Rus doğalgazının taşındığı Kuzey Akım-1 ve 2’de kimin yaptığı hâlâ belirlenemeyen patlamalarla havaya salınan metan gazı, iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini daha da hızlandırabileceği endişesiyle tüm dünyada korku yarattı. Baltık Denizi'nin yüzeyine püsküren gazın şoke edici görüntülerini sera gazı emisyonlarının "pervasızca salınması" olarak tanımlayan iklim bilimciler, bunun kasıtlı olması halinde "bir çevre suçu anlamına geldiğini" belirtiyor.
‘Türkiye’nin yıllık sera gazı emisyonunun yüzde 2’si’
GazDay Enerji Danışmanlık Genel Müdürü Mehmet Doğan, Kuzey Akım-1 ve Kuzey Akım-2’de gerçekleşen patlamalarla toplam 452 bin ton doğalgazın atmosfere karıştığını belirterek, “Bu da yaklaşık 11 milyon ton karbondioksit eşdeğeri demek. Yaratılan çevre felaketinin iklim değişikliğine etkisi Türkiye’nin toplam yıllık sera gazı emisyonunun yüzde 2’sine denk gelen bir rakam” dedi. Doğan, günlerdir yanıt aranan “Peki bunu kim yaptı?” sorusunun yanıtını da şöyle verdi:
“Kağıt üzerinde iki ihtimal var. Amerika veya Rusya. Yine kağıt üzerinde zaten gaz vanası elinde olan ve gaz vermeyen bir ülkenin bunu yapması mantık dışı. Ancak bu işler kağıt üzerinde olduğu gibi olmayabiliyor, bekleyip göreceğiz. Sonuçta her iki taraf birbirini suçlayacak ama gerçek elbette ortaya çıkar. Gerçeğin böyle bir huyu vardır. İnsanlık berbat bir dönemden geçiyor. Kifayetsiz liderler, maalesef dünyayı kendi çıkarları uğruna uçuruma sürüklüyor. İnsanlık vermesi gereken tek savaşın iklim değişikliği olduğunu unutmuş, maalesef birbirine giriyor. Çözüm ise aslında çok basit bir gerçekte yatıyor. O da 20 Nisan 1931 tarihinde bir dahinin söylediği cümlede: ‘Yurtta sulh, cihanda sulh’, koşulsuz ve hemen.”
Metan karbondan daha zararlı
Alman Çevre Ajansı (UBA) araştırmacıları, sızıntıların iklim üzerindeki etkisinin yaklaşık 7.5 milyon metrik ton karbona eşdeğer olduğunu tahmin ediyor. Ajans, sızıntılar nedeniyle atmosfere toplam 300 bin tonun üzerinde metan salınmasının beklendiğini söyledi. Metanın iklim için karbondan çok daha zararlı olduğunu belirten UBA araştırmacıları, 100 yıllık bir süre içinde bir ton metanın atmosferde 25 ton karbon kadar ısınmaya neden olduğunu kaydetti.
Bununla birlikte çevre savunucuları bu olayın, sabotaj ya da kaza riskinin fosil altyapısını "saatli bomba" haline getirdiğini bir kez daha teyit ettiğini savunuyor. Danimarka Enerji Ajansı, gaz sızıntılarından kaynaklanan emisyonların ülkenin yıllık sera gazı emisyonlarının yaklaşık üçte birine karşılık geldiğini söyledi. Danimarka Silahlı Kuvvetleri, video görüntülerinin en büyük gaz sızıntısının yaklaşık 1 kilometre çapında bir yüzey bozukluğu yarattığını, en küçük sızıntının ise yaklaşık 200 metrelik bir daireye neden olduğunu gösterdiğini söyledi.
Uluslararası Enerji Ajansı, yıllık küresel metan emisyonlarının 570 milyon ton civarında olduğunu tahmin ediyor. Bu Kuzey Akım gaz sızıntılarından kaynaklanan tahmini emisyonların her yıl küresel toplamın sadece bir kısmı olduğu anlamına gelirken, olayın fosil yakıt altyapısıyla ilişkili risklerin bir başka hatırlatıcısı olduğunu gösteriyor.
Imperial College London'da kimya mühendisliği alanında fahri öğretim görevlisi olan Paul Balcombe, sızıntı yapan iki Kuzey Akım borusundan sadece birinin tüm içeriğini serbest bırakması durumunda bile ABD tarihinde bilinen en büyük metan salımı olan Kaliforniya'daki 2015 Aliso Canyon sızıntısından muhtemelen iki kat daha fazla olacağını söyledi.
İngiltere’de 124 bin ev ısıtılabilirdi
Manchester Üniversitesi'nde atmosferik fizik profesörü olan Grant Allen, sadece Kuzey Akım 2 boru hattında 177 milyon metreküpe kadar gaz kalmış olabileceğinin tahmin edildiğini söyledi. Allen bu miktarın İngiltere’de 124 bin evin bir yılda kullandığı gaza eşdeğer olduğunu belirterek, "Bu az miktarda bir gaz değil ve atmosfere pervasızca sera gazı salımını temsil ediyor" dedi.