ABD Merkez Bankası (Fed) faiz kararını açıkladı. Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısının ardından faizler değiştirilmesi ve yüzde 0 - 0.25 aralığında sabit bırakıldı. Kararın ardından dolar Euro başta olmak üzere diğer para birimleri karşısında sınırlı oranlarda değer kazandı.
Fed, varlık alımlarını 30 milyar dolar azaltacak
Fed, aylık ABD Hazine kağıdı alımını 20 milyar dolara, mortgage destekli menkul kıymet alımını 10 milyar dolara indirdi.
Fed, medyan tahmini 2022'de üç faiz artışı, 2023'te 3 faiz artışı şeklinde.
ABD Merkez Bankası (Fed) bu yıl ve gelecek yıl için işsizlik oranı beklentisini aşağı yönlü revize etti.
Fed'in açıkladığı "Ekonomik Projeksiyon Raporu"na göre, işsizlik oranı tahmini bu yıl için yüzde 4,8'den yüzde 4,3'e , gelecek yıl için yüzde 3,8'den yüzde 3,5'e çekildi. Fed yetkilileri 2023 yılı için yüzde 3,5 ve 2024 yılı için yüzde 3,5 olan tahminini korudu.
Uzun dönem işsizlik tahmini de yüzde 4,0 olarak kaldı.
ABD'de Kasım ayı itibarıyla işsizlik oranı yüzde 4,2 seviyesinde açıklandı. İşsizlik oranı COVİD-19'un etkilerinin zirve yaptığı 2020 Nisan ayında yüzde 14,7 ile tarihi zirvesini görmüştü.
17 Fed yetkilisi 3 ayda bir ABD'nin işsizlik, enflasyon, ekonomik büyüme ve faiz oranlarıyla ilgili önümüzdeki 3 yıl ve uzun döneme ilişkin tahminde bulunuyorlar.
'Şimdi Türk Lirası daha çok değer kaybedecek'
Fed'in bu kararını yorumlayan ekonomist Emin Çapa 'Fed artık bizim gibi ülkelere ucuz dolar vermeyecek' dedi. Ankara Üniversitesi öğretim görevlisi Prof. Dr. Yalçın Karatepe'de ise 'Dolar artık piyasalarda çok daha pahallı olacak bizim için kötü olacak çünkü dolar bizde zaten değer kazanıyordu. Şimdi TL daha çok değer kaybedecek' dedi. 'Bizim piyasamız zaten yangın yeri gibi. Şimdi bu karar yangını körükleyecek' diyen Karatepe Türkiye'yi çok daha zor günlerin beklediğini ifade etti.
Tahvil alımlarının azaltılması küresel piyasaları nasıl etkileyecek?
Analistler, Fed'in faiz oranlarında bir değişikliğe gitmesinin beklenmediğini belirterek, ancak yaklaşık 40 yılın en yüksek seviyesine ulaşan enflasyon ve rekor seviyedeki üretici fiyatları karşısında bankanın geçen ay açıkladığı tahvil alımlarının azaltılmasını hızlandırabileceğini söyledi.
Sözle yönlendirmeler konusunun daha fazla önem kazandığı yılın son toplantısında, Powell'ın şahin tutumunu sürdürüp sürdürmeyeceği ve 2022 faiz patikasına dair bir ipucu verip vermeyeceğinin kritik olacağını vurgulayan analistler, karar ve açıklamaların piyasalarda oynaklığı artırabileceğini kaydetti.
Makroekonomik veri tarafında dün ABD'de açıklanan Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) kasımda aylık yüzde 0,8 yükselirken, yıllık bazda ise yüzde 9,6 artışla rekor seviyeye çıktı. ÜFE'deki yükselişte devam eden arz kısıtları etkili olurken, veri sonrası enflasyon endişeleri ve para politikalarında daha hızlı sıkılaşma beklentileri New York borsasına satış getirdi. Dow Jones endeksi yüzde 0,30, S&P 500 endeksi yüzde 0,75 ve Nasdaq endeksi yüzde 1,14 değer kaybetti. Kararsız bir seyrin hakim olduğu tahvil piyasasında ise dün ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 1,44'ten kapanmasının ardından bugün yatay seyrediyor. Dün 96,6 ile son bir haftanın en yüksek seviyesini test eden dolar endeksi de bugün 96,5 ile yatay hareket ediyor. ABD'nin endeks vadeli kontratlarının, Fed öncesi yeni güne pozitif başladığı görülüyor.
Varlık alımlarının azaltılmasında hız artacak
Fed Başkanı Jerome Powell fazi kararı sonrası düzenlediği toplantıda şu ifadeleri kullandı:
Ekonomik gelişmeler ve görünümdeki değişiklikler, para politikasında da değişiklikler gerektirdi. Son haftalarda koronavirüs vakalarının artması ve omicron varyantının hayata geçmesi ile birlikte görünüme dair riskler oluşmuştur.
Virüsün etkisini ve arz tarafındaki kısıtları düşündüğümüz zaman hızlı büyüme öngörüyoruz. Büyüme için bu yıl medyan tahmin yüzde 5,5, önümüzdeki yıl için yüzde 4.
İstihdam artışları son aylarda güçlü. İşsizlik oranı ise büyük oranda düştü. İşsizlik son toplantıdan beri 0,6 puan düşüş gösterdi. İş katılımında artış, kasımda iyi görünümde ancak bir miktar baskılandı. Bunda pandeminin de etkisi var. Ücretler de yıllardır görünmeyen şekilde artıyor. Önümüzdeki günlerde iş piyasasının iyileşmeye devam etmesini bekliyoruz.
Enflasyon vurgusu
Arz ve talep tarafındaki dengesizlikler ekonominin açılması ile alakalı olarak yüksek enflasyona katkı sağlamaya devam etti. Bu beklenenden daha uzun sürdü. Virüs de buna katkı sağladı. Bu nedenle yüksek enflasyon beklediğimizin çok üzerindedir. Büyük olasılıkla önümüzdeki yıl da yüksek kalmaya devam edecektir. Yüksek enflasyonu destekleyen şeyler pandemiden kaynaklanmaktadır.
Enflasyonun önümüzdeki yıl sonunda yüzde 2’lik hedefimize yaklaşmasını bekliyoruz. Yüksek enflasyon, temel ihtiyaçlarını zorluk yaşayan insanları daha fazla etkiliyor. Ekonomiyi ve güçlü iş piyasasını desteklemek adına ve enflasyonun kemikleşmesini engellemek amacıyla araçlarımızı kullanacağız.
Faiz ve tapering açıklaması
Tam istihdamın gelecek yıl yakalanacağını düşünüyoruz. Faiz oranlarının maksimum istihdama ulaşana kadar sıfırda kalmasını bekliyoruz.
Varlık alımlarının azaltılması tamamlanmadan faiz artırma planımız yok.
Bu yılki toplantıda taperingi de yüksek enflasyon baskısı ve işgücü piyasasının hızlı güçlenmesi nedeniyle hızlandırdık.
İş gücüne katılım oranının ciddi şekilde artmasını bekliyorduk, yüksek katılım oranına ulaşmak beklediğimizden daha uzun sürecek.
Hedeflerimizi dengelemek ifadesi, yüksek enflasyon nedeniyle tam istihdama ulaşmadan önce faiz artırımı olasılığının bulunduğuna işaret ediyor.
‘Ekonomi yavaşlarsa faiz artırımı da yavaşlar’
Eğer ekonomik durum bizim tahminlerimizden farklı gelişir ise faiz tahminlerimiz de değişir. Maksimum istihdam ve fiyat istikrarına bakarak politikamızı ayarlıyoruz.
Eğer reel ücretler verimlilik büyümesinden daha yüksek artış gösterir ise, şirketler üzerinde baskı yaratır. Eğer ekonomi yavaşlar ise bu faiz artırımlarını yavaşlatır. Enflasyon hedefin çok üzerinde, maksimum istihdama ulaşmayı çok uzun süre bekleyemeyiz”