Tesla bu yıl, 2020'deki ilk lansmanından bu yana SUV'nin ilk yeniden tasarımını temsil eden yeni Model Y Juniper'ı piyasaya sürdü. Rakipler gelişmiş ve hatta bazı açılardan onları geride bırakmış olsa da, Model Y fiyat ve performans açısından eksiksiz paketlerden biri olmaya devam ediyor.
Ancak tüm bunlar Musk'ı pek heyecanlandırmıyor gibi görünüyor. Sorunlu Cybertruck ve yalnızca Çin'de satışa sunulan Model Y'nin daha uzun bir versiyonu dışında, Tesla son beş yıldır tamamen yeni bir elektrikli otomobil piyasaya sürmedi.
Musk'ın kendisi de birçok kez önceliğinin artık otomobiller değil, robot taksiler ve robotlar olduğunu belirtmiştir. Ona göre, otonom teknoloji Tesla'yı on milyar euro değerinde bir şirkete dönüştürecek ve bu da "yüz yıl sonra hatırlanacak" bir dönüm noktası olacaktır. Ancak gerçek şu ki, Tesla'nın mevcut gelirinin neredeyse tamamı otomobil satışlarından geliyor.
TESLA OTOMOBİL ÜRETİM İŞİNDE KALMAK İSTEMİYOR
Şirket Eylül ayında, geliştirme aşamasında olan yeni elektrikli otomobillerden hiç bahsetmeyen "Ana Plan IV" adlı bir belge yayınladı. Bunun yerine, bizi günlük işlerimizden kurtaracak Tesla tasarımı robotların hakim olduğu bir geleceği tanımlıyor. Otomobillerden bahsedildiğinde ise, yalnızca robot taksiler veya onları çalıştıran bataryalar konusuna değiniliyor. Kısacası: Amerika'nın en büyük elektrikli otomobil üreticisi, tüm bunlar nedeniyle artık otomobil üretmek istemiyor.
Tesla, yirmi yılı aşkın tarihinde bugüne kadar sadece üç ana plan sundu ve bunların hepsi şirketin yönünü şekillendirdi. 2006'daki ilk plan, daha sonra izleyeceği stratejiyi özetledi: pahalı bir elektrikli otomobille başlamak ve kârı daha uygun fiyatlı modellere yeniden yatırmak. 2016'daki ikinci ana plan ise elektrikli bir SUV'nin (şimdiki Model Y) ve bir pikap kamyonun (Cybertruck) gelişini öngördü.
ROBOTLARLA DEVAM ETMEK
Sürdürülebilir enerji ve otonom araç filoları üzerine 41 sayfalık bir belgeyle 2023 yılında kesin bir değişim yaşandı. Ancak odak noktası hala yapay zekâ üzerinde. En açıklayıcı resimlerden birinde, arka planda Tesla Optimus robotunun bitkileri suladığı sırada bir ailenin Jenga oynadığı görülüyor. Ve bu bir tesadüf değil: Tesla'nın yönetim kurulu, Musk'ın önümüzdeki on yılda milyonlarca robot ve robot taksiyi kullanıma sokmayı başarması durumunda bir trilyon euroya ulaşabilecek yeni bir tazminat paketi önerdi.
Bu noktada Musk tamamen haksız değil. Sektörün büyük bir kısmı, elektrifikasyon ve otonom sürüşün sonunda birleşeceğine inanıyor. Sorun zamanlama. Tesla, 2020 yılına kadar araçlarının tam otonomi sayesinde sahipleri için "pasif gelir" üreteceğini vaat etmişti, ancak bu vaat henüz yerine getirilmekten çok uzak.
Robotaksi hizmetleri yalnızca Austin ve San Francisco'da faaliyet gösterirken, Google'ın Waymo'su halihazırda beş şehirde faaliyet gösteriyor ve hızla genişlemeye devam ediyor. Bu arada, insansı robot Optimus hâlâ bir prototip aşamasında ve gecikmeler ve yönetim değişiklikleriyle boğuşuyor.
TESLA'NIN EN İYİ YAPTIĞI ŞEYİ TERK ETME RİSKİ
Tesla'nın yapay zekaya olan tam bağlılığının bir bedeli var: temel iş kolu olan elektrikli otomobilleri ihmal ediyor. Musk'ın kendisi bile, tamamen otonom olmayan bir aracı 25.000 €'ya piyasaya sürmenin "saçma" olacağını söyledi. Bu nedenle Tesla, giderek daha rekabetçi ve gelişmiş araçların bulunduğu bir pazarda tam otonomiye ulaşmaya çalışırken, aynı zamanda gelirini koruyabilecek modelleri terk etti.
Eğer ana plan başarısız olursa, Tesla'nın manevra alanı oldukça sınırlı kalacak. Satışları zaten küresel olarak düşüşte; hem Musk'ın kamuoyu nezdindeki imajı hem de daha rekabetçi elektrikli modeller piyasaya süren Çinli üreticilerin kararlı baskısı bu düşüşü daha da ağır bir şekilde etkiledi. Ve plan, bu durumdan net bir çıkış yolu sunmuyor.
Musk, otomobil sektörünün ne kadar zor olduğunu bizzat biliyor. Devasa yatırımlar gerektiriyor ve kar marjları son derece düşük. Tesla'nın elektrikli otomobillerden vazgeçmesi herkes için kötü haber olurdu. Kusurlarına rağmen, sektörün büyük bir bölümünü elektrifikasyonu hızlandırmaya teşvik eden bir şirket. Ancak, liderleri geri adım atarsa, çok kısa süren ama derin izler bırakan bir dönemin sonu olur.