Anadolu Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Cem Barlas Arslan, Türkiye’de yerli kripto para borsalarında şu anda 900 milyon dolar civarında bir hacim bulunduğunu söyledi. Arslan, “Yerli borsa sayısı bazılarının kapanmasıyla azaldı. Şu anda 9 tane var. Çok sayıda Türk yatırımcının yabancı borsalarda işlem yaptığını da unutmamak gerekiyor. Küresel olarak ise tüm piyasalarda hareketlilik ve aynı zamanda tedirginlik var. Bir anlamda para emtia tarafına yönelmiş durumda. Kripto para piyasasında ise son dönemde özellikle fan token’leri ve metaverse ilgi ve dikkat çekiyor” dedi.
Hukuki durum ne?
Hukuki düzenlemeleri de değerlendiren Arslan, şunları dile getirdi:
“Kripto paralara ilişkin hukuki düzenleme süreci devam ediyor. Bir anlamda piyasadakiler nefeslerini tutmuş, nasıl bir düzenleme yapılacağını bekliyor. Özellikle yerli yatırımcıların merakla beklediği husus, kripto paraların vergilendirilmesi. Kanaatimce katı bir düzenleme ve dahi yüksek bir vergileme, yerli yatırımcıyı yabancı borsalara ve doğrudan blokzincir ağında soğuk cüzdanlarda işlem yapmaya yöneltebilir. Böyle bir durumda da ülkeden varlık çıkışı söz konusu olacaktır. Keza sistemin özellikleri, katı düzenlemelerin etrafından dolaşmaya müsait.”
Rakamlarla kripto para
- Dünyada kripto para piyasasının büyüklüğü 2.5 trilyon doları buldu.
- Halen en çok işlem yapılan Bitcoin’in değeri 66 bin dolara kadar çıktı.
- Ethereum, Dogecoin, Cardano, Binance Coin, Ripple, Litecoin en çok ilgi gören altcoinler.
- Kripto parada Türkiye’de 900 milyon dolarlık işlem hacmi olduğu tahmin ediliyor.
- 4 milyon kişinin kripto para yatırımcısı olduğu belirtiliyor.
- Türkiye’de vurgunların ardından borsa sayısında düşüş yaşandı.
‘Hacimde 1 yılda 10 kat artış var’
BtcTurk CEO’su Özgür Güneri, Türkiye’de kripto para sektörünün her geçen yıl biraz daha büyüdüğünü aktararak, şu bilgileri verdi:
“Türkiye kripto para bilinirliğinin yüksek olduğu ülkeler arasında yer alıyor. Küresel piyasalar içerisinde en aktif ülkelerden biriyiz. BtcTurk’ün kullanıcı verilerinden yola çıkarak Türkiye’de 4 milyona yakın kullanıcının alım satım yaptığını söyleyebiliriz. Kripto para alım satım işlem hacimlerinde 24 saatlik hacim ortalamaları dikkate alındığında geçtiğimiz yıla göre yaklaşık 10 kat artış görüyoruz.
Bitcoin kripto para piyasasındaki hakimiyetini sürdürüyor. Kullanıcılar, Bitcoin’in fiyat hareketlerini yakından takip ediyor. Bitcoin alım satım hareketleri azaldığında, diğer kripto paraların alım satım yoğunluğu artıyor. Ancak piyasa hacmi yüksek olan kripto paraların öncelikli olduğunu söylemek mümkün. Belirli dönemlerde, kripto para projelerinin gelişmelerine bağlı olarak bazı kripto paraların işlem hacimleri kısa süreler için Bitcoin’i geçebiliyor fakat bu hacim artışları genelde uzun soluklu değil.”
Yatırımcı çok dikkatli olmalı
Özgür Güneri, yatırım yapacaklara şu uyarılarda bulunuyor:
- “ İlk defa kripto para alacak kişiler öncelikle Bitcoin ve kripto paralar hakkında bilgi edinmeli.
- Bir kripto parayı satın almadan önce o kripto para hangi amaçla üretilmiş, hangi teknolojiyi kullanıyor, proje ekibinin yol haritası nedir, proje hangi soruna çözüm sunuyor gibi belli temel sorular sorulmalı.
- Yatırım yapmak isteyenleri kripto paraların yüksek fiyat dalgalanmalarına karşı uyarmak gerekiyor.
- Alım satım yapmaya karar vermeden önce bir strateji belirlemek, olası ani fiyat hareketlerine karşı paniğe kapılma riskini azaltacaktır.
- Cem Barlas Arslan ise, yatırım yapacaklara, “Kripto para piyasası, geleneksel piyasalardan oldukça farklı. Yüksek riskler barındırıyor. Borçlanarak, kredi kartı kullanarak, kulaktan dolma bilgilerle, piyasayı bilmeden ve de yatırımcı psikolojisi ve bilgisine az da olsa sahip olmadan kripto para piyasasına girilmemeli. Piyasada dolandırıcılık faaliyetlerinin sık olduğu da unutulmamalı” uyarısında bulunuyor.
Parasını kaybeden mağdurlar ne durumda?
Türkiye’de kripto para okuryazarlığının tesis edilmesi gerektiğini de dile getiren Cem Barlas Arslan, “Kapanan borsalarda yaşanan kayıplar yanında yakın dönemde Türkiye’de çok kişi kripto paralar dolayısıyla para kaybetti. Bu önemli bir sorun. Bilinç düzeyimizi artırmamız lazım” değerlendirmesini yaptı. Thodex, Vebitcoin, Sistemcoin gibi kripto para borsalarında mağdurların da mücadelesi halen sürüyor. Thodex davasına ilişkin sürecin devam ettiğini anımsatan Arslan, şunları söyledi:
“Mağdurların açtığı belirsiz alacak davası kabul edildi ve önümüzdeki günlerde duruşması olacak. İlgili firma ve kişilerin banka hesaplarına ilişkin tedbir kararları var ancak yatırılan tutarlar sanırım henüz tahsil edilemedi. Kripto paralara yönelik olarak birçok ülke hukuki düzenleme yaptı. Yakın zamanda Türkiye’de de konuya yönelik bir düzenleme yapılacak. Ülkemizde henüz hukuki zemin tam olarak tesis edilmediği için durum biraz sıkıntılı. Ancak ilerleyen dönemde mevcut davanın seyri ve yapılacak hukuki düzenlemeler, kişilerin hak aramalarına ışık tutacaktır.”