Dünyada birçok ülke mesai saatini kısaltmaya başladı. Pek çok ülkede pilot olarak uygulanmaya başlanan bu düzenleme Türkiye'nin de gündeminde. Peki haftalık çalışma saatinin 35'e düşürülmesi mümkün mü? Haftanın 4 günü iş 3 gün tatil düzenlemesine ne zaman geçilecek?
Son yıllarda dünyada pek çok gündemine esnek çalışma saatlerini aldı. Birçok yerde de çalışma saatlerinin kısaltılması için pilot denemeler gerçekleştiriliyor. Bu düzenleme Türkiye gündemine de girdi. Son dönemde yeni çalışma modelleri üzerinde konuşulmaya başlandı.
Eğer bu düzenleme gelirse haftalık 45 saat olan yasal çalışma süresi 35 ya da 40 saate indirilecek. Peki mevcut durum ne?
1936 tarihli İş Yasası günde 8, haftada 48 saat çalışmayı öngörüyordu. 2003 tarihli İş Yasası günde 7,5 haftada 45 saat; Basın iş yasası günde 8 haftada 48 saat çalışmayı içeriyor. Yılda en fazla mesai 270 saat.
GÜNDE 6 SAAT MESAİ
Türkiye'de düşünülen bu model ile 35 saatlik haftada çalışma yapıldığında eğer 6 gün çalışılırsa günde 6 saatlik yasal çalışma yapılacak. Eğer 5 günlük çalışma olursa bu kez 7 saate çıkacak. 40 saat uygulandığında ise 6 günlük çalışmada günlük 6.5 saat 5 günlük çalışmada ise günlük 8 saatlik çalışma ortaya çıkacak.
DÜNYADA DURUM NE?
PORTEKİZ: 39 özel şirket, pilot çalışmaya katıldı. Çalışanlar zamanının yüzde 80'ini işe verecek ama yüzde 100 maaş alacak.
İNGİLTERE: 4 gün çalışma geniş şekilde uygulanıyor. 61 şirket bu çalışmaya katıldı. Üretimin aksamadığı verimin arttığı gözlemlendi..
BELÇİKA: Avrupa'da 4 günlük çalışma yasasını çıkaran ilk ülke. 2022'de çıkan yasa ile çalışanlar maaş kaybı olmadan haftada 4 ya da 5 gün çalışma seçme hakkına sahip oldu.
İSPANYA: Hükümet geçen aralık pilot uygulamayı onadı. Sanayi Bakanlığı, projeye dahil olacak şirketler için 10 milyon euroluk fon kurulduğunu açıkladı. Projeye 2 yıl sadık kalan şirketler fondan yararlanacak.
İSVEÇ: Ülkede günlük 6 ve 8 saat çalışma denemeleri yapıldı. Çalışanların büyük bölümü 6 saati seçti ancak 8 saat isteyenler de oldu.