Merkez Bankası (TCMB) 2023 yılında büyük bir zararla karşılaştı. Bu durum, TCMB'nin hissedarlık yapısından kaynaklandı. TCMB'nin hisselerinin büyük çoğunluğu kamu kesimine ait olup, kârının büyük bir bölümü Hazine’ye devredilmektedir. 2022’deki kârın dağıtımında ihtiyat akçesi olarak ayrılan tutarın ardından kalan miktar diğer hissedarlara ve çalışanlara dağıtılmıştır. Ancak 2023’teki zarar nedeniyle kâr payı dağıtımı gerçekleşmemiştir.
İktisatçı Mahfi Eğilmez "Merkez Bankasının Durumu ve 2023 Zararı" başlıklı yazısında altın rezervlerine ilişkin detaylar paylaştı.
Eğilmez özetle şunları kaydetti:
2023 yılında 818,2 milyar TL zarar etmiştir. Bu zararın kaynağı, yanlış faiz politikaları ve kur korumalı mevduat uygulamasından kaynaklanmıştır. Bu uygulama, döviz talebini kontrol etmek amacıyla getirilmiş olup, TCMB'nin zararına ve rezervlerin azalmasına yol açmıştır.
TCMB'nin hissedar yapısına göre, Hazine'nin yüzde 55'i, Ziraat Bankası'nın yüzde 19'u ve diğer kamu kurumları ile Mervak gibi küçük pay sahiplerine ait kısımlar bulunuyor. Bu durum, Bankanın kârının büyük çoğunluğunun Hazine'ye devredilmesini gerektiriyor.
KÂRIN DAĞITIMI
2022 yılında TCMB'nin elde ettiği 72 milyar TL'lik kârın dağılımında, ihtiyat akçesi ayrıldıktan sonra kalan miktarın büyük bir kısmı Hazine'ye devredilmiştir.
TCMB'NİN GEÇMİŞ YILLAR KÂRLARI VE 2023 ZARARI
2023 yılında TCMB, 818,2 milyar TL zarar açıkladı. Bu durum, Bankanın yanlış politikalar ve döviz talebini azaltmak için uygulanan kur korumalı mevduat sistemi gibi faktörlerden kaynaklandı.
MERKEZ BANKALARI VE ZARAR
TCMB'nin yanı sıra, ABD Merkez Bankası (Fed) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) gibi diğer merkez bankaları da 2023 yılında zarar etti. Bu zararlar genellikle faiz artışları ve kurlardaki değişimlerden kaynaklandı.
REZERV DURUMU VE ALTIN VARLIKLARI
TCMB'nin rezerv durumu da dikkat çekicidir. TCMB, kur korumalı mevduat uygulamasının yan etkileriyle rezervlerini azaltmıştır. Ayrıca, TCMB'nin altın varlıkları ve bunların bulunduğu yerler de önemlidir. 2023 yılı sonunda uluslararası standartlara göre 726,4 ton altın varlığı bulunmaktadır. Bu altınların bir kısmı TCMB kasalarında, bir kısmı İngiltere Merkez Bankası’nda (BOE), bir kısmı da Borsa İstanbul’da (BIST) saklanmaktadır.
TCMB'nin 2023 yılındaki zararı ve rezervlerdeki azalma, yanlış faiz politikaları ve uygulanan kur korumalı mevduat sistemiyle ilişkilidir. Bu durum, ekonomi politikalarının doğru bir şekilde kurgulanması ve uygulanmasının önemini göstermektedir. Faiz politikalarının dikkatle belirlenmesi ve ekonomik istikrarın sağlanması için yapısal reformların gerekliliği vurgulanmaktadır.