda değil, 100 dolarlık banknotlarda da sahtecilik yaşandığı belirtildi.
100 dolarlık sahte banknotlara Ankara’da da rastlandığını söyleyen Ünver, “Ancak bu sorun çoğunlukla 50 dolarlık banknotlarda mevcut. Çünkü paranın tutarı arttıkça kontrol edilebilirliği de artıyor. 50 dolar çok irdelenmiyor” dedi.
SAHTE DOLAR NASIL ANLAŞILIR?
Konunun uzmanı olmayan sıradan bir vatandaşın anlamasının mümkün olmadığı belirtilirken dikkat edilmesi gereken noktalar şu şekilde sıralandı:
1- KAĞIDININ HAM MADDESİ PAMUK
Doların kâğıt hamurunun yüzde 75’inin pamuk, yüzde 25’si ketenden oluştuğu ifade edildi. Pamuk fiyatlarındaki artışın doların üretim maliyetini de etkilediği belirtildi.
Tüm ABD dolarları ultraviyole ışığı emen pamuk-keten esaslı kağıda basıldığı ve içinde kırmızı ve mavi kılcal lifler yer aldığı belirtildi. Bunun da emniyet şeridi ve UV ışık altında parlama gösterdiği belirtildi. Merkez Bankası’nın internet sitesinde yer alan bilgiye göre, orijinal TL banknot kâğıdının da yüzde 100 pamuk elyafından üretildiği aktarıldı.
2- MİKRO YAZI
50 doların ön yüzünde bulunan portrenin etrafındaki üç sıradan oluşan çerçeve çizgilerin son sırasında ‘The United States Of America’ ibaresinin mikro olarak yazıldığı belirtildi. 2004 baskısında ise banknotun ön yüzünde bulunan ABD Merkez Bankası mührünün sağında ve sol üstündeki iki adet yıldızda, tekrarlanarak yazılı “USA 50”, “USA FIFTY” ibareleri yer aldığı kaydedildi. Ayrıca portedeki şahsın gömleğinin sol yakası üzerinde ‘The United States of America’ ibareleri mikro şekilde yazıldığı detayına dikkat çekildi.
3- RENK DEĞİŞTİREN MÜREKKEP
50 dolarlık banknotların ön yüzünde bulunan “50” rakamına dik bakıldığında yeşil, açılı bakıldığında siyah renkte görüntü verdiği belirtildi. 2004’teki baskıda ise “50” sayısı banknot yukarıya ve aşağıya doğru eğildiğinde bakır renginden yeşile dönüştüğü duyuruldu.
4- EMNİYET ŞERİDİ
Doların gerçek olduğunu anlamak için en garantili yöntemin, paranın ipi içerisindeki yazıyı kontrol etmek olduğu söylendi. Doları ışığa tutup, güvenlik şeridine bakıp; bu şeritte USA ve banknot tutarı yazıyor mu bakılmalı. 100 dolarlık bir banknotta USA HUNDRED yazısını paranın iki tarafında da görmek gerektiği belirtildi.
5- KOKUSU AĞIR
Uzmanlar sahte doların kokusundan ayırt edilebildiğini söyledi. Sahte ya da gerçek olsun, her yeni basılan paranın kokusunun ağır olduğu; ancak bu kimyasal kokusundan yola çıkılarak yeni basımın gerçek mi sahte mi olduğundan şüphelenebileceği belirtildi.